Advanced Grants voor UGent-onderzoekers

ERC Advanced Grants 2022 (vergrote weergave)

(30-03-2023) UGent-onderzoekers An Martel, Frank Verstraete en Nico Callewaert ontvangen een ERC Advanced grant. De UGent sluit hiermee een uiterst succesvol oproepjaar 2022 af met in totaal 22 nieuwe ERC grants en bereikt zo de Europese top.

De Europese Onderzoeksraad (European Research Council, ERC) heeft de toekenning aangekondigd van 218 Advanced grants aan excellente onderzoekers in heel Europa, als onderdeel van het Horizon Europe-programma. De subsidies ondersteunen baanbrekend onderzoek op een breed scala van gebieden, van geneeskunde en natuurkunde tot sociale wetenschappen en geesteswetenschappen. 

De ERC Advanced grant-financiering is een van de meest prestigieuze financieringsregelingen van de EU en biedt onderzoekers de mogelijkheid om ambitieuze, door nieuwsgierigheid gedreven projecten op te zetten die tot grote wetenschappelijke doorbraken kunnen leiden. Ze worden toegekend aan gevestigde, toonaangevende onderzoekers met een bewezen staat van dienst van belangrijke onderzoeksprestaties in het afgelopen decennium.

"ERC-beurzen zijn een erkenning en een belangrijk engagement van onze beste onderzoekers. De financiering van € 544 miljoen plaatst onze 218 onderzoeksleiders, samen met hun teams van postdoctorale onderzoekers, promovendi en onderzoekspersoneel, in pole position om de grenzen van onze kennis te verleggen, nieuwe wegen in te slaan en de basis te leggen voor toekomstige groei en welvaart in Europa ” - Mariya Gabriel, Europees commissaris voor innovatie, onderzoek, cultuur, onderwijs en jeugdzaken.

De projecten van de UGent-onderzoekers

An Martel: GLOSSI

Mensen hebben onbewust dierziekten verspreid die nu een bedreiging vormen voor de biodiversiteit en zo bijdragen tot de huidige massale uitstervingsgolf. De ziekte Chytridiomycose wordt veroorzaakt door de schimmel Bsal, en werd recent door menselijke activiteit in Europa geïntroduceerd. De infectie veroorzaakt sterfte bij salamanders en bedreigt zo de meeste Europese salamandersoorten. Helaas zijn er geen bestrijdingsmaatregelen beschikbaar die de dodelijke schimmel kunnen tegenhouden. Met GLOSSI  wil Prof. Martel de ziekteresistentie van salamanders verbeteren zodat ze een infectie met Bsal kunnen overleven. Als dit lukt, zou deze grote bedreiging voor amfibieën in Europa afgewend kunnen worden.

Frank Verstraete: It's the symmetry stupid! (ISYS)

Symmetrieën vormen het krachtigste organiserende principe in de natuurkunde. Ze dicteren de vormen van de bewegingsvergelijkingen in zowel de klassieke als de kwantumfysica, en de mogelijke fasen van materie worden gekenmerkt door de verschillende manieren waarop de symmetrieën kunnen worden gebroken. In de afgelopen jaren is een schat aan nieuwe soorten topologische materie uitgedacht en gecreëerd in het laboratorium, met nieuwe toepassingen op het gebied van kwantumtechnologie. Hun intrigerende eigenschappen zijn een gevolg van de lange-aftands-verstrengeling die deze systemen doordringt. Die materialen passen niet in het gebruikelijke natuurkundige paradigma dat ze kunnen worden geclassificeerd op basis van de symmetrie die ze breken, omdat al hun bepalende eigenschappen verborgen zitten in die verstrengelingspatronen. Het centrale doel van dit ERC-project is om die verstrengelingspatronen te bestuderen in termen van zogenaamde tensornetwerken, een nieuw wiskundig en computationeel formalisme dat het mogelijk maakt om die topologisch geordende kwantumtoestanden weer te geven en te simuleren via hun correlaties en verstrengelingen. We zullen deze methoden ook toepassen voor de realisatie van real-space renormalisatiegroepsstromen, om nieuwe soorten kwantumfoutcorrigerende codes te construeren op basis van niet-Abelse anyonen, en om open problemen op te helderen met betrekking tot topologische veldtheorieën, conforme veldtheorieën en integreerbaarheid.

