Een podcast met allerlei breinweetjes, die moet er komen volgens UGent’er Mathias Celis

Het zou zomaar kunnen, tenminste als hij de podcastwedstrijd van Het Nieuwsblad wint. Mathias zit bij de laatste vijf kanshebbers. In zijn podcast zou je onder andere kunnen ontdekken dat je tot 60% meer spendeert in de supermarkt als je net ervoor een kopje koffie gedronken hebt.

Met de wedstrijd kan een van de vijf genomineerden een podcast winnen. Het is te zeggen: Het Nieuwsblad draait op voor de productiekosten, redactionele ondersteuning en de publiciteit. UGent’er Mathias Celis is in de running met zijn idee om een podcast te maken over ons brein.

Het concrete onderwerp: alle dagelijkse situaties die ons brein (en dus onze beslissingen) beïnvloeden. Omdat Mathias maar geen podcast vond over dat onderwerp, besloot hij er zelf eentje uit te werken. De doctoraatsonderzoeker in de experimentele psychologie doet onderzoek naar gedragseconomie. Kort gezegd: welke psychologische processen zitten er achter ons gedrag en keuzes, zoals waarom kopen we bepaalde producten wel en andere niet?

“Ik wil theoretische inzichten over hoe we in het dagelijkse leven beïnvloed worden een vertaalslag geven in de echte wereld. Luisteraars komen op een laagdrempelige manier iets te weten over hoe ons brein werkt.”

Maatschappelijke impact

Achter dat idee zit een bredere missie. Mathias: “Academische literatuur is vaak moeilijk verwoord en niet heel toegankelijk voor het brede publiek. Veel van de kennis verdwijnt ook in de academische lade, slechts een deel vloeit terug naar de maatschappij. Nochtans is het wel de belastingbetaler die het wetenschappelijk onderzoek aan onze universiteiten mee betaalt.” Het is een uitdaging die hij niet eigenhandig zal kunnen oplossen, maar via zijn podcast wil Mathias toch zijn steentje bijdragen.

In al zijn onderzoeksprojecten probeert hij te vertrekken van een invalshoek met maatschappelijke impact. Van hoe je mensen kan aanzetten meer te bewegen tijdens het werk, over hoe lokale besturen wildplasoverlast in hun uitgaansbuurten kunnen verminderen tot hoe je mensen kan helpen meer (efficiënt) te sparen voor hun pensioen. En dat allemaal door gebruik te maken van gedragsinzichten.

Volgens Mathias zijn we voorspelbaar irrationeel en is menselijk gedrag te begrijpen, te verklaren en dus ook te voorspellen en beïnvloeden. Mathias: “Dat soort vraagstukken houdt me bezig. Ik speelde al even met het idee om daar iets mee te doen, maar toen ik ‘De Grote PodCasting’-wedstrijd van Het Nieuwsblad zag passeren, vielen de puzzelstukjes in elkaar. Als ik de wedstrijd win, ondersteund Het Nieuwsblad bij alles wat komt kijken bij het maken van een podcast en bereik ik meteen een grote groep mensen met praktische inzichten.”

De doctoraatsonderzoeker heeft een eerste aflevering gemaakt, zodat mensen een voorproefje krijgen wat hij van plan is en ze kunnen stemmen. “Die eerste aflevering gaat over de invloed van cafeïne op ons brein. Heb je bijvoorbeeld last van een namiddagdip? Misschien heeft dat wel te maken met je ochtendkop koffie”, legt Mathias uit. Hij geeft ook meteen een tip mee: de eerste negentig minuten van je dag drink je beter geen koffie, maar wel water. Waarom? Daarvoor zal je de aflevering moeten beluisteren.

Met dat soort concrete weetjes, die uiteraard wel wetenschappelijk gefundeerd zijn, hoopt Mathias de luisteraar te overtuigen. “De grote hoop is natuurlijk dat ik win en er volgend jaar verder mee aan de slag kan. Ik heb nog veel verhalen te vertellen en inzichten te delen.”

Ook een UGent-alumnus in de running

Naast Mathias is er nog eens kanshebber met een UGent-link. Alumnus Arthur Joos wil samen met zijn zus een podcast maken over hun grootvader Willy Geers. Hij had in de jaren vijftig een carrière als profwielrenner, waar nog wat mysteries rond hangen.

Wil je de droom van Mathias of Arthur mee helpen waarmaken? Stem op hun podcast: https://www.nieuwsblad.be/2023/podcasting/stem De winnaar zal bekend gemaakt worden op het podcastfestival van De Standaard op 11 november 2023.