Middenveld, sociaal werk en solidariteit

Omschrijving: Veel migranten 'stranden' in zogenaamde 'transitzones' in Europa. Overheden proberen migranten af te schrikken om in deze transitzones te verblijven dmv repressieve maatregelen. Dit schrikt migranten niet af, maar dