Kinderen, jongeren en gezinnen

Omschrijving: De sterke toename in het aantal jonge anderstalige nieuwkomers (JANs) in Europa heeft onderzoekers ertoe aangezet de gezondheidsgevolgen van migratie bij kinderen nader te bestuderen. Theoretische inzichten suggereren dat JANS dubbel kwetsbaar zijn voor eenzaamheid, gezien hun leeftijd en migratieachtergrond. Het onderzoek streeft drie doelstellingen na. Ten eerste zullen we de prevalentie van eenzaamheid bij JANs in kaart brengen en zullen we aandacht besteden aan migratiegerelateerde determinanten. Ten tweede zullen we nagaan of sociaal kapitaal op schoolniveau een beschermende invloed heeft op eenzaamheid. Ten derde zullen we ons richten op de onderliggende mechanismen in de relatie tussen sociaal kapitaal op schoolniveau en eenzaamheid. Om deze doelstellingen te verwezenlijken, zal er een mixed-method studie worden opgezet in secundaire scholen met onthaalklassen.
Promotor(en): Benedicte Deforche , Piet Bracke
Onderzoek(st)er(s): Sarah Devos , Katrijn Delaruelle
Faculteit(en): Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen , Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen
Periode: 2021 - 2025

Omschrijving: Het gevoel eerlijk behandeld worden in de klas en op school is belangrijk voor leerlingen. Eerder onderzoek toont aan dat deze percepties bij leerlingen samenhangen met positieve schooluitkomsten zoals motivatie, plezier en interesse in leren. Daartegenover hangt de perceptie oneerlijk behandeld te worden op school samen met hogere mate van agressie, vijandigheid en weerstand tegen leerkrachten. Dit onderzoek bestudeert classroom justice percepties voor het eerst in een etnisch diverse context met aandacht voor het perspectief van etnisch culturele minderheden. Met kwalitatieve studies bestuderen we classroom justice bij verschillende leeftijdsgroepen (ouders, jongeren en lagere school kinderen) over generaties heen. Om een beter begrip te ontwikkelen over dit fenomeen bestuderen we hierbij ook hoe ouderlijke socialisatie, maatschappelijke veranderingen over generaties en de ontwikkeling van het kind deze percepties mee vormen.
Promotor(en): Bart Van de Putte , Alain Van Hiel
Onderzoek(st)er(s): Fien Geenen
Faculteit(en): Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen , Faculteit Psychologie en Pedagogische wetenschappen
Periode: 2020 - 2024

Omschrijving: CUREDI is een interdisciplinair onderzoeksproject dat wordt gecoördineerd door het Max Planck Instituut voor Sociale Antropologie in Halle, Duitsland en werkt met een netwerk van wetenschappelijke onderzoeksteams. Het bevat een digitale databank van rechtspraak die over culturele en religieuze diversiteit gaat. Het project behandelt de vraag of en hoe diversiteit juridische erkenning krijgt binnen de interne rechtsordes van de lidstaten van de EU, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland. Jinske Verhellen is lid van het coördinatieteam en de editorial board. Yasmina El Kaddouri (2018-2020), Frederik Welvaert (2019-2020) en Sarah Den Haese (2021) hebben bijgedragen tot dit project door kortlopende onderzoeksopdrachten.
Website onderzoeksproject: https://www.eth.mpg.de/5713411/curedi
Promotor(en): Jinske Verhellen
Onderzoek(st)er(s): Jinske Verhellen
Faculteit(en): Faculteit Recht en Criminologie
Periode: 2018 - 2024

Omschrijving: Het hoofddoel van dit onderzoeksproject is een intersectionele analyse van in- en uitsluitingsmechanismen in het hoger onderwijs voor etnische minderheden studenten en studenten uit socio-economisch kwetsbare groepen. Tijdens dit project zullen de onderzoeker(s) barrières & bronnen van steun binnen het hoger onderwijs op een omvattende manier onderzoeken. Daartoe worden twee perspectieven gehanteerd: het agency-perspectief (d.w.z. het perspectief van de student) en het systeemperspectief (d.w.z. het perspectief van de docent en het systeem van hoger onderwijs).
Website onderzoeksproject: https://research.flw.ugent.be/en/projects/diversity-and-inclusion-higher-education
Promotor(en): Wendelien Vantieghem
Onderzoek(st)er(s): Jente De Coninck
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2022 - 2026

