Vakgroep Archeologie

Onderzoekseenheid Pre- en Protohistorische Archeologie van NW-Europa

De onderzoekseenheid Pre- en protohistorie omvat het onderzoek naar de steentijden en de metaaltijden, vooral in West-Europa. Ook onderzoek buiten deze gebieden, met name in het Centraal-Aziatische Altaj, wordt binnen deze onderzoekseenheid uitgevoerd.

De onderzoekseenheid Pre- en protohistorie wordt geleid door prof. dr. Philippe Crombé (steentijden) en prof. dr. Jean Bourgeois (brons- en ijzertijd). Ze is sedert jaren actief in diachronisch archeologisch onderzoek van de West-Europese pre- en protohistorie, in nauwe samenwerking met complementaire mens- en natuurwetenschappen (nadruk op westelijk België).

Onderzoek

Algemeen: interdisciplinair nederzettingsonderzoek in het noordwestelijke deel van België (provincies Oost- en West-Vlaanderen) in functie van een diachrone reconstructie van het prehistorisch landgebruik. Zwaartepunt: van Finaal-Paleolithicum tot ijzertijd.

Specifiek: systematische prospectie en inventarisatie van pre- en protohistorische vindplaatsen in het gebied van Zandig-Vlaanderen; paleo-ethnografische en paleo-landschappelijke (i.s.m. collegae uit natuurwetenschappen) reconstructie van grootschalig opgegraven (en goed geconserveerde) nederzettingen en grafvelden (o.m. te Verrebroek, Doel, Oedelem, Waardamme, Gent Kluizendok, Sint-Denijs-Westrem site Flanders Expo); uitbouw van een absoluut dateringskader en een dateringsmethodologie voor steentijdsites gelegen op zandige, gebioturbeerde bodems, uitbouw van een absoluut dateringskader voor grafvelden uit de brons- en ijzertijd.

Onderzoekstechnieken: prospectie (luchtfotografie, boortechnieken en terreinprospectie), opgravingen, studie van collecties (lithisch materiaal, ceramiek, metalen objecten), bronnenkritiek.

De onderzoekseenheid Pre- en protohistorie legt in het onderzoek zeer sterk de nadruk op de landschappelijke inplanting van de sites, zowel vanuit een paleoecologisch standpunt als vanuit een meer spatiale analyse.

Onderzoeksvelden

Nederzettingen uit de steentijden, circulaire structuren uit het laat-neolithicum en de vroege/midden-bronstijd (‘grafheuvels’); protohistorische perceleringssystemen; enclosures en funeraire monumenten uit de ijzertijd; nederzettingsonderzoek en landgebruik (systemen en patronen); sociale archeologie.

Luchtfotografie

Inventarisatie voor wetenschappelijke en beheersdoeleinden, prospectietechnieken; structuren uit het neolithicum, de vroege/midden-bronstijd, de late ijzertijd, de Romeinse, middeleeuwse en recente periode in Oost- en West-Vlaanderen; gedigitaliseerde beeldanalyse, interdisciplinaire analyse en interpretatie van gedetecteerde sporen (geomorfologie, bodemkunde, geografie, archeologie, historische geografie).

Onderzoek in het Altajgebergte (Siberië)

Prospectie en inventarisatie van het archeologisch patrimonium in de Republiek Altaj (verwerking gegevens van satellietbeelden en terreinprospectie); onderzoek en opgravingen van Scytho-Siberische grafheuvels.

Geschiedenis

Het vroegere ‘Seminarie voor Archeologie’ werd opgericht in de jaren ’1940 onder prof. dr. Sigfried J. De Laet (1914-1999), die tot 1984 het diensthoofd was van dat seminarie. Hij werd toen opgevolgd door prof. dr. Jacques A.E. Nenquin (1925-2003), die het ambt tot in 1991 ingenomen heeft. In 1991, met de hervorming van de universiteit Gent, is het Seminarie voor Archeologie opgenomen in de toenmalige vakgroep Archeologie en Oude Geschiedenis van Europa (sedert 1 januari 2010 hernoemd tot vakgroep Archeologie). Binnen deze vakgroep werden Pre- en protohistorie en Historische Archeologie respectievelijk bemand door prof. dr. Jean Bourgeois en prof. dr. Hugo Thoen. De onderzoekseenheid Pre- en protohistorie werd in 1990 versterkt door de aanstelling van prof. dr. Philippe Crombé. Deze laatste neemt de prehistorie voor zijn rekening, terwijl prof. dr. Jean Bourgeois de metaaltijden op zich neemt.

Contact

Prof. dr. Jean Bourgeois

Prof. dr. Philippe Crombé

Projecten