Historiek van de UGent

Plechtige opening in 1817

In vergelijking met de andere West-Europese universiteiten is de Gentse Alma Mater relatief jong. Op 9 oktober 1817 werd de instelling plechtig geopend door kroonprins Willem van Oranje. Op 3 november startten de colleges in het Latijn.

Het eerste professorenkorps telde zestien leden, waaronder negen buitenlanders. In 1817 lieten zich 190 studenten inschrijven voor de vier faculteiten: Letteren, Rechten, Geneeskunde en Wetenschappen. In 1830 was hun aantal al aangegroeid tot 414 .

Herstel na 1830

De politieke scheiding met Nederland in 1830 had voor het onderwijs te Gent noodlottige gevolgen: de faculteiten Letteren en Wetenschappen werden afgeschaft. Het Latijn werd als onderwijstaal vervangen door het Frans.

Hoewel de wet op het hoger onderwijs van 1835 de twee faculteiten aan de Gentse universiteit terugschonk en er ook de Technische Scholen aan toevoegde, zou het nog 35 jaar duren vooraleer het bevolkingspeil van 1830 terug werd bereikt.

Desondanks kaapte de Gentse universiteit tijdens deze periode het grootste aantal prijzen in de universitaire wedstrijden weg.

Vernieuwing vanaf 1876

Een doorgedreven vernieuwing van het Gentse hoger onderwijs had plaats na de wetten van 1876 en 1890, die de toekenning van academische graden aan de universiteiten toevertrouwde en de wetenschappelijke opbouw mogelijk maakte.

In die periode deed het onderzoekswerk zijn intrede en kwamen er assistenten in dienst. Onder het professorenkorps enkele eminente persoonlijkheden: de juristen Haus en Laurent, de fysicus Plateau, de mathematicus Mansion, de fysioloog en aliënist Guislain, de historici Pirenne en Fredericq, de germanisten Vercoullie en Logeman, de dier- en plantkundige Mac Leod, die tevens de geestelijke vader van de Vlaamstalige Gentse universiteit was.

Eerste vrouw in 1882

In 1882 kwam de eerste vrouw, de Gentse onderwijzeres Sidonie Verhelst studeren. Zij koos voor de richting Wetenschappen maar zette haar studies stop na de kandidaturen. De Brusselse onderwijzeres Emma Leclercq, die al een kandidaatsdiploma in de natuurwetenschappen van de ULB op zak had, was de eerste vrouw die te Gent een einddiploma behaalde.

Vernederlandsing in 1930

Vanaf de laatste decade van de 19de eeuw werd de vernederlandsing van de Gentse universiteit het actiepunt van de Vlaamse Beweging. Op uitzondering van het kortstondig intermezzo van de ‘ Vlaamsche Hoogeschool ‘ (1916-1918), duurde het tot 1923 vooraleer de Gentse universiteit gedeeltelijk werd vernederlandst. Door de Nolfwet kregen de studenten de keuze tussen een Nederlands stelsel (met 2/3 Nederlandstalige cursussen en 1/3 Franstalige) of een Frans stelsel (met 2/3 Franse en 1/3 Nederlandse lessen). Dit systeem kon op weinig bijval rekenen en in april 1930 keurde het parlement na woelige debatten de wet op de totale vernederlandsing van de Gentse universiteit goed. August Vermeylen werd de eerste rector van de vervlaamste Gentse universiteit.

Nobelprijs voor Corneel Heymans in 1938

De Gentse prof Corneel Heymans kreeg als enige Vlaming in 1938 de Nobelprijs voor zijn ontdekkingen op het gebied van de ademregulatie.

Research is vandaag steeds meer een werk van teams geworden, waar interdisciplinair wordt samengewerkt. Aan de Gentse universiteit hebben vooral de onderzoeksresultaten op het vlak van gen-engineering internationaal het meeste weerklank gevonden.

RUG wordt UGent in 1991

Het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 1991 hertekent het universitaire landschap: de RUG krijgt haar nieuwe naam Universiteit Gent of 'UGent' en krijgt ook een grote autonomie, waardoor zij sneller kan inspelen op nieuwe noden gesteld door onderwijs en wetenschap.

Oprichting AUGent in 2003

Op 29 april 2003 werd de Associatie Universiteit Gent, AUGent, officieel opgericht. De vier partners: Universiteit Gent, Hogeschool Gent, Arteveldehogeschool en Hogeschool West-Vlaanderen profileren zich internationaal als een dynamisch en op topkwaliteit gericht netwerk. Samen tellen zij 60 000 studenten en 8 500 personeelsleden.