Brexit en de verkiezingswinst van Donald Trump gingen in 2016 als een schok door het politiek landschap. In de nasleep van deze gebeurtenissen werd het duidelijk dat populisme in opmars is in democratieën overal ter wereld. Populistische ideeën – die mede verspreid worden door politici – vormen de inspiratie voor burgerbewegingen die kritiek uiten op het traditioneel politiek systeem/beleid (bijv., ‘les gilets jaunes’) en sporen burgers aan om de motieven van gevestigde politici in vraag te stellen (bijv., 'fake news' en antivaccinatiebewegingen). Dergelijke waarnemingen trekken onze aandacht naar de wijze waarop de aanwezigheid van populisme in het discours van politici een impact heeft op de houding van de bevolking.

Dieter Dekeyser onderzoekt in deze scriptie hoe populistische politici een invloed hebben – of gehad hebben – op de politieke houdingen en percepties van de Vlaamse bevolking. We stellen ons specifiek de vraag of populistische retoriek erin slaagt om populistische ideeën te verspreiden onder gewone burgers. Aansluitend gaan we empirisch na of populisme een gevaar inhoudt voor de liberale democratie: i.e., populistische ideeën promoten een negatieve houding t.a.v. de liberale democratie.

Experimenteel- en surveyonderzoek bij Vlamingen schetsen een genuanceerd beeld: populistische retoriek verscherpt de politieke verdeeldheid en bevordert negatieve houdingen t.a.v. politici, maar populistisch gedachtengoed leidt (voorlopig) niet tot een wijdverspreide negatieve houding t.a.v. liberaal democratische grondbeginselen. Ook tonen onze resultaten aan dat bepaalde bevolkingsgroepen makkelijker overtuigd worden door populistische retoriek – vooral mensen die zich meer zorgen maken over de samenleving en die reeds een negatieve houding hebben t.a.v. politici/de politiek zijn meer vatbaar. Hoewel de aanwezigheid van populisme in de Vlaamse politiek dus duidelijk negatieve effecten heeft op bepaalde bevolkingsgroepen, vinden we geen empirisch bewijs dat dit populisme de bevolking motiveert om de liberale democratie in vraag te stellen.