Programma

• 09u30  Onthaal
• 10u00  Welkomstwoord (prof. dr. Patrick Van Kenhove)
• 10u10  De plaats van de onderzoekscompetentie in het secundair onderwijs (dhr. Peter Druyts)
• 10u25  Het onderzoeksproces: van onderzoeksvraag tot rapportering (prof. dr. Dries Verlet)
• 11u10  Koffiepauze
• 11u25  Onderzoeksmethoden: een overzicht van kwantitatief en kwalitatief onderzoek (prof. dr. Bart Larivière)
• 12u15  Broodjeslunch
• 13u15  Workshops 1 t.e.m. 5 (één naar keuze)
• 14u15  Workshops 6 t.e.m. 9 (één naar keuze)
• 15u15  Koffiepauze
• 15u30  Slotbeschouwing: Naar een schoolgerichte aanpak van de onderzoekscompetentie. Key outcomes en wat betekent dit voor de vakdidactiek? (dhr. Peter Druyts)
• 16u00  Netwerkreceptie

Algemene sessies

De plaats van de onderzoekscompetentie in het secundair onderwijs

Sinds 2002 zijn de eindtermen van kracht waarin voor het eerst onderzoekscompetenties werden opgenomen. Vijftien jaar later bestaat er bij leerkrachten en scholen nog steeds twijfel en zelfs onduidelijkheid over de plaats van de onderzoekscompetenties in het secundair onderwijs:

• Voor welke vakken moet er een onderzoeksopdracht worden opgesteld?
• Welke competenties moeten er in dit onderzoek aan bod komen?
• Mag er samengewerkt worden met andere polen/andere vakken?
• Welke plaats nemen de onderzoekscompetenties in binnen de evaluatie?
• ...

In deze inleiding wordt een antwoord gegeven op praktische vragen waar veel leerkrachten nog mee kampen. Tijdens de slotbeschouwing wordt hierop verder gebouwd en worden modellen aangereikt om op schoolniveau met de onderzoekscompetenties praktisch aan de slag te gaan.

Het onderzoeksproces: van onderzoeksvraag tot rapportering

Hoe begin je aan een onderzoeksproject en welke stappen moet je doorlopen? We lichten de algemene aanpak toe van een onderzoeksproces voor zowel kwantitatief als kwalitatief onderzoek. We duiden de concrete stappen die je doorloopt, en besteden specifieke aandacht aan het vinden en formuleren van een goede onderzoeksvraag.

Onderzoeksmethoden: een overzicht van kwantitatief en kwalitatief onderzoek?

Er zijn meerdere onderzoeksmethoden die je kan aanwenden voor wetenschappelijk onderzoek. Welke methode is het meest geschikt voor welk type van onderzoek? A.d.h.v. concrete toepassingen illustreren we de toepasbaarheid van de verschillende onderzoeksmethoden en besteden we aandacht aan belangrijke aspecten zoals de validiteit, de betrouwbaarheid, de generaliseerbaarheid en het wetenschappelijk karakter van onderzoek.

Workshops

Workshop 1 en 6: Maatschappelijke en wetenschappelijke relevantie van een onderzoeksonderwerp

dhr. Daniël Coninckx en dhr. Michiel Beelaerts

In deze interactieve sessie gaan we na hoe je de maatschappelijke en wetenschappelijke relevantie bepaald van een onderzoeksonderwerp. Is dit onderwerp reeds onderzocht en hoe kan je dit achterhalen? Op basis van dit vooronderzoek kan je een goede probleemstelling formuleren in de vorm van een onderzoeksvraag met hoofd- en deelvragen.

Workshop 2: Opstellen van vragenlijsten in conclusief onderzoek

prof. dr. Patrick Van Kenhove

In deze workshop leren we hoe je een vragenlijst maakt voor het conclusief onderzoek, vertrekkende vanuit de vraaghiërarchie. We gaan dieper in op de 'inhoud van de vragen', 'het woordgebruik', 'open versus gesloten vragen', 'de vraagvolgorde', 'de eindredactie en pretesten'. Talrijke voorbeelden van slechte vragen en vragenlijsten komen aan bod, en we duiden de beperkingen van vragenlijsten.

