Gezondheid, gezondheidszorg en psychosociaal welzijn

Omschrijving: De sterke toename in het aantal jonge anderstalige nieuwkomers (JANs) in Europa heeft onderzoekers ertoe aangezet de gezondheidsgevolgen van migratie bij kinderen nader te bestuderen. Theoretische inzichten suggereren dat JANS dubbel kwetsbaar zijn voor eenzaamheid, gezien hun leeftijd en migratieachtergrond. Het onderzoek streeft drie doelstellingen na. Ten eerste zullen we de prevalentie van eenzaamheid bij JANs in kaart brengen en zullen we aandacht besteden aan migratiegerelateerde determinanten. Ten tweede zullen we nagaan of sociaal kapitaal op schoolniveau een beschermende invloed heeft op eenzaamheid. Ten derde zullen we ons richten op de onderliggende mechanismen in de relatie tussen sociaal kapitaal op schoolniveau en eenzaamheid. Om deze doelstellingen te verwezenlijken, zal er een mixed-method studie worden opgezet in secundaire scholen met onthaalklassen.
Promotor(en): Benedicte Deforche , Piet Bracke
Onderzoek(st)er(s): Sarah Devos , Katrijn Delaruelle
Faculteit(en): Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen , Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen
Periode: 2021 - 2025

Omschrijving: Er is heel wat onderzoek in de context van psychotherapie dat het belang van cultureel sensitieve hulpverlening onderstreept, zowel vanuit het perspectief van de therapeut als van de cliënt. Ondanks het erkende belang is er een gebrek aan richtlijnen over de implementatie van cultureel responsieve methoden die een positief effect hebben op zowel procesvariabelen als uitkomstvariabelen. Dit is in het bijzonder van belang bij cliënten uit ethische minderheidsgroepen waar er verhoogde kans is op vroegtijdige uitval en verminderd therapiesucces. Eén van de redenen hiervoor is onvoldoende of (onbedoeld) insensitieve integratie van de etnisch-culturele identiteit van cliënten binnen therapeutische gesprekken. In mijn doctoraat onderzoek ik waarom en hoe deze betekenisvolle gesprekken over de culturele identiteit van een cliënt – i.e. broaching - al dan niet geïntegreerd worden in therapie, en wat de effecten ervan zijn op de therapeutische relatie en de tevredenheid met de therapie.
Promotor(en): Alain Van Hiel , Bart Van de Putte , Piet Bracke
Onderzoek(st)er(s): Hilde Depauw
Faculteit(en): Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen , Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen
Periode: 2020 - 2025

Omschrijving: Ethnische minderheden worden vaak geconfronteerd met racisme, wat de kans op mentale gezondheidsproblemen significant vergroot. Nochtans wijst onderzoek uit dat deze groep minder adequate geestelijke zorgverlening krijgt dan de dominante groep. Recent onderzoek toonde het belang van negatieve attitudes en interpersoonlijk racisme aan. Echter, tot nog toe werd de impact van structurele vormen van racisme in de mentale gezondheidszorg amper onderzocht. Dit project bouwt verder op het theoretisch kader ontwikkeld door Fanon en Hook en tracht structureel en cultureel racisme binnen de geestelijke gezondheidszorg bloot te leggen, via een reeks kwalitatieve studies die focussen op de subjectieve ervaring van zowel professionals als patiënten van etnische minderheden.
Promotor(en): Stijn Vanheule
Onderzoek(st)er(s): Lotte Morel
Faculteit(en): Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen
Periode: 2023 - 2027

Omschrijving: In Europa wordt bloed voor transfusie ingezameld bij vrijwillige, onbezoldigde donoren. In het publieke discours wordt bloeddonatie voorgesteld als een daad van burgerschap en solidariteit bij uitstek. Hoewel de bloedvoorziening voldoende is, geeft slechts een klein percentage van de bevolking bloed, en zijn in het bijzonder etnisch-culturele minderheden ondervertegenwoordigd. Voorgaand onderzoek identificeerde een aantal culturele en structurele barrières die minderheden ervaren. Dit project argumenteert dat er teveel klemtoon ligt op donor-gecentreerde benaderingen, waardoor de basisarchitectuur van het bloedcollectiesysteem, als een Westers baken van burgerschap en solidariteit, onvoldoende in vraag wordt gesteld. Hiertoe wordt een vergelijkende studie tussen België en het Verenigd Koninkrijk (2 verschillende bloedcollectiesystemen), opgezet. Hierbij wordt nagegaan hoe etnische minderheden de organisatie van bloedcollectie uitdagen.
Promotor(en): Lesley Hustinx , Pierre Monforte
Onderzoek(st)er(s): Toyah Van der Poten
Faculteit(en): Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen
Periode: 2022 - 2026

