Fonds TWINS
De onderzoeksgroep 'Verloskunde en Prenatale Diagnostiek' voert binnen deze onderzoekslijn studies uit naar het onderscheid tussen erfelijkheid en omgeving bij tweelingen.
Fonds TWINS promoot het wetenschappelijk onderzoek naar en voor meerlingen en beheert. Dat register houdt sinds 1964 gegevens bij van alle meerlingen die in Oost-Vlaanderen worden geboren. Alle Oost-Vlaamse materniteiten werken mee, meer dan 98 procent van de meervoudige geboortes wordt geregistreerd. Het Meerlingenregister is uniek in de wereld. Voor onderzoekers bevat het een schat aan informatie over meer dan 10.000 meerlingen.
Data- en staalcollectie
Het register heeft verschillende unieke kenmerken: het is population-based en de data/ stalen worden prospectief verzameld, wat lange termijn studies mogelijk maakt.
Het belang van meerlingenstudies
Het DNA van eeneiige tweelingen is identiek. Twee-eiige tweelingen zijn, net zoals broers en zussen, genetisch voor de helft gelijk. Door de gegevens van eeneiige en twee-eiige meerlingen te vergelijken, krijgen onderzoekers inzicht in welke rol erfelijke aanleg (nature) en omgevingsinvloeden (nurture) spelen.
Als blijkt dat erfelijkheid niet zo groot is, kunnen we de beïnvloedende omgevingsfactoren opsporen en ingrijpen om bepaalde ziektes te voorkomen.
We kunnen ook alleen maar twee-eiige tweelingen onderzoeken, bijvoorbeeld om de oorzaken van een meerlingzwangerschap te achterhalen. Zo hebben we al ontdekt dat het krijgen van twee-eiige tweelingen erfelijk is bepaald.
Lopende onderzoeksprojecten
Onderzoek naar factoren die een invloed hebben op borstkanker en eierstokkanker
De studie werd opgezet door een onderzoeksgroep in Noorwegen. In deze studie wenst men het genetisch profiel van het BRCA1 gen van verschillende populaties, waaronder ook eeneiige tweelingen, in kaart te brengen. DNA analyses naar het BRCA1 gen worden uitgevoerd. Hiervoor maakt men gebruik van een stukje placenta weefsel dat afgenomen werd bij de geboorte.
Door de resultaten van het DNA onderzoek te vergelijken binnen 1 tweelingpaar, kan men genetische invloeden en omgevingsfactoren van elkaar onderscheiden. Deze resultaten zouden meer inzicht kunnen geven in welke factoren genetisch bepaald zijn of eerder gelinkt aan omgeving met betrekking tot het ontwikkelen van borst- of eierstokkanker.
- onderzoekers: Per Lønning (Noorwegen) en Steven Weyers (UGent)
Belgische Genoom Bibliotheek
Fonds TWINS is trots om aan te kondigen dat we een samenwerking starten met UZ Leuven voor een nationaal project: de Belgische Genoom Bibliotheek. Dit initiatief heeft als doel een referentiedatabank aan te leggen met genetische informatie van de Belgische bevolking. Deze databank is van grote waarde voor medisch en wetenschappelijk onderzoek, omdat het onderzoekers helpt de genetische oorzaken van verschillende ziekten beter te begrijpen.
Om bij te dragen aan dit innovatieve project, levert Fonds TWINS placentaweefsel van tweelingen uit ons register. Bij de geboorte wordt een klein stukje placentaweefsel bewaard voor verder onderzoek, en dit zal nu worden geanalyseerd in het labo van UZ/KU Leuven. De genetische informatie die hieruit wordt verkregen, wordt gecodeerd opgeslagen in de Belgische Genoom Bibliotheek.
Doe mee aan baanbrekend genetisch onderzoek! We zijn op zoek naar meerderjarige tweelingen die willen bijdragen aan deze wetenschappelijke vooruitgang. Ben je geïnteresseerd en wil je meer weten? Neem contact op met het TWINS-team via eline.meireson@uzgent.be of twins@uzgent.be.
- onderzoekers Joris Vermeesch (KU Leuven), Steven Weyers (UGent), Eline Meireson (UGent)
Onderzoek naar drielingen: een unieke kans om wetenschap vooruit te helpen
Drielingen zijn zeldzaam en bieden onderzoekers een unieke gelegenheid om belangrijke vragen rond gezondheid en genetica te beantwoorden. Hoe groot is de invloed van erfelijkheid op het ontstaan van bepaalde aandoeningen? En welke rol speelt de omgeving?
