Lokaal Onderzoek Detailhandel Antwerpen (LODA)

Onderzoeksperiode

1 februari 2012- 30 juni 2013

Financiering

SODA – Stad Antwerpen

Onderzoeker

Eline D'HUYVETTER

Sleutelwoorden

Lokaal, kwalitatief, casestudy

Abstract

In 2007 besliste Stad Antwerpen een Drug en Alcohol Monitor op te zetten vanuit een manifest gebrek aan betrouwbare en relevante cijfers ter ondersteuning van het lokaal drugsbeleid. Er werd gekozen voor een zeer algemene focus om  op systematische, continue wijze lange-termijn data en informatie te verzamelen in verband met roesmiddelen en afhankelijkheidsproblemen. Na een eerste afname in 2007 en een tweede in 2010  rezen er echter een aantal bedenkingen bij dit algemene uitgangspunt en werd er gekozen voor een meer afgelijnde focus. Door de snelle opeenvolging van metingen waren nieuwe inzichten beperkt en de algemene focus leverde te weinig concrete aanknopingspunten voor het stedelijke drugsbeleid. Met ADAM III werd door de opdrachtgevers gekozen voor een kwalitatieve casestudy die een licht werpt op de laagste niveaus van de lokale drugsmarkt: detailhandel in cannabis, cocaïne, heroïne, XTC en amfetamines. De nadruk ligt op de kleine dealers die opereren als zelfstandige ondernemers op een illegale markt. Hogere echelons zoals de groothandel en de import, maar ook de georganiseerde criminele verbanden worden in deze editie buiten beschouwing gelaten.

Doelstelling

Met dit vernieuwde opzet kan er in feite niet langer gesproken worden van een monitoringsysteem  gezien men afstapt van de systematische en continue dataverzameling. Wel kan men met deze casestudy een gedetailleerd beeld krijgen van een onmiskenbaar onderdeel van de lokale drugsmarkt. De idee dat de illegale drugsmarkt louter zou worden gedomineerd door georganiseerde criminele verbanden wordt namelijk niet ondersteund door wetenschappelijk onderzoek . Naast allerlei hiërarchische netwerken van criminele organisaties, zou er tevens een soort van ‘vrije markt’ bestaan. Deze detailhandel die gedomineerd wordt door kleine straatdealers, is een problematiek waar Stad Antwerpen tot op vandaag weinig zicht op heeft. Concreet wenst het onderzoek een antwoord te formuleren op volgende onderzoeksvragen:

1. Welke profielen en gemeenschappelijke achtergrondkenmerken kunnen aan detailhandelaars op de illegale lokale drugsmarkt in Antwerpen worden toegeschreven?
2. Hoe is de illegale lokale detailhandel in Antwerpen georganiseerd en op welke wijze wordt er geopereerd?
3. Hoe wordt de lokale detailhandel in illegale roesmiddelen aangepakt in Antwerpen en welke (bedoelde en onbedoelde) effecten hebben deze activiteiten op de detailhandelaars en op de illegale lokale drugsmarkt in het algemeen?

Methodologie

De ADAM wordt deze editie opgevat als een kwalitatieve casestudy waarbij een triangulatie aan onderzoeksmethoden wordt gehanteerd. Naast een analyse van de vakliteratuur, worden er kwalitatieve diepte-interviews afgenomen bij allerlei sleutelfiguren uit het veld (politie, justitie, hulpverlening, gebruikers,…). Indien mogelijk worden ook gesprekken met enkele straatdealers zelf gepland. Vervolgens wordt een documentenanalyse uitgevoerd van relevante dossiers op politioneel en justitieel niveau. Ten slotte gaat de onderzoeker zelf het veld in om een aantal etnografische veldnotities te verzamelen.

Valorisatie

• D'HUYVETTER, E. & DECORTE, T. (2014). Low-level drug distribution in Antwerp: a case-study. In J. FOUNTAIN, M. WOUTERS & D.J. KORF. Snapshots of social drug research in Europe (pp. 19-21). Lengerich: Pabst Science Publishers.
• DECORTE, T. & D'HUYVETTER, E. (2013). Lokale detailhandel in drugs in
  Antwerpen. Een exploratief onderzoek. Drugmonitor 2012-2013. Antwerpen: SODA/OCMW Antwerpen.
• D'HUYVETTER, E. (2012). Low level drug distribution in Antwerp - a case study. Paper presented at the 23rd ESSD conference, Athens (Greece), 4-6 October 2012.