Kiezen voor tandheelkunde
Kiezen voor de opleiding tandheelkunde betekent kiezen voor een medische, wetenschappelijke, klinische en praktijkgerichte opleiding.
De opleiding tot tandarts neemt vijf jaar in beslag: drie jaar bachelor en twee jaar master in de tandheelkunde (tandarts).
Wie het diploma van tandarts behaalt, kan in de praktijk starten bij een andere tandarts. Wie een eigen RIZIV-nummer wil bezitten, moet na het behalen van de Master in de Tandheelkunde nog het stagejaar Algmeen Tandarts volgen.
Anderen kiezen voor specialisatie. Sommige afgestudeerden kiezen voor het doctoraat of voor een voortgezette studie. De studies zijn zwaar. Ze vergen van de student - vijf of zes jaar lang - dagelijks een volledige inzet.
Profiel
Van tandartsen wordt niet alleen verwacht dat ze een goede theoretische kennis hebben. Ze moeten graag manueel werk verrichten en hun medische kennis in de praktijk kunnen toepassen.
Bovendien wordt er verwacht dat ze goed met mensen om kunnen. Een goede tandarts is geduldig en kan zich lange tijd concentreren op een behandeling of werkstuk zonder nerveus te worden of zijn nauwgezetheid te laten varen.
Een aanzienlijk deel van de patiënten zijn kinderen. Een tandarts wordt dan ook in grote mate beoordeeld op zijn pedagogische kwaliteiten. Het aantal oudere patiënten neemt door de vergrijzing van de bevolking toe en zal in de toekomst een steeds groter percentage van de patiënten uitmaken. Ook die groep vergt een specifieke aanpak.
Wil je starten met de opleiding geneeskunde of tandheelkunde? Dan moet je eerst deelnemen aan het toelatingsexamen voor arts of tandarts. Wie slaagt en gunstig gerangschikt is, mag starten. Meer informatie hierover vind je op www.toelatingsexamenartstandarts.be. Het toelatingsexamen test het begripsniveau in de vakgebieden fysica, wiskunde, chemie en biologie. Uiteraard is een grondige kennis van die vakken noodzakelijk om te slagen voor het toelatingsexamen. Daarnaast worden ook de algemene cognitieve vaardigheden en het sociale inzicht getoetst.
Vaardigheden
In de opleiding Tandheelkunde wordt er zowel ingezet op het uitbouwen van een stevige kennisbasis als op vaardigheidsontwikkeling. De UGent legt bewust extra nadruk op het verwerven van manuele en sociale vaardigheden. Die zijn van groot belang, zowel voor de opleiding als voor het beroep.
Handvaardig
Een deskundig tandarts moet over een goede manuele vaardigheid beschikken. Aanleg hiervoor is meegenomen maar geen absolute must. Met geduld en motivatie kan je immers heel wat leren, ook op manueel gebied. Via de lijn Handvaardigheid I kan je je manuele vaardigheden al vanaf het eerste jaar oefenen en evalueren. Tijdens je opleiding breng je heel wat tijd door in het preklinisch practicumlokaal en in de kliniek om technieken aan te leren en uit te voeren. Wie niet echt geïnteresseerd is in de combinatie van het werken met hoofd en handen, begint dan ook beter niet aan de opleiding.
Sociaalvaardig
De interesse van een tandarts beperkt zich niet tot het medisch-praktische. Aangezien preventie, vnl. bij kinderen en bejaarden, steeds meer aan belang wint, moet je als tandarts ook oog hebben voor de algemene bewustmaking rond mondhygiëne en preventieve tandzorg. Sociale vaardigheden zijn bijgevolg noodzakelijk om een kwaliteitsvolle relatie met je patiënten uit te bouwen.
Iets voor mij?
Het onderwijs aan de Vlaamse universiteiten is al geruime tijd in beweging. Een competentiegerichte manier van lesgeven krijgt steeds meer aandacht. Als universiteitsstudent word je benaderd als actieve en kritische kennisproducent. Tijdens je opleiding ontwikkel je de noodzakelijke basisvaardigheden om zelf kennis te creëren in complexe situaties. Het wetenschappelijk onderzoek vormt hierbij steeds het vaste referentiekader en toont aan hoe ingewikkelde problemen vanuit een wetenschappelijke invalshoek benaderd kunnen worden.
Academisch competent?!
Ben je ‘academisch competent’? Of anders gezegd: is universitair onderwijs iets voor jou? Het antwoord daarop is niet simpel. Intelligentie (zoals die nu wordt gemeten met bepaalde instrumenten) is slechts tot op zekere hoogte bepalend voor het al dan niet slagen aan de universiteit. Hoewel een bepaald niveau van intelligentie noodzakelijk is, gaat de redenering ‘hoe intelligenter, hoe beter de resultaten’ niet op. Dat heeft te maken met het feit dat, zodra je een bepaald intelligentieniveau bereikt hebt, andere factoren een sterke rol spelen: je persoonlijkheid, je studiegedrag en studiestrategie. Met dat laatste bedoelen we de technieken die je gebruikt om grotere stukken leerstof te verwerken. Daarnaast spelen inzet, motivatie en zelfvertrouwen (studeergedrag) een grote rol: een doordachte studiekeuze en de bereidheid om hard en regelmatig te studeren, zijn belangrijke garanties voor een succesvolle studie. Ook persoonlijkheidsfactoren die te maken hebben met aanpassingsvermogen, realiteitszin, emotionele stabiliteit … oefenen een niet te onderschatten invloed uit. Die combinatie van factoren bepaalt dus of universitaire studies succesvol zullen zijn.
