De 3 universiteitsclusters zouden tegen 2050 op één virtuele as liggen van het centrum van de stad Gent over Campus Sterre en het UZ Gent tot het zuiden van Gent. Enkele traditionele universiteitscampussen worden losgelaten.

Met de langetermijnvisie UGent Verbeeldt 2050 wil de universiteit Gent de infrastructuur herdenken in functie van de uitdagingen die er in de komende decennia aankomen. Concreet zullen telkens 4 faculteiten (of in sommige gevallen: een specifiek deel van een faculteit) per cluster gegroepeerd worden.

Rector Rik Van de Walle: "We willen die 3 zones omvormen tot duidelijke campussen, waar gebouwen op een betekenisvolle manier met elkaar worden verbonden, waar er veel groen is, waar studenten en medewerkers op een duurzame manier kunnen denken, leren, en samenwerken. Waar studenten kunnen wonen. Waar functies met elkaar verbonden zijn: les volgen, onderzoek doen, werken en samenwerken."

De invoering van deze visie zal de komende jaren gepaard gaan met aanhoudend overleg op zowel lokaal als bovenlokaal niveau. De nodige vergunningen om dit plan te kunnen uitvoeren zijn immers cruciaal en talrijk. Met het oog daarop start de UGent op korte termijn overleg op met zowel de lokale als Vlaamse overheid.

Van een 20-tal verspreide campussen naar 3 universiteitsclusters

• De stadscluster ligt in het centrum van Gent met de faculteiten Recht en Criminologie, Politieke en Sociale Wetenschappen, Letteren en Wijsbegeerte en de vakgroep Architectuur en Stedenbouw.
• De middencluster situeert zich rond de Sterre en het UZ Gent met de faculteiten Wetenschappen, Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen, Farmaceutische wetenschappen en Psychologie en Pedagogische Wetenschappen.
• De zuidcluster strekt zich uit in het zuiden van de stad vanaf de campus Ardoyen in Zwijnaarde met de faculteiten Ingenieurswetenschappen en Architectuur, Economie en Bedrijfskunde, Bio-ingenieurswetenschappen tot de faculteit Diergeneeskunde in Merelbeke.

Dit betekent dat campus Coupure (faculteit Bio-ingenieurswetenschappen), campus Dunant (faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen), campus Schoonmeersen (de UGent-activiteiten), campus Heide (deeltje van faculteit Diergeneeskunde) en campus Rommelaere (momenteel geen invulling) tegen 2050 worden verlaten.

De onderzoeks- en onderwijsactiviteiten die plaatsvinden op deze campussen of in deze gebouwen krijgen een nieuwe plek. Gebouwen die worden verlaten kunnen in concessie of erfpacht worden gegeven aan een externe partij, of verkocht worden.

Naar een duurzame universiteit met meer gedeelde faciliteiten

Met de langetermijnvisie zet de universiteit de krijtlijnen uit van keuzes die nu én in de nabije toekomst gemaakt moeten worden. Onderwijs, onderzoek en dienstverlening staan als kerntaken van de UGent centraal. Ook op het gebied van duurzaamheid, mobiliteit en digitalisering zijn de uitdagingen én de kansen groot. Ons plan laat toe hier optimaal op in te spelen. De UGent zet onder meer in op gedeelde faciliteiten binnen de kerncampussen, om op die manier een kwaliteitsvolle, duurzame en compacte universiteit te realiseren.

Rector Rik Van de Walle: "Samenwerking tussen onderzoekers met verschillende achtergronden en uiteenlopende expertises leidt tot onderzoek op het scherpst van de snee. Het model van de drie clusters, met open gebouwen en ruimte voor toevallige ontmoetingen, moet dat soort onderzoek vergemakkelijken. We willen nog meer gedeelde onderzoeksinfrastructuur en nog meer synergie tussen onderzoeksdomeinen realiseren."

Deze visie staat voortaan centraal bij elke beslissing over het UGent-patrimonium. Elk bouwproject of renovatieplan zal eraan getoetst worden.

De UGent in 2050: wat, waarom, wanneer en hoe?

Het toekomstplan heeft dan wel 2050 als horizon, toch start de uitwerking ervan vandaag. UGent Verbeeldt 2050 werkt als een kompas waaraan toekomstige bouwprojecten zullen getoetst worden en waarin renovatieprojecten zullen kaderen. De focus ligt op gedeelde faciliteiten binnen de drie clusters met het oog op het realiseren van een kwaliteitsvolle, duurzame en compacte universiteit. Hieronder bundelen we een aantal belangrijke vragen voor medewerkers.

