(09-09-2016) De tastzin speelt een crucialere rol dan gedacht bij mensen met autisme. Uit het doctoraatsonderzoek van Eliane Deschrijver blijkt dat zij het moeilijk hebben om te bepalen welke tastprikkels bij een actie van iemand anders horen.
ASS: Sociale interacties en zintuiglijke prikkels
Veel mensen die een autismespectrumstoornis (ASS) hebben, zijn over- of ondergevoelig voor zintuiglijke prikkels. Sommigen voelen zich overweldigd door drukke omgevingen zoals supermarkten, anderen voelen verminderd pijn of houden niet van aanrakingen. Daarnaast ervaren ze sociale moeilijkheden, en kunnen bijvoorbeeld moeilijk deelnemen aan sociale interactie.
Uit de wetenschappelijke literatuur bleek al dat de ernst van de dagelijkse sociale moeilijkheden bij mensen met ASS sterk samenhangt met de mate waarin zij gevoelig zijn voor tactiele prikkels, meer nog dan met de mate waarin zij gevoelig zijn voor visuele of auditieve prikkels. Om te kijken waarom dit zo is, ging Eliane Deschrijver na hoe het brein van zowel mensen met als zonder ASS de eigen tastzin gebruikt om tastsensaties in acties van anderen te begrijpen.
Prof. Marcel Brass verduidelijkt: “We denken dat het menselijke brein de eigen tastzin gebruikt om zichzelf van anderen te onderscheiden: wanneer ik een actie uitvoer die leidt tot een tastsensatie, bijvoorbeeld door iets te grijpen, verwacht ik een tastprikkel te voelen die daarmee overeenstemt. Wanneer mijn eigen tastgevoel me echter iets anders vertelt, zal de tastsensatie die ik opmerk allicht bij een andere persoon horen en niet bij mij. Het brein kan anderen dus beter begrijpen door te signaleren welke van de tastsensaties die men ziet niet overeenstemmen met het eigen tastgevoel.”
Neurowetenschappelijk onderzoek
In een reeks experimenten toonden de wetenschappers aan dat de hersenactiviteit van mensen mét ASS tijdens het verwerken van de tastzin verschilt van mensen zonder ASS.
Het menselijke brein geeft normaalgezien heel snel aan wanneer de tastprikkel van een ander niet klopt met de eigen tastzin. Dat betekent dat hersenen van mensen zonder ASS snel signaleren dat een tastprikkel van een vinger die een oppervlak aanraakt, niet overeenstemt met wat zij zelf voelen.
Uit het UGent-onderzoek blijkt dat dit anders verloopt in de hersenen van volwassenen met ASS. Hun brein signaleerde veel minder sterk dat de tastprikkel van buitenaf niet klopte met het eigen tastgevoel.
Zij die ernstigere zintuiglijke gevoeligheden aangaven toonden een sterkere verstoring van dit proces, terwijl zij het ook sociaal moeilijker hadden.
“Het is bij mijn weten de eerste keer een relatie aangetoond kon worden tussen de manier waarop mensen met autismespectrumstoornis zintuiglijke informatie verwerken en hun dagelijkse sociale moeilijkheden De bevindingen kunnen een nieuw en cruciaal verband vormen tussen zintuiglijke en sociale moeilijkheden in het autismespectrum” vat Eliane Deschrijver samen.
De bevindingen leiden tot een beter begrip van de complexe stoornis die autisme is, en van de bijbehorende problemen.
Het onderzoek werd uitgevoerd binnen het nieuwe onderzoekscentrum EXPLORA (EXperimenteel PsychoLogisch Onderzoek Rond Autisme) aan de Universiteit Gent, geleid door prof. Roeljan Wiersema en prof. Marcel Brass (tevens promotoren van het doctoraat).
Volwassenen met ASS die interesse hebben om deel te nemen aan onderzoek van EXPLORA kunnen contact opnemen via explora@UGent.be.
Info
Eliane Deschrijver
Vakgroep Experimentele Psychologie
M 0499 28 13 15
Eliane.Deschrijver@gmail.com