Nico Callewaert: GlycoCAR

Chimere antigeenreceptor (CAR) T-celtherapie is een vorm van kankerbehandeling die levenslange bescherming kan bieden tegen bepaalde vormen van leukemie. Deze therapie is echter niet zo effectief voor andere soorten kanker, zoals solide tumoren, omdat deze tumoren de aanvallen van het immuunsysteem kunnen overwinnen. Huidige pogingen om CAR-T-therapie voor solide tumoren te verbeteren, richten zich op het richten op specifieke eiwitten die betrokken zijn bij immunosuppressieve routes, maar deze aanpak is niet altijd succesvol. In plaats daarvan richt een nieuwe onderzoekslijn zich op de buitenste laag van CAR-T-cellen, de glycocalyx genaamd, die geglycosyleerde structuren bevat die gelijktijdig meerdere celoppervlakreceptoren kunnen moduleren. Deze aanpak heeft veelbelovende resultaten opgeleverd bij muizen, waar een enkele glycogeeninactivatie leidde tot een sterke langdurige functionele persistentie van glyco-engineered CAR-T-cellen en de klaring van een sterk immunosuppressieve hernieuwde blootstelling aan carcinoom. Onderzoekers zijn van plan verdere glycosylatie-engineeringconcepten in CAR-T-cellen te onderzoeken om CAR-T-therapie voor solide tumoren te verbeteren. 

De 2022 Advanced Grants

De laureaten van deze subsidieronde zullen hun projecten uitvoeren aan universiteiten en onderzoekscentra in 20 landen in Europa. De winnaars komen van over de hele wereld, met 27 nationaliteiten vertegenwoordigd. Deze call for proposals trok bijna 1.650 aanvragen, die werden beoordeeld door panels van gerenommeerde onderzoekers. Het totale slagingspercentage was 13,2%. Vrouwelijke onderzoekers zijn goed voor 23% van alle aanvragen, hun hoogste deelname aan Advanced grant-oproepen tot nu toe.

Naast het versterken van Europa's kennisbasis, zullen de subsidies naar verwachting meer dan 2.000 banen creëren voor postdoctorale onderzoekers, promovendi en ander personeel bij de gastinstellingen. Eerdere ontvangers waren onder meer Nobelprijswinnaars en andere vooraanstaande wetenschappers die een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan hun respectieve vakgebieden.

"Deze nieuwe ERC Advanced grantees zijn een bewijs van de uitstekende kwaliteit van het onderzoek dat in heel Europa wordt uitgevoerd. Ik ben vooral blij om te zien dat er zo veel vrouwelijke onderzoekers in deze competitie zijn en dat ze er steeds beter in slagen financiering binnen te halen. We kijken uit naar de resultaten van de nieuwe projecten in de komende jaren, waarvan vele waarschijnlijk zullen leiden tot doorbraken en nieuwe ontwikkelingen.” - Maria Leptin, ERC-voorzitter

Meer over ERC

Het ERC werd in 2007 door de Europese Unie werd opgericht, en is de belangrijkste Europese financieringsorganisatie voor grensverleggend onderzoek van topniveau. Het financiert creatieve onderzoekers van alle nationaliteiten en leeftijden om projecten uit te voeren in heel Europa. Het ERC biedt vier kernsubsidieregelingen: Starting Grants, Consolidator Grants, Advanced Grants en Synergy Grants. Het ERC wordt geleid door een onafhankelijk bestuursorgaan, de Wetenschappelijke Raad, waarin ook VIB-UGent professor Dirk Inzé zetelt. Sinds 1 november 2021 is Maria Leptin voorzitter van het ERC. Het totale ERC-budget van 2021 tot 2027 bedraagt meer dan 16 miljard euro, als onderdeel van het 'Horizon Europa' programma, onder de verantwoordelijkheid van de Europese commissaris voor innovatie, onderzoek, cultuur, onderwijs en jeugdzaken, Mariya Gabriel.

Onderzoekers binnen en buiten UGent die een ERC Grant willen aanvragen met onze universiteit als gastinstelling, kunnen contact opnemen met het EU-team voor advies en ondersteuning.

Contact