Omschrijving: Het project Diversiteit in Onderwijs onderzoekt de sociale ongelijkheden in het Belgische onderwijssysteem op basis van etniciteit, socio-economische achtergrond, handicap en geslacht. In samenwerking met de KULeuven en de ULB, heeft het project drie onderzoeksdoelstellingen. 1) Een analytisch overzicht van de huidige kennis betreffende sociale ongelijkheden in het Belgische onderwijssysteem 2) Een analyse van de manier waarop scholen en leerkrachten omgaan met diversiteit op school 3) Een vernieuwende analyse van het oriëntatieproces in scholen
Website onderzoeksproject: https://www.unia.be/nl/publicaties-statistieken/publicaties/diversiteitsbarometer-onderwijs
Promotor(en): Reinhilde Pulinx , Piet Van Avermaet
Onderzoek(st)er(s): Wendelien Vantieghem , Iris Roose
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2015 - 2016

Omschrijving: FAMIMOVE, co-gefinancierd door de Europese Commissie (JUST-2022-JCOO), beoogt de bescherming van migrantenkinderen en -gezinnen te verbeteren door de praktijk meer in overeenstemming te brengen met de doelstellingen en waarden van de EU, zoals de bescherming van de grondrechten en de belangen van het kind. Het wil ook de EU-doelstellingen doeltreffender maken door een betere coördinatie van instrumenten op overlappende gebieden, zoals de verordeningen inzake internationaal privaatrecht in familiezaken en de regels van het migratierecht. Het consortium wordt gecoördineerd door prof. Marta Pertegas Sander (Universiteit Maastricht) en bestaat uit de volgende leden: Prof. Bettina Heiderhoff (Universiteit van Münster), Prof. Costanza Honorati (Universiteit van Milano-Bicocca); Prof. Fabienne Jault (Universiteit van Versailles Saint-Quentin-en-Yvelines), Prof. Ulf Maunsbach (Lund University), Prof. Orsola Szeibert (Eötvös Loránd University) en Prof. Jinske Verhellen (Universiteit Gent).
Promotor(en): Jinske Verhellen
Onderzoek(st)er(s): Leontine Bruijnen
Faculteit(en): Faculteit Recht en Criminologie
Periode: 2023 - 2024

Omschrijving: Dit doctoraatsonderzoek bestaat uit een longitudinale etnografie naar de ervaringen van gezinnen tijdens de asielprocedure in België. Door het proces van de asielaanvraag als startpunt te nemen, volgt het een aantal gezinnen doorheen de verschillende fasen van hun asieltraject: van hun verblijf in het opvangcentrum, totdat zij zich ofwel vestigen in lokale gemeenschappen, ofwel te maken krijgen met een negatieve beslissing en geconfronteerd worden met terugkeer/uitzettingsmaatregelen. Gebruik makend van verschillende etnografische methoden - participerende observatie, huisbezoeken, narratieve interviews - analyseert de onderzoeker hoe gezinnen betekenis geven aan, en ingaan tegen processen van in/uitsluiting in hun dagelijks leven, in deze verschillende geografische en institutionele settings. Daarnaast besteedt het onderzoek in het bijzonder aandacht aan de manier waarop (dominante) familienormen vorm geven aan migratiepolitiek.
Website onderzoeksproject: https://soc.kuleuven.be/anthropology/staff/00134571/view
Promotor(en): Karel Arnaut , Ilse Derluyn
Onderzoek(st)er(s): Elsemieke van Osch
Faculteit(en): Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen
Periode: 2019 - 2024

Omschrijving: De Hub Ontwikkelen in Diversiteit wil met sociale innovatie de ontwikkelings- en toekomstkansen vergroten voor alle kinderen, jongeren en volwassenen in Gent. Door diversiteit optimaal te benutten pakken we sociale ongelijkheid in de context van leren aan. De Hub is een ruimte om innovatieve ideeën te laten proefdraaien in kortlopende experimenten die zowel overtuigingen, de visie en het beleid op diversiteit beïnvloeden. De experimenten komen tot stand in cocreatie en door kruisbestuiving van kennis en ervaringen, tussen de Gentse hogeronderwijsinstellingen, Stad Gent, Gentse burgers, instellingen en organisaties. We gaan met de hub van start eind 2021. In tussentijd gaan we aan de slag met proefprojecten en bouwen we de organisatie uit.
Website onderzoeksproject: https://www.ontwikkelenindiversiteit.be/
Promotor(en): Wendelien Vantieghem , Piet Van Avermaet
Onderzoek(st)er(s): Iris Vandevelde , Sofie Beunen , Eva Dierickx
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2019 - 2035

