Prof. Diane Reay te gast op de vakgroep Sociologie.

Prof. Diane Reay, opgegroeid in een mijnwerkersgezin als de oudste van acht kinderen, heeft tijdens haar onderwijstraject uit eerste hand ervaren hoe het onderwijssysteem in het Verenigd Koninkrijk sociale ongelijkheid (re-)produceert. Als Emeritus professor of Education aan Cambridge University kaart ze op unieke wijze aan hoe leerlingen uit de arbeidersklasse tijdens hun onderwijstraject nog steeds geconfronteerd worden met drempels en hindernissen – meer dan hun medeleerlingen uit welgestelde gezinnen. De combinatie van haar eigen ervaringen, onderzoek en een ongelofelijke motivatie om te streven naar een rechtvaardiger onderwijssysteem vormen de basis van een opmerkelijk carrière als sociologe.

Publieke lezing: “On the Failure of Educational Policy”

Op woensdag 10 mei 2023 deelde prof. Diane Reay haar kennis en expertise in een publieke lezing omtrent het falende onderwijsbeleid in het Verenigd Koninkrijk. Tijdens haar uiteenzetting werd het onderwijsbeleid – en vooral de gevolgen daarvan – in het Verenigd Koninkrijk tot het kleinste detail ontleed. Een aantal uiteenlopende onderwerpen werden aangekaart, gaande van de pedagogische stijl die gehanteerd wordt, tot het schrijnend lage aandeel van het GDP dat besteed wordt aan onderwijs in het Verenigd Koninkrijk (3,9%). Op unieke wijze doorprikte ze de mythe dat het groeperen van leerlingen naargelang hun cognitieve capaciteiten een eenduidig positief effect zou hebben. Haar analyse werd eveneens kracht bijgezet door een aantal tekenende quotes van leerlingen die ze geïnterviewd had in het kader van haar meest recent onderzoek. Hoewel prof. Diane Reay vooral de tekortkomingen van het onderwijssysteem in het Verenigd Koninkrijk beschrijft, maakt ze ook een internationale vergelijking. Op pijnlijke wijze demonstreert haar uiteenzetting dat ook ons eigen onderwijssysteem te kampen heeft met gelijkaardige tekortkomingen – ook ons onderwijssysteem (re)produceert sociale ongelijkheid. 

Masterclass met Studenten: “On the Relevance of Bourdieu in the 21st Century.”

Op donderdag 11 mei 2023 gingen de studenten uit de master Sociologie in gesprek met prof. Diane Reay. De studenten kregen de unieke gelegenheid om dieper in te gaan op haar werk als sociologe en hoe Bourdieu een rode draad vormt doorheen haar wetenschappelijk onderzoek. Haar boodschap: in een meritocratische samenleving wordt te veel aandacht gegeven aan agency – aan het eigen (gebrek aan) handelen. Succes of mislukking worden de verantwoordelijkheid van het individu, terwijl de structuren die de agency beperken –  voornamelijk bij de arbeidersklasse – genegeerd worden. De focus op agency werkt daarom enkel in het voordeel van de elite. Als we structurele drempels blijven negeren dan leidt dit tot de reproductie van bestaande ongelijkheden. In die zin blijft de sociale reproductietheorie van Bourdieu en Passeron (1977) hyperrelevant in de 21^ste eeuw.

“I think, if we are going to change anything. We need to know and recognize the structures that we are up against, instead of solely focusing on our own actions and agency.”

Daarnaast bood ze de studenten inkijk in het traject dat ze zelf doorlopen heeft om in de academische wereld actief te zijn, en hoe sociale ongelijkheid ingebakken zit in alle lagen van het onderwijssysteem (lager, secundair, en hoger onderwijs). In alle openheid vertelde ze over de vooroordelen van leerkrachten en academici op basis van haar achtergrond, over het delicate evenwicht tussen het trouw blijven aan de eigen sociale achtergrond en haar nieuwe positie in de “elite”, en over haar politiek activisme.

 “Verlaat de Ivoren Toren en Creëer Verandering”

Ondanks het eerder grimmige en pessimistische beeld dat geschetst werd tijdens de publieke lezing en de masterclass over de huidige staat van het onderwijs en de voortsluimerende sociale ongelijkheid in ons onderwijssysteem, blijft professor Diane Reay hoopvol – “Our government is very depressing, and they never listen, but it doesn’t mean that you don’t have to keep on trying. We would lose hope, if we didn’t try .”

Zelf put prof. Diane Reay hoop uit haar politiek activisme in haar huidige woonplaats. Ze maakt er deel uit van een collectief dat gekenmerkt wordt door diversiteit in de breedste zin van het woord. Samen streven ze naar een betere wereld – zowel door heel praktijkgericht mensen te helpen, als door hun stem te laten horen in lokale beleidsvorming.

“Basically what I’ve actually learnt is that you can’t do it on your own. You have to be part of a group, a community or a collective to make a difference. It’s an untypical attitude in academia, and I think that most people, other academics, would think that I’ve compromised my scholarship and theory by being so politically engaged. I would say you only get one life, you should try to make a difference and actually spending all your time in your Ivory Tower is not making any difference.”

Tekst: Isis Vandelannote en Lesley Hustinx, met dank aan de masterstudenten Sociologie (AJ 2022-2023) voor het aanleveren van de transcripten.

Beeldmateriaal: Isis Vandelannote