Een betere luchtkwaliteit via planten dankzij Green Air

Meer info:  info.crelanleerstoel@ugent.be

Deze maand is Green Air van start gegaan. Dit is een operationele groep onder leiding van professor Marie-Christine Van Labeke van de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen aan de UGent met als doel om alle actoren betrokken bij het effect van groen op de luchtkwaliteit in de stad en in de huiskamer bij elkaar te brengen. Door de kennisuitwisseling zal de sierteeltsector zich ook anders in de lokale- en internationale markt kunnen positioneren. Tegelijk komen toeleveringsbedrijven van groen voor gebouwen en groendiensten zo te weten hoe de aanplanting van groen in de stad het meest optimaal kan gebeuren.

Hoe is het eigenlijk gesteld met de luchtkwaliteit in onze steden en huiskamers? Uit een recente studie naar de Antwerpse luchtkwaliteit bleek dat de gezondheidsnorm voor de uitstoot van stikstofdioxide (NO2) in bijna de helft van de meetpunten werd overschreden. In deze studie werd aan 2.000 deelnemers gevraagd om gedurende een maand een bord aan hun gevel te hangen met daarin enkele meetsensoren.

In vergelijkbare projecten uit het verleden werden planten gebruikt als meetstations om metaaldeeltjes en het fijn stof gehalte in de stadslucht te meten. Hiervoor werden aardbeienplantjes gebruikt in Antwerpen en kroppen sla of klimop in Gent. Ook hier bleek telkens dat de luchtkwaliteit in onze steden niet van de beste kwaliteit is en er nog maatregelen kunnen genomen worden om deze te verbeteren.

Green Air

Kunnen planten naast het meten ook gebruikt worden om de luchtkwaliteit in onze steden en huiskamers te verbeteren? En welke planten zijn hiervoor dan het best geschikt? Op deze vragen wil het project 'Green Air' een antwoord bieden met als uiteindelijk bedoeling om via de uitwisseling van kennis omtrent sierplanten een gezondere binnen- en buitenlucht te bekomen. 

'Green Air' is een operationele groep die bij de Vlaamse overheid werd ingediend door professor Marie-Christine Van Labeke van de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen aan de Universiteit Gent (UGent). "Ons project heeft als doel om alle actoren betrokken bij het effect van groen op de luchtkwaliteit in de stad en in de huiskamer bij elkaar te brengen en bruggen te slaan tussen de verschillende sectoren", vertelt professor Van Labeke.

Operationele groepen

Om innovatie in de land- en tuinbouwsector te ondersteunen, lanceerde het Departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse overheid eerder dit jaar de oproep om zo'n operationele groepen op te richten. "Vernieuwing in de land- en tuinbouw is immers belangrijk om economische ontwikkelingen te realiseren en tegemoet te komen aan maatschappelijke uitdagingen", vindt Van Labeke. "Deze oproep sluit aan bij de 'European Innovation Partnerships' van de Europese Commissie om de interactie tussen onderzoek en praktijk te stimuleren. Het volgt een bottom-up-benadering, waarin betrokkenen zich kunnen organiseren in een operationele groep rond een concreet vraagstuk uit de praktijk".

"In het algemeen is er al een toenemende aandacht voor de rol van planten bij het terugdringen van de luchtvervuiling buiten- en binnenshuis", aldus Van Labeke. "Het gebruik van sierplanten in de woonkamer en heesters of bomen in de openbare ruimtes kan effectief bijdragen tot het zuiveren van lucht en het reduceren van de pollutie."

Gebrek aan kennis

Toch is het volgens de Gentse professor niet steeds duidelijk welke planten bijdragen tot de reductie van welke polluenten en hoe effectief deze reductie ook daadwerkelijk is. "Welke planten bijvoorbeeld het meest geschikt zijn om fijn stof en NO2 uit de buitenlucht te zuiveren, het klimaat te bufferen of effectief vluchtige organische verbindingen in de huiskamer te zuiveren is onvoldoende gekend." Voorbeelden van deze verbindingen zijn benzeen en formaldehyde, respectievelijk te vinden in schoonmaakmiddelen en oud isolatiemateriaal, en beiden mogelijk kankerverwekkend.

"Ook binnen de Vlaamse sierteelt ontbreekt hierrond belangrijke kennis en daarom hebben we 'Green Air' ingediend, aldus professor Van Labeke. "De operationele groep werd dan ook aangevraagd vanuit de Sierteelttechnopool, een samenwerkingsverband tussen de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen van de UGent, de faculteit Natuur en Techniek van de Hogeschool Gent, ILVO-Eenheid Plant en het Proefcentrum voor Sierteelt.

Samenwerking

Daarenboven vond de Technopool het opportuun om ook beroep te doen op de expertise van professor Samson van de Universiteit Antwerpen, van het 'Airbezen' project, en de Vlaamse Milieumaatschappij. (VMM). "Tot slot, participeren er nog acht andere actoren, die ofwel de brede sierteelt of het openbaar groen vertegenwoordigen of zelf sierteler zijn", zegt Marie-Christine. "De Vlaamse sierteeltsector is dan ook effectief vragende partij om groen te produceren dat een maatschappelijke meerwaarde kan bieden in de stedelijke omgeving maar ook in de woonkamer."

'Green Air' ging op 1 oktober 2016 van start voor een periode van twee jaar. In deze periode worden data verzameld over de extra functies die aan planten kunnen toegeschreven worden, zoals luchtzuiverend, therapeutisch of klimaatregelend. Via interactieve sessies, een studiedag en een praktijkgerichte brochure worden deze data overgebracht naar de sector en de maatschappij. "Hierdoor kan de Vlaamse sierteler zijn teelten afstemmen op een actuele maatschappelijk behoefte voor een bevordering van het binnen- en buitenklimaat", besluit professor Van Labeke. "Door deze kennis kan de sector zich ook anders in de lokale- en internationale markt positioneren. Daarenboven komen toeleveringsbedrijven van groen voor gebouwen en groendiensten zo te weten hoe de aanplanting van groen in de stad het meest optimaal kan gebeuren."