Omschrijving: In dit project wordt vanuit een interdisciplinaire, gecontextualiseerde en multi-actor benadering geanalyseerd hoe de belangrijkste stakeholders betrokken bij de berechting van Belgische asielzaken in beroep de rechten van het kind percipiëren, mobiliseren en in praktijk brengen. Onderzoeksmethoden uit de rechtswetenschappen ( rechtspraakanalyse) en de antropologie (etnografie) zullen worden gecombineerd om het perspectief en de rol van kinderen en jongeren, hun ouders of voogden, advocaten en rechters van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (CALL) te bestuderen. Onderzoeksvragen: (1) hoe ervaren en begrijpen individuen kinderrechten; (2) in welke mate definiëren zij relevante problemen in termen van kinderrechten; en (3) welke normen en praktijken geven vorm aan de interne rechtscultuur volgens welke de RvV te werk gaat? Het project draagt bij tot het domein van de 'kritische kinderrechtenstudies'.
Website onderzoeksproject: https://hrc.ugent.be/research/childrens-rights-in-asylum-proceedings/
Promotor(en): Ellen Desmet
Onderzoek(st)er(s): Sara Lembrechts
Faculteit(en): Faculteit Recht en Criminologie
Periode: 2020 - 2024

Omschrijving: In veel landen zorgt wereldwijde mobiliteit/migratie voor een meer diverse samenleving. Deze verschuiving in bevolking weerspiegelt zich ook in scholen. Leerlingen hebben echter een grote diversiteit op verschillende vlakken waaronder talige diversiteit; Vlaamse scholen hanteren nog steeds een eentalig taalbeleid, waarbij het Nederlands wordt beschouwd als de standaard onderwijstaal. Veel Vlaamse scholen verbieden de thuistaal van leerlingen volledig. Deze studie wil kijken naar de dynamiek van het taalbeleid van de school en hoe ze elkaar beïnvloeden. Tijdens dit etnografisch onderzoek vindt een interventie plaats, 2 klassen van een Vlaamse secundaire school worden geobserveerd. Er worden interviews afgenomen met leerkrachten, leerlingen, directie, taaldocenten doorheen de onderzoeksfasen. Dit onderzoek wil nagaan hoe de percepties, attitudes, gedragingen van leerkrachten t.o.v. van meertaligheid in de klas veranderen nadat ze FML in hun eigen klas hebben geïmplementeerd.
Website onderzoeksproject: https://research.flw.ugent.be/en/projects/multilingualism-secondary-education-flanders-dynamics-language-policy
Promotor(en): Wendelien Vantieghem , Piet Van Avermaet
Onderzoek(st)er(s): Maxime Van Raemdonck
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2019 - 2023

Omschrijving: Scholen en leerkrachten over de hele wereld worden geconfronteerd met een toenemende diversiteit en een toenemende complexiteit (sociale ongelijkheid, etikettering, ...). In het verleden hebben de toewijzingen van leerlingen aan klaslokalen en scholen eerder segregatie in de hand gewerkt dan inclusie aangemoedigd. Vandaag zien we een tendens naar meer inclusieve leeromgevingen (cf. o.a. het VN-verdrag van 2007, geratificeerd door België in 2009). Dit stelt echter enorme uitdagingen aan de professionele ontwikkeling van (pre-service) leerkrachten en teams. De hoofddoelstelling van het project 'POTENTIAL', Power to Teach All, is het ontwikkelen van de competenties van (pre-)leerkrachten en schoolteams om inclusieve leeromgevingen te creëren. 
Website onderzoeksproject: https://research.flw.ugent.be/en/projects/potential-power-teach-all-competence-development-create-inclusive-learning-environments
Promotor(en): Piet Van Avermaet
Onderzoek(st)er(s): Wendelien Vantieghem , Iris Roose
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2016 - 2019