Om hier beter inzicht in te krijgen, nodigen wij volwassen drielingen (≥25 jaar) uit om deel te nemen aan een nieuw onderzoek. Dit project is gekoppeld aan het Oost-Vlaams Meerlingenregister, waar sinds 1964 gegevens over meerlinggeboorten worden verzameld.
Voor het eerst wordt een studie uitgevoerd waarin volwassen drielingen worden bevraagd over hun gezondheid en sociale status. Dit onderzoek is van grote waarde, niet alleen voor wetenschappers, maar ook voor toekomstige drielingen en hun families.
Meedoen aan dit onderzoek naar drielingen? Klik hier voor het toestemmingsformulier en de vragenlijst »
Het invullen van de vragenlijst duurt slechts 10 à 15 minuten en kan op elk gewenst moment worden onderbroken en later worden voortgezet.
Heeft u of uw broer/zus vragen? Wij helpen u graag verder via 09 332 78 17 (Eline Meireson) of Eline.meireson@uzgent.be. Laat uw contactgegevens achter, dan nemen wij contact met u op. Uw deelname maakt een verschil!
- onderzoekers: Kristien Roelens (UGent), Noortje van Oostrum, Catherine Derom (UGent), Evert Thiery (UGent), Eline Meireson (UGent), Judith van Laar (MMC), Liesbeth Lewi (UZ Leuven)
Heritabiliteit , sociaal-economische status en antisociaal gedrag
Deze studie onderzoekt hoe erfelijke factoren en omgevingsinvloeden samen bijdragen aan antisociaal gedrag bij kinderen. Daarbij richten we ons specifiek op de rol van sociaal-economische status (SES), dat wil zeggen de maatschappelijke positie en omstandigheden van het gezin. We testen de hypothese dat de mate waarin antisociaal gedrag erfelijk is, kan verschillen afhankelijk van de SES van het gezin — met andere woorden: dat erfelijkheid contextafhankelijk is.
Voor dit onderzoek gebruiken we gegevens van meerlingen (tweelingen en drielingen) uit het Oost-Vlaams Meerlingenregister. De deelnemers waren tussen 6 en 16 jaar oud toen de vragenlijsten werden afgenomen (periode 1992–2002). Het onderzoek wordt uitgevoerd door onderzoekers verbonden aan de Universiteit Gent. Met behulp van statistische modellen analyseren we hoe genetische aanleg en sociale factoren samen invloed hebben op antisociaal gedrag. De resultaten worden gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften en gedeeld met het brede publiek via populaire wetenschapscommunicatie.
- onderzoekers: Lieven Pauwels (UGent), Ann De Buck (UGent), Catherine Derom (UGent), Eline Meireson (UGent)
Samenwerkingsverbanden
Het fonds Twins onderhoudt het register en promoot het wetenschappelijke onderzoek naar meerlingen. Twins is een joint venture tussen de universiteiten van Gent, Leuven, Hasselt en Maastricht. Het UZ Gent huisvest het register.
Aanvraag tot samenwerking
Elke onderzoeksgroep die interesse heeft om gebruik te maken van de data of de stalen, kan hiervoor een aanvraag indienen bij de voorzitter van Fonds TWINS nl. prof. dr. Steven Weyers. Elke aanvraag wordt besproken op de wetenschappelijke raad, waarbij de doelstelling, mogelijke overlap met andere studies, logistiek en financiële aspecten van de studie bediscussieerd worden. Na goedkeuring van de wetenschappelijk raad kan de onderzoeksgroep de studie indienen bij het ethisch comité UZ Gent voor ethische goedkeuring.
In de prijzen gevallen
Op het jaarlijks internationale tweelingcongres (TWINS ISTS) werd Fonds TWINS tijdens de editie van 2021 goed vertegenwoordigd. Naast de werking van het Oost-Vlaams Meerlingenregister werden ook twee lopende projecten toegelicht: de Zuid-Koreaanse studie over de detectie van somatische mutaties in het tweelingproces en de Nederlandse studie over de in utero invloed op DNA methylatie bij tweelingen. Deze internationale onderzoeksgroepen maken gebruik van de data verzameld door Fonds TWINS en vielen in de prijzen.
Publicaties
Vragen?
Het TWINS studieteam staat in voor de dagelijkse organisatie en opvolging van Fonds TWINS.
09 332 29 14
twins@uzgent.be