Als Europese burger met bijvoorbeeld de Franse of Nederlandse nationaliteit zou het makkelijk moeten zijn om naar België te verhuizen gezien het recht op vrij verkeer van EU burgers. De realiteit schetst een ander beeld. Dit artikel, gepubliceerd in Citizenship Studies, analyseert de gemeentelijke praktijken in België betreffende de inschrijving van EU werknemers, werkzoekenden, zelfstandigen alsook hun familieleden, gebaseerd op onderzoek in opdracht van Myria. Het initiële onderzoek bestaat uit een desk studie, een enquête onder een steekproef van Belgische gemeenten en semigestructureerde interviews met medewerkers van de gemeenten, de Dienst Vreemdelingenzaken en andere relevante actoren. Het artikel past een juridisch begrip van ‘procedurele rechtvaardigheid’ toe, waarbij wordt gefocust op de dimensies van gelijke behandeling en transparantie.

Het artikel toont aan dat procedurele rechtvaardigheid voor EU burgers wordt verzwakt door de uiteenlopende inschrijvingspraktijken van ‘street-level bureaucrats’; de gemeentelijke medewerkers op lokaal niveau en binnen de DVZ. Deze praktijken laten onder andere zien dat binnen de categorie van EU werknemers sommige werknemers het recht op vrij verkeer meer lijken te ‘verdienen’ dan anderen. Hierover wordt in het artikel uitgebreid gereflecteerd op basis van het concept van ‘deservingness’. Ten slotte dragen zowel de digitalisering van de procedure als de betrokkenheid van ‘tussenpersonen’ bij tot een versterking van deze ongelijke inschrijvingspraktijken van EU burgers en hun familieleden.  

Het artikel werd geschreven door Roos-Marie van den Bogaard (MigrLaw, UGent), Ana Correia Horta (Fragomen), Wout Van Doren (Fragomen), Ellen Desmet (MigrLaw, UGent) en Anthony Valcke (BSIS, University of Kent).