Algemeen

Voor de bepaling van het aandeel mager vlees (MVA%) in een varkenskarkas zijn er verschillende toestellen erkend in België en bij uitbreiding in Europa. De formules waar de toestellen zich op baseren zijn specifiek per toestel en bij uitbreiding per lidstaat als gevolg van de gemeten parameters en specifieke varkenspopulatie. Dit wil zeggen dat de resultaten van verschillende toestellen niet met elkaar vergeleken mogen worden, als gevolg van de verschillende meetprincipes. Enkel wanneer de te meten populatie perfect overeenkomt met de populatie die aan de basis ligt van de formule mogen de toestellen onderling vergeleken worden. In de praktijk is dit echter niet haalbaar. Ieder lot varkens heeft zijn technische eigenschappen. Lotgrootte, gewicht, bevleesdheid en vervetting zullen snel wijzigen en hebben een impact op het uiteindelijke resultaat.

Er zijn drie grote groepen van indelingstoestellen erkend in België: priktoestellen, optische toestellen (camera's) en ultrasone toestellen.

Priktoestellen

De priktoestellen werken op basis van lichtreflectie. Een naald met lampje en camera wordt doorheen het karkas geprikt, en bij het terugtrekken wordt de dikte van de verschillende lagen (tussenrib, vlees (X2) en spek (X1)) bepaald. Deze waarden worden gebruikt in de formule voor het berekenen van het aandeel mager vlees (MVA%). Bij elke formule hoort een RMSEP-waarde, een maat voor de onzekerheid die elke nieuw gemeten waarde hoort.

De priktoestellen erkend in België zijn: CGM, HGP4, PG200 en FOMII.

CGM

De Capteur Gras/Maigre is een Frans toestel waarmee geprikt moet worden tussen de derde en vierde laatste rib. In België is een bijkomende referentieprik tussen de tweede en derde laatste rib vereist, en deze moet uitgevoerd worden vóór de definitieve prik. De prikplaats en prikrichting staan weergegeven in de onderstaande figuur.

Formule: MVA% = 66.09149 – 0.82047* X1 + 0.10762 * X2

Nauwkeurigheid: RMSEP = 1.91

HGP4

De Hennessy Grading Probe 4 is een toestel ontwikkeld door Hennessy Grading Systems in Nieuw-Zeeland, waarmee één keer moet geprikt worden tussen de derde en vierde laatste rib. De prikplaats en prikrichting staan weergegeven in de onderstaande figuur.

Formule: MVA% = 70.37871 – 0.86986* X1 + 0.080138 * X2

Nauwkeurigheid: RMSEP = 2.02

PG200

De Giralda Choirometer Pork Grader is een priktoestel waarmee ook slechts éénmaal per karkas geprikt moet worden, meer bepaald tussen de derde en vierde laatste rib. De prikplaats en prikrichting staan weergegeven in de onderstaande figuur.

Formule: MVA% = 70.09860 – 0.84616* X1 + 0.091860 * X2

Nauwkeurigheid: RMSEP = 1.91

FOM II

Dit toestel is van Deense makelij en wordt verdeeld door de firma Frontmatec. Bij de FOM II wordt per karkas één keer geprikt. De prik gebeurt tussen de tweede en de derde laatste rib. De prikplaats en prikrichting staan weergegeven in onderstaande figuur. Het toestel meet met een interval van 0.1mm.

Formule: MVA% = 68.85997 – 0.94985* X1 + 0.088314 * X2

Nauwkeurigheid: RMSEP = 1.90

Optische toestellen

Optische toestellen werken met behulp van een camera en zijn dus afhankelijk van juiste positionering en belichting van het karkas. Er worden één of meerdere foto's gemaakt die door software worden geanalyseerd om tot een aandeel mager vlees (MVA%) te komen.

De optische toestellen erkend in België zijn: VCS2000-3C, CSB Image-Meater en Optiscan-TP.

VCS2000-3C

De VCS2000-3C is een automatisch systeem van de firma eplusv (e+v) dat bestaat uit drie camera's en software om de beelden te verwerken. Eén camera maakt zwart-witbeelden van het profiel van de ham, de andere twee maken kleurenfoto's van de volledige binnenzijde van het karkas. Om de beelden correct te kunnen maken is de positionering en belichting van het karkas van cruciaal belang. De software verwerkt de beelden tot een aandeel mager vlees (MVA%) en een type-index als maat voor de conformatie van het karkas.

CSB Image-Meater

De CSB Image-Meater is een automatisch toestel dat bestaat uit één zwart-witcamera en software om de beelden te verwerken. De camera maakt van elk karkas een beeld ter hoogte van de laatste lendenwervels en de heupspier, en de software verwerkt dit tot een aandeel mager vlees (MVA%) en eventueel een schatting van het gewicht van de verschillende deelstukken.

Optiscan-TP

De Optiscan-TP is een manueel toestel dat ter hoogte van de heupspier de spektikte en de vleesdikte berekent overeenkomstig met de ZP-methode. Dit wordt dan herrekend tot een aandeel mager vlees (MVA%).

Ultrasone toestellen

Ultrasone toestellen gebruiken geluidsgolven en bijhorende reflectie om verschillende dichtheden van weefsels in het varkenskarkas te detecteren.

Het enige ultrasone toestel erkend in België is de AutoFOM III.

AutoFOM III

De AutoFOM III bestaat uit een beugel met 16 ultrasone sensoren waar de karkassen over worden getrokken. Het toestel wordt in tegenstelling tot de andere classificatietoestellen gebruikt aan het begin van de slachtlijn, op het moment dat de binnenzijde van de varkens nog niet is blootgelegd.