Karolien Dockers

Kandidaat-gerechtsdeurwaarder

Rechten 1998 - 2003

De gerechtsdeurwaarder is door koninklijk besluit benoemd voor het leven. Wanneer hij of zij ziek of met verlof is, of om redenen bijvoorbeeld die het kantoor aanbelangen niet aanwezig kan zijn, dan komen wij als kandidaat-gerechtsdeurwaarder in beeld. Op dat moment nemen wij als plaatsvervangend gerechtsdeurwaarder de taken over. Dat gaat dan vooral om dat wat wij het “baanwerk” noemen. Dan doe je de betekeningen, de beslagen, de uithuiszettingen, de vaststellingen, enz. Wanneer je geen gerechtsdeurwaarder vervangt ben je als kandidaat-gerechtsdeurwaarder gewoon jurist die op kantoor het voorbereidend werk doet van de aktes, de relaties onderhoudt met de klanten, mee instaat voor het personeel en het management van het kantoor.

Wil je gerechtsdeurwaarder worden, dan volg je na je Rechten opleiding een ononderbroken stage van twee jaar. Alle aspecten van het beroep komen tijdens je stage aan bod. Na afloop word je gecertifieerd stagiair en kun je deelnemen aan een homologatie-examen dat één keer per jaar wordt georganiseerd. Dat is een zwaar examen dat uit een schriftelijk deel bestaat waarop je 60 procent moet behalen. Gemiddeld slaagt 25 tot 30 procent. Vervolgens verschijn je tijdens een mondeling gedeelte voor een jury, samengesteld uit gerechtsdeurwaarders, mensen uit de magistratuur, uit de academische wereld, enz. Op basis van de resultaten wordt een rangschikking gemaakt die overgemaakt wordt aan justitie. Uiteindelijk word je bij koninklijk besluit benoemd als kandidaat-gerechtsdeurwaarder.

"Wij hebben een bemiddelingstaak en zoeken continu de balans tussen de schuldeiser die recht heeft op wat hij toegewezen heeft gekregen in het vonnis en de schuldenaar die dat moet betalen maar die op dat moment misschien niet in de mogelijkheid is."

Wil je gerechtsdeurwaarder worden, dan moet er eerst een vacante plaats zijn want voor gerechtsdeurwaarders is er een numerus clausus. De plaats van een gerechtsdeurwaarder komt pas vrij wanneer hij of zij overlijdt, zelf stopt, of 70 jaar wordt. In dat laatste geval mag de deurwaarder zijn ambt nog verder uitoefenen, maar komt er een plaats vrij om de kans te geven aan jongere mensen. Is er een vacante plaats, dan wordt die in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd. Om te kandideren moet je deelnemen aan een examen en dat kan pas wanneer je al 5 jaar kandidaat-gerechtsdeurwaarder bent.

Het zal je wellicht verbazen maar toen ik destijds aan mijn vader (gerechtsdeurwaarder Alex Dockers, n.v.d.r.) zei dat ik in de deurwaarderij wou gaan, zag hij dat eigenlijk niet zitten. Het is trouwens ook geen beroep meer dat sowieso van vader op zoon of - in mijn geval - op dochter gaat. Dat kan overigens ook niet meer met de huidige procedure. Ik wou zelfs geen gerechtsdeurwaarder worden toen ik mijn universitaire studies begon. Ik droomde van een job in het hotelmanagement, vond een economische richting net iets te wiskundig en dacht dat Rechten me een algemene en brede opleiding zou bieden om mijn ambitie waar te maken. Het is pas tijdens mijn studies dat ik besefte hoe graag ik Rechten deed.

"Je komt uiteraard al eens in moeilijke situaties, al kun je met je eigen houding al veel bereiken. Als je daar staat met een arrogante of agressieve houding, dan krijg je ook zo’n houding terug."

Helaas leeft nog altijd het beeld van de deurwaarder als grijze norse man die als boeman komt aankloppen. Terwijl veel vrouwen ondertussen kiezen voor het beroep, met 45 procent vrouwen bij de kandidaten en 65 procent bij de stagiairs. Bovendien past die norse aanpak niet meer bij de huidige maatschappij. Wij hebben een bemiddelingstaak en zoeken continu de balans tussen de schuldeiser die recht heeft op wat hij toegewezen heeft gekregen in het vonnis en de schuldenaar die dat moet betalen maar die op dat moment misschien niet in de mogelijkheid is. Dus ergens binnenstormen als een bullebak heeft geen zin, want het eerste dossier krijg je op zo’n brutale manier misschien wel geregeld, maar ik betwijfel of het een tweede keer lukt. Wel is het zo dat je als gerechtsdeurwaarder altijd weet welke procedure er aan voorafgegaan is, en je weet dat een vonnis op een bepaald moment moet uitgevoerd worden. Als dat niet gebeurt, betaalt niemand meer en wordt de rechtstaat ondermijnd.

"Als gerechtsdeurwaarder zitten wij in een nichemarkt en dus leer je veel in je opleiding Rechten, maar uiteindelijk weinig over wat wij als gerechtsdeurwaarder doen. Al is de basis die je meekrijgt in je Rechten opleiding van essentieel belang want wij komen als gerechtsdeurwaarder met alle rechtstakken in aanraking."

Je komt uiteraard al eens in moeilijke situaties, al kun je met je eigen houding al veel bereiken. Als je daar staat met een arrogante of agressieve houding, dan krijg je ook zo’n houding terug. Het gebeurt dat mensen agressief zijn maar als je er rustig onder blijft, dan wordt 95 procent van de mensen ook rustig. Voor de 5 procent die dat niet wordt kan ik nog altijd beroep doen op de politie, ik blijf een openbaar ambtenaar. Voorzichtigheid is altijd geboden. Je weet trouwens nooit wat er achter gesloten deuren gebeurt.

Als gerechtsdeurwaarder zitten wij in een nichemarkt en dus leer je veel in je opleiding Rechten, maar uiteindelijk weinig over wat wij als gerechtsdeurwaarder doen. Al is de basis die je meekrijgt in je Rechten opleiding van essentieel belang want wij komen als gerechtsdeurwaarder met alle rechtstakken in aanraking. Als wij een dagvaarding betekenen kan dat in om het even welke rechtstak zijn. Dus elk vak uit de opleiding Rechten is van belang als fundering voor het ambt van gerechtsdeurwaarder. Vanuit die basis vertrek je.