Omschrijving: Hoewel taaldiversiteit op korte termijn een uitdaging vormt, bieden vroege meertaligheid en multi-geletterdheid grote voordelen, althans wanneer ze op de juiste manier worden ondersteund. Momenteel zijn veel gezinnen met een taalminderheid (LM) bezorgd over taalkwesties en veel professionals in de vroege kinderjaren (zoals opvoedingsadviseurs en kinderopvangmedewerkers) voelen zich onzeker in hun benadering van LM-gezinnen. Dit project wil dit maatschappelijk probleem ombuigen door meertaligheid en multi-geletterdheid in de vroege kindertijd en kinderopvang in Vlaanderen te promoten. In de eerste fase van het project zullen grootschalige en kleinschalige gegevens worden verzameld. Dit zal kritische inzichten opleveren over de behoeften van LM-gezinnen en de competenties van EC-professionals. In de tweede fase zal deze kennis geïntegreerd worden in vijf valorisatietoepassingen die het brede veld van EC-professionals zullen aanspreken.
Website onderzoeksproject: https://research.flw.ugent.be/en/projects/pro-m-promoting-early-multilingualism-childhood-and-childcare
Promotor(en): Wendelien Vantieghem , Piet Van Avermaet
Onderzoek(st)er(s): Victoria Van Oss
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2018 - 2022

Omschrijving: Het STAMINA project (2022-2026) voert onderzoek naar stigma m.b.t. mentale gezondheid bij Vlaamse jongeren met en zonder migratieachtergrond en hoe de school hierin een rol speelt, meer bepaald de sociale relaties met leeftijdsgenoten en leerkrachten, de schoolcultuur, de schoolstructuur en het schoolbeleid inzake mentale gezondheid. Het project wordt gefinancierd door het FWO onder promotorschap van Dr. Fanny D’hondt van de onderzoeksgroep CuDOS (Vakgroep Sociologie) en Dr. Melissa Ceuterick en Prof. Piet Bracke van de onderzoeksgroep Hedera (Vakgroep Sociologie).
Website onderzoeksproject: https://www.ugent.be/ps/sociologie/en/researchgroups/hedera/research-projects/stamina-project.htm
Promotor(en): Piet Bracke , Fanny D'hondt , Melissa Ceuterick
Onderzoek(st)er(s): Lies Saelens
Faculteit(en): Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen
Periode: 2022 - 2026

Omschrijving: Meertaligheid speelt een cruciale rol in de contacten met asielzoekers en vluchtelingen. Vaak hebben zij moeite hun stem te laten horen omdat ze niet de juiste taalondersteuning krijgen. Onderzoek heeft zich tot nu gericht op de meertalige uitdagingen van volwassen migranten en vluchtelingen, zonder te kijken naar de communicatie met niet-begeleide buitenlandse minderjarigen (NBBM). Dit onderzoek wil die leemte opvullen met een sociolinguïstische etnografie van hoe met taaldiversiteit wordt omgegaan in het begeleidingstraject, met een specifieke focus op de interactie tussen NBBM en voogden. Meer bepaald zal het project de meertalige strategieën onderzoeken gebruikt door NBBM en hun voogden, en de impact ervan op het (a) naar buiten brengen van persoonlijke ervaringen, (b) communiceren van complexe procedurele kennis en (c) opbouwen van een vertrouwensrelatie, met het oog op meer kennis van hoe deze gesprekken interactioneel worden gemanaged en een betere begeleiding en zorg van NBBM.
Promotor(en): Katrijn Maryns , Ilse Derluyn , Floor Verhaeghe
Onderzoek(st)er(s): Lotte Remue
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2022 - 2026

Omschrijving: Dit doctoraatsonderzoek richt zich op de toegang tot onderwijs, werk en huisvesting voor begunstigden van tijdelijke of internationale bescherming in België. Het tracht obstakels (zowel in praktijk als in beleid) te identificeren die gezinnen tegenkomen in hun poging zichzelf toegang te verschaffen tot onderwijs, werk en/of huisvesting alsook te onderzoeken in welke mate deze obstakels het gevolg zijn van de verschillende beschermingsstatuten waar de gezinnen aan onderhevig zijn. Na het identificeren van deze obstakels worden – waar relevant – verschillen in behandeling geanalyseerd vanuit een non-discriminatie perspectief. Dit onderzoek maakt deel uit van het REFUFAM project “From policy gaps to policy innovations. Strengthening the well-being and integration pathways of refugee families”, een BRAIN-be 2.0 project gefinancierd door Belspo en uitgevoerd door een consortium van onderzoekspartners.
Promotor(en): Ellen Desmet , Robin Vandevoordt , Milena Belloni
Onderzoek(st)er(s): Roos-Marie van den Bogaard
Faculteit(en): Faculteit Recht en Criminologie
Periode: 2021 - 2025