Waarom maakt de UGent dit toekomstplan?

Het toekomstplan UGent Verbeeldt 2050 heeft drie belangrijke doelstellingen: het optimaliseren van de kerntaken, ruimte geven aan duurzaamheid en gericht investeren in de kwaliteit van het UGent-patrimonium.

• De kerntaken van onze universiteit zijn het creëren en delen van kennis en inzicht. Ieder plan dat de UGent opmaakt, elke ambitie die ze koestert is gebaseerd op deze premisse. Onze infrastructuur moet toelaten die ambitie waar te maken: ze moet bedacht zijn op optimaal onderwijs en optimaal onderzoek, waarbij beide idealiter in constante symbiose functioneren; ze moet de talenten van medewerkers en studenten (letterlijk) ruimte geven. De visie achter het toekomstplan beantwoordt aan deze doelstelling.
• Duurzaamheid is meer dan nulemissie, CO2-neutraliteit of isolatie. Duurzaamheid is een houding waarbij er telkens weer wordt uitgegaan van een geïntegreerde aanpak met expliciete aandacht voor het sociale, het ecologische en het economische. Bovendien spelen we als universiteit via ons onderwijs en onderzoek een pioniersrol in het bedenken en delen van oplossingen voor de duurzaamheidsvraagstukken van morgen. De realisatie van het toekomstplan zal winsten opleveren voor elk van deze invalshoeken.
• Met een oppervlakte van ca. 2,5 km² verspreid over een 20-tal campussen waarop 271 gebouwen staan, is de UGent een van de grootste bouwheren van Gent. Ons patrimonium groeide doorheen de jaren, samen met het groeiend aantal studenten en medewerkers. Talrijke ervaringen leren dat het versnipperde patrimonium een optimaal gebruik van onze infrastructuur en investeringsmiddelen in de weg staat. Daarom ontwikkelden we het toekomstplan ‘UGent Verbeeldt 2050’. Het is een kompas dat de richting aangeeft naar een future proof universiteit.

Heeft de UGent budgettaire ruimte voor dit toekomstplan?

Het is vanzelfsprekend dat de realisatie van dit plan geld kost. Maar ook zonder dit plan moet blijvend worden geïnvesteerd in renovaties en moeten extra middelen worden gevonden. UGent Verbeeldt 2050 stelt gerichte investeringen centraal waardoor de ingezette middelen niet significant meer hoeven te zijn dan mogelijke alternatieven. Ten slotte is het belangrijk het doel en de horizon van het toekomstplan scherp te stellen: de realisatie van een compacte universiteit tegen 2050. Dat kan de UGent nooit waarmaken zonder duidelijke richting, zonder kompas.

Is er al precies geweten waar welke faculteit komt in het toekomstplan?

Er is inderdaad al een voorkeursscenario vastgelegd.

De raad van bestuur heeft in juli na nauw overleg met de facultaire besturen een voorkeursscenario goedgekeurd. Concreet zullen telkens 4 faculteiten (of in sommige gevallen: een specifiek deel van een faculteit) in de 3 clusters gegroepeerd worden. Enkele traditionele universiteitscampussen worden daarbij losgelaten.

Wat gebeurt er met de sites die niet langer in gebruik zullen zijn?

Dat moet nog verder worden onderzocht. Het is de ambitie om te zoeken naar een goede herbestemming van de sites die worden losgelaten.

Hoe worden medewerkers verder op de hoogte gehouden van dit toekomstplan?

In het najaar van 2022 zullen infosessies georganiseerd worden waar het toekomstplan nader wordt toegelicht. Alle medewerkers worden daarop uitgenodigd. Ook zullen medewerkers via de geijkte interne kanalen (zoals de wekelijkse personeelsnieuwsbrief) regelmatig geïnformeerd worden.

Wat tussen nu en 2050: ligt alles stil qua renovatie en verhuisbewegingen?

Neen, zeker niet.

Er zal een tijdspad worden voorgesteld voor de realisatie van het toekomstplan, maar dat betekent niet dat er in afwachting niets meer zal worden gerealiseerd dat niet expliciet in het plan is opgenomen. Waar men zich ook bevindt, personeelsleden zullen steeds op een veilige en comfortabele manier moeten kunnen werken. Een toekomstige verhuisoperatie kan vanzelfsprekend geen argument zijn om mensen te laten werken in onveilige en/of onaangepaste omstandigheden.