Workshop 3: Case study onderzoek

dr. Katrien Verleye en mevr. Kaat De Pourcq

Een vaak toegepaste methode in managementonderzoek is case study onderzoek. Deze methode laat toe om een specifiek verschijnsel – zoals een nieuw product (bv. 3D-printing), een nieuw business model (bv. car sharing) of een nieuwe managementaanpak (bv. lean management) – in de diepte te onderzoeken. In deze workshop bekijken we wanneer deze methode aangewend kan worden, hoe cases geselecteerd kunnen worden, welke type data verzameld kunnen worden en hoe kwaliteit van case studies gegarandeerd kan worden.

Workshop 4: Wegwijs in informatievaardigheden

mevr. Micheline Loosvelt en mevr. Sandra Riem

Waar en hoe start je met zoeken naar betrouwbare bronnen voor je onderzoek? We gidsen jou doorheen de meest courante databanken en mediabronnen die vrij toegankelijk zijn of beschikbaar zijn in de faculteitsbibliotheek. Daarnaast begeleiden we jou in het zoeken naar de juiste bronnen a.d.h.v. onder meer de booleaanse operatoren.

Workshop 5: Veldonderzoek met fictieve sollicitaties op de arbeidsmarkt

prof. dr. Stijn Baert

In deze inspiratiesessie krijg je een inkijk in de veldexperimenten met fictieve sollicitaties die worden opgezet door professor Stijn Baert om discriminatie op de arbeidsmarkt te meten. Waarom laten enkel experimenten toe bepaalde onderzoeksvragen te beantwoorden? Welke regels moeten in acht genomen worden om te komen tot een zuiver experiment en zuivere resultaten? Wat zijn de ethische bedenkingen?

Workshop 7: Statistische verwerking van gegevens

prof. dr. Elsy Verhofstadt

In deze workshop maak je kennis met enerzijds gratis beschikbare datasets zoals de European Social Survey (ESS) en de Sociaal Culturele Verschuivingen in Vlaanderen (SCV), en anderzijds de vrij beschikbare statistische tool PSPP. We bieden inzicht in de variabelen die nodig zijn om een onderzoeksvraag te beantwoorden en tonen hoe je data kan manipuleren i.f.v. deze onderzoeksvraag (o.a. hercoderen, selectie respondenten, creëren van nieuwe variabelen, etc.). Tot slot buigen we ons over enkel basis kwantitatieve analyses.

Workshop 8: Diepte-interviews in de praktijk

dr. Katrien Verleye en mevr. Kaat De Pourcq

Deze interactieve workshop laat u kennismaken met de het diepte-interview als onderzoeksmethode. Meer specifiek gaan we in op de DO's en DON'Ts bij het voorbereiden van een interview (incl. opstellen van een interviewleidraad), het afnemen van een interview en het verwerken van interviewdata.

Workshop 9: Nieuwe methodes in neuroeconomics

mevr. Nanouk Verhulst

"Geert Wilders gaat de verkiezingen winnen volgens laatste opiniepeiling". We kennen het allemaal: opiniepeilingen die niet blijken te kloppen. Wat we zeggen en wat we doen of voelen is vaak niet in overeenstemming. In deze inspiratiesessie gaan we dieper in op neuroeconomics en maak je kennis met nieuwe tools (zoals EEG, eyetracking,...) die doctorandus Nanouk Verhulst gebruikt in haar onderzoek om te achterhalen wat mensen al dan niet bewust of onbewust voelen.

Locatie

De studiedag gaat door op de Universiteit Gent, faculteit Economie en Bedrijfskunde, campus Tweekerken, Tweekerkenstraat 2 te 9000 Gent.

Komt u met de trein? Neem aan het station tram 1 richting Evergem Brielken of Wondelgem en stap na 5 minuten af aan de halte ‘Verlorenkost’. Wandel vervolgens 500 meter tot aan de Tweekerkenstraat.
Kom u met de wagen? De Tweekerkenstraat ligt naast de kerk aan het Sint-Pietersplein. U kan parkeren in de betaalparking Sint-Pietersplein P10. Volg de pijlen P10 op de stadsring. Houd rekening met de files en drukte in de stad Gent, die uw reistijd mogelijks verlengen. Opgelet, vanaf 3 april is het nieuwe mobiliteitsplan in voege.

Inschrijven

Deelname is gratis, maar online inschrijven is verplicht.

Presentaties

U kan de presentaties (hand-outs) die werden gebruikt tijdens deze studiedag hier (ZIP-bestand) downloaden.

Contact

Dhr. Grégory Maes
Gregory.Maes@UGent.be
+32 (0)9 264 33 08