Een hoofdstuk “Right-Wing Populism, Crumbling Migrants’ Rights and Strategies of Resistance in Belgium”, geschreven door Ellen Desmet en Stijn Smet, is open access gepubliceerd in het boek “Migrants' Rights, Populism and Legal Resilience in Europe”, met editors Vladislava Stoyanova and Stijn Smet.

De auteurs besluiten dat de grondwettelijke waarborgen die een hypothetische verschuiving naar autoritarisme voorkomen, weinig bescherming bieden tegen de ondermijning van de rechten van migranten. Het Belgische migratiebeleid in de periode 2014-2019 werd gekenmerkt door een verzwakking van de wettelijke en feitelijke positie van migranten in het algemeen, en van verzoekers om internationale bescherming, gezinsmigranten en irreguliere migranten in het bijzonder. De combinatie van een sterk maatschappelijk middenveld en een onafhankelijke rechterlijke macht is essentieel om weerstand te bieden tegen deze ontwikkeling. In rechtszaken aanhangig gemaakt door het middenveld, heeft justitie een aantal van de meest flagrante maatregelen die de rechten van migranten schenden, zoals de asielquota, een halt toegeroepen. Maar subtielere of meer systemische maatregelen die de rechten van migranten ondermijnen, zijn door diezelfde rechtbanken vaak niet in vraag gesteld in hun - soms legalistische en formalistische - analyse ... In die zin is onze conclusie dat de hoogste rechtbanken van België een minimaal respect voor de rechten van migranten hebben gevrijwaard, terwijl een maximalistische interpretatie van de rechten van migranten had kunnen leiden tot een strengere en kritischere herziening van de betwiste regelgeving.