De Universiteit Gent ontwikkelde een online studiekeuze-instrument dat niet alleen je interesses maar ook de noodzakelijke competenties bevraagt. SIMON geeft je persoonlijk advies op basis van een reeks tests en vragenlijsten. Je krijgt een antwoord op twee belangrijke vragen: “welke opleidingen sluiten aan bij mijn interesses?” en “wat zijn mijn slaagkansen in de opleidingen die mij interesseren?”.
Toelatingsexamen
Als je tandheelkunde wil studeren, moet je beschikken over een diploma secundair onderwijs én bovendien slagen voor het tweeledige toelatingsexamen. Het eerste deel (= Kennis en inzicht in de wetenschappen) test je begripsniveau van de basiswetenschappen wiskunde, fysica, chemie en biologie. Het tweede deel (= Informatie verwerven en verwerken) confronteert je o.a. met het specifieke medische en wetenschappelijke beroepsprofiel van (tand)artsen a.d.h.v. casussen (gesprek arts-patiënt). Een stilleesoefening toetst je algemene cognitieve vaardigheden en de mate waarin je informatie verwerkt.
Praktisch
Alle informatie over het toelatingsexamen is te vinden op de website Toelatingsexamens arts, tandarts en dierenarts (toelatingsexamensvlaanderen.be) Je vindt er praktische info rond de voorbereiding, het examen zelf en de manier van inschrijven.
De markt
Op dit ogenblik kunnen we stellen dat de vraag naar tandartsen duidelijk groter is dan het aanbod. Bovendien is de bewustwording van de bevolking en de vraag naar tandheelkundige verzorging toegenomen.
Hoewel de behoefte aan gezondheidszorg en tandheelkundige zorg in het bijzonder geen statisch meetbaar gegeven is, moeten de jonge tandartsen en de tandartsstudenten er zich van bewust zijn dat 'kwaliteit' het middel is om een plaatsje onder de zon te verwerven.
Dat betekent voortdurende bijscholing en eventueel specialisatie in bepaalde vakgebieden.
We stellen vast dat op het vlak van werkgelegenheid de toekomst er bijzonder gunstig uit ziet. Vele studenten hebben bij het afstuderen meerdere jobaanbiedingen!
Troeven van de UGent-opleiding
De tandheelkundige opleiding aan de Gentse Universiteit kan terugblikken op een lange traditie die startte in 1930.
Met professor A. Comhaire kreeg de tandheelkundige afdeling in Gent in de jaren zestig wereldfaam door de ontwikkeling van een ergonomische werkplaats voor de tandarts. Comhaire kwam op het idee de patiënt liggend te behandelen door een zittende practicus. De prototypes van de huidige tandheelkundige installaties werden in Gent gebouwd. Nog steeds worden nieuwe projecten ontwikkeld.
Ook vandaag geniet de afdeling Tandheelkunde van de Universiteit Gent een internationale reputatie, zowel op vlak van opleiding als op het gebied van onderzoek. Vele academici bekleden internationale bestuursfuncties. Het onderzoek wordt regelmatig in het buitenland gepresenteerd met de nodige internationale erkenning.
Praktisch
Een vlotte start is cruciaal. Het eerste jaar van een universitaire opleiding beoogt een grondige inleiding in een aantal basisvakken. De vakspecialisatie gebeurt in de daaropvolgende bachelorjaren of in de master.
Campus
De lessen vinden plaats voor het overgrote deel plaats op de campus van het Gentse Universitair Ziekenhuis. De dienst Tandheelkunde heeft de nieuwste snufjes op vlak van technologische, klinische en didactische uitrusting in huis. Tijdens de praktische oefeningen krijgt de student bijna individueel onderricht en maken de docenten veelvuldig gebruik van audiovisuele middelen.
Bij de klinische opleiding gaat aan de Universiteit Gent extra aandacht naar de vrijwel individuele klinische opleiding waarbij de student zelf patiënten kan behandelen. Recent werd de volledige klinische infrastructuur vernieuwd zodat studenten worden opgeleid in een moderne omgeving.
De ligging op de campus van het Gentse UZ biedt het voordeel dat er intense contacten met de andere medische disciplines bestaan. Ook voor de patiëntenverwijzing is de ligging een pluspunt. Anderzijds schept het bestaan van een afzonderlijk instituut, waar alle lessen en practica plaatsvinden, een persoonlijke band tussen studenten, assistenten, professoren en technisch en verplegend personeel.
De studenten zijn verenigd in een bloeiende studentenvereniging Dentalia (dentalia.be). Naast het organiseren van studentikoze activiteiten staan zij ook in voor de verspreiding van cursussen en materiaal. De aanschaf van tandheelkundig materiaal is een niet te onderschatten investering voor de studie tandheelkunde, maar door extra inspanningen vanuit de Gentse Universiteit wordt die opmerkelijk laag gehouden t.o.v. andere opleidingen in België.
Afgestudeerden houden ook na hun studies voeling met het Tandheelkundig Instituut en hun studiegenoten (Dent-Alumni), voornamelijk door de vele cursussen – ook praktische – die de kliniek geregeld voor tandartsen organiseert in het kader van de permanente vorming van de Universiteit Gent.