Omschrijving: Lores PhD weerspiegelt de bezorgdheid van het VN-vluchtelingenagentschap (UNHCR, 2013) dat asielinstanties geloofwaardigheidsbeoordelingen zouden baseren op stereotiepe en onjuiste percepties van gender. Haar onderzoek heeft tot doel de gender(on)gevoeligheden in beoordelingen van verzoeken gebaseerd op seksueel of gendergerelateerd geweld (SGG) in de Europese procedure om internationale bescherming te analyseren (verdergaand dan alleen 'verkrachting' als een vorm van SGG). Haar onderzoek zal gegevens verzamelen uit 3 complementaire bronnen: bestaande literatuur, asielinstanties (via rechtspraakanalyse en KAP (Knowledge, Attitudes and Practices) surveys) en verzoekers om internationale bescherming zelf (via kwalitatieve interviews). Deze triangulatie van input zal het inzicht in de verzoekprocedure om internationale bescherming en de genderspecifieke juridische uitdagingen erin vergroten en zal bijdragen tot de verdere theorievorming van asielspecifieke genderstudies.
Promotor(en): Ellen Desmet , Ines Keygnaert
Onderzoek(st)er(s): Lore Roels
Faculteit(en): Faculteit Recht en Criminologie , Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen
Periode: 2021 - 2025

Omschrijving: Na aankomst in Europa zet een toenemend aantal vluchtelingen hun reis verder naar het Verenigd Koninkrijk door het Kanaal over te steken. De media schildert deze mannen en jongens vaak af als gevaarlijk, ongewenst en als een bedreiging voor de samenleving. Door deze genderstereotypen worden zij, in vergelijking met vrouwen en kinderen, vaak als minder kwetsbaar beschouwd. Weinig onderzoek werd gevoerd naar mannelijke migranten die in transitzones in onze regio verblijven. Nochtans wordt elke migrant, of het nu mannen, vrouwen of kinderen zijn, tijdens de migratie en in transit geconfronteerd met uitdagingen op verschillende niveaus. Ons onderzoeksproject (2021-2025) wil daarom een beter begrip krijgen van de impact van geweld op de gezondheid, het welzijn en de genderidentiteit van mannelijke migranten die in transit verblijven in België en Frankrijk. De bevindingen van het onderzoek zullen leiden tot beleidsaanbevelingen en responsstrategieën voor de praktijk.
Promotor(en): Ines Keygnaert , Ilse Derluyn , Massil Benbouriche , Caroline Desombre
Onderzoek(st)er(s): Leni Linthout
Faculteit(en): Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen , Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen
Periode: 2021 - 2025

Omschrijving: De noden van personen behorende tot migranten en etnische minderheden (MEM) in een forensisch psychiatrische context zijn, ondanks hun overrepresentatie in die context, lang buiten beschouwing gebleven. In tegenstelling tot de grote hoeveelheid aan evidentie in de reguliere geestelijke gezondheidszorg, blijft het onduidelijk hoe MEM forensische zorggebruikers herstellen en stoppen met het plegen van criminele feiten (cf. Good Lives Model). In deze studie, onderzoeken we MEM forensische zorggebruikers hun perspectief op hun noden, en hoe aan deze noden voldaan kan worden. Daarnaast dragen forensische zorgverleners bij tot het in kaart brengen van veelbelovende praktijken, terwijl ze ook aangeven wat hun professionele noden zijn met betrekking tot de behandeling van MEM forensische zorggebruikers. In een laatste fase zullen deze resultaten internationaal gevalideerd worden door experts in de behandeling van MEM zorggebruikers in een forensisch psychiatrische context.
Promotor(en): Freya Vander Laenen , Stijn Vandevelde
Onderzoek(st)er(s): Marjolein De Pau
Faculteit(en): Faculteit Recht en Criminologie
Periode: 2021 - 2025

Omschrijving: Migranten, verzoekers om internationale bescherming en vluchtelingen lopen een hoog risico op seksueel geweld en dit voor, tijdens en na hun aankomst in Europa. Tot 58% van de vrouwelijke en 32% van de mannelijke vluchtelingen hebben te maken gehad met seksueel geweld. Een inclusieve en holistische aanpak (die forensische, medische en psychosociale zorg omvat) van identificatie tot follow-up wordt erkend als de beste zorg voor alle slachtoffers van seksueel geweld. Voor migranten wordt de toegang tot deze zorg echter belemmerd door verschillende barrières. Zorgverleners ervaren vaak een gebrek aan kennis, (taal)vaardigheden en tools om inclusieve holistische zorg te verlenen en/of slachtoffers gericht door te verwijzen. De doelstelling van het INHeRE-project was daarom het verbeteren van inclusieve, holistische zorg voor migranten die slachtoffer werden van seksueel geweld, door de capaciteit van eerstelijnswerkers te versterken.
Website onderzoeksproject: https://www.icrhb.org/nl/projecten/inclusive-holistic-care-for-migrant-victims-of-sexual-violence-inhere
Promotor(en): Ines Keygnaert , Ilse Derluyn
Onderzoek(st)er(s): Leni Linthout , Ines Keygnaert , An Verelst , Nikolett Szelei
Faculteit(en): Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen , Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen
Periode: 2019 - 2021

Omschrijving: Studies tonen aan dat personen met een migratieachtergrond en etnische minderheden (MEM) geconfronteerd worden met diverse factoren die het risico op problematisch middelengebruik verhogen en herstel kunnen belemmeren. Ondanks de aanwijzingen dat herstel een culturele dimensie heeft en de (drug)hulpverlening er niet altijd in lijkt te slagen aan de noden van MEM te voldoen, is er amper onderzoek naar persoonlijke herstelervaringen en –noden van MEM. Dit onderzoek laat daarom een diversiteit van MEM aan het woord over hun herstelproces, teneinde ondersteuningsbronnen, noden en barrières naar herstel te identificeren op persoonlijk, sociaal en maatschappelijk niveau. Op basis van de resultaten zullen aanbevelingen voor praktijk en beleid geformuleerd worden, in samenwerking met Charlotte De Kock, teneinde bij te dragen aan het uitbouwen van herstelondersteunende zorgsystemen voor MEM.
Promotor(en): Wouter Vanderplasschen , Freya Vander Laenen
Onderzoek(st)er(s): Aline Pouille
Faculteit(en): Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen , Faculteit Recht en Criminologie
Periode: 2018 - 2022

Omschrijving: Opstellen specifiek cross linguistisch diagnostisch protocol en behandelingsprotocol bij schisis/opstellen diagnostisch en behandelingsprotocol ban narratieve vaardigheden bij meertalige kinderen
Promotor(en): Kristiane Van Lierde , Evelien d'Haeseleer
Onderzoek(st)er(s): Julie Daelman , Cassandra Alighieri , Kim Bettens , Jolien Verbeke
Faculteit(en): Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen
Periode: 2020 - 2025

Omschrijving: Het STAMINA project (2022-2026) voert onderzoek naar stigma m.b.t. mentale gezondheid bij Vlaamse jongeren met en zonder migratieachtergrond en hoe de school hierin een rol speelt, meer bepaald de sociale relaties met leeftijdsgenoten en leerkrachten, de schoolcultuur, de schoolstructuur en het schoolbeleid inzake mentale gezondheid. Het project wordt gefinancierd door het FWO onder promotorschap van Dr. Fanny D’hondt van de onderzoeksgroep CuDOS (Vakgroep Sociologie) en Dr. Melissa Ceuterick en Prof. Piet Bracke van de onderzoeksgroep Hedera (Vakgroep Sociologie).
Website onderzoeksproject: https://www.ugent.be/ps/sociologie/en/researchgroups/hedera/research-projects/stamina-project.htm
Promotor(en): Piet Bracke , Fanny D'hondt , Melissa Ceuterick
Onderzoek(st)er(s): Lies Saelens
Faculteit(en): Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen
Periode: 2022 - 2026

Omschrijving: Eerder onderzoek heeft verschillen in toegang tot gezondheidszorg gedocumenteerd tussen mensen met een migratieachtergrond en mensen die behoren tot de autochtone gastbevolking. In het geval van preventieve gezondheidszorg zoals kankerscreening kunnen deze verschillen ertoe leiden dat kanker laat wordt ontdekt bij mensen met een migratieachtergrond, waardoor hun risico op ongunstige gezondheidsresultaten verhoogt. Dit project zal de verschillen tussen migranten in het gebruik van preventieve gezondheidszorg documenteren en de heterogeniteit in deze verschillen binnen en tussen migrantengroepen te onderzoeken (bv. generatie, verblijfsduur en land van herkomst). We bestuderen de verschillende mechanismen die deze verschillen zouden kunnen verklaren, zoals sociaaleconomische positie, buurtsamenstelling (etnische dichtheid en sociaaleconomische achterstelling), en ool andere mechanismen onderzoeken die relevant zijn voor etniciteit (bv. taal, gezondheidsvaardigheden, taboes).
Promotor(en): Sorana Toma , Sara Willems , Katrien Vanthomme
Onderzoek(st)er(s): Sarah Derveeuw
Faculteit(en): Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen
Periode: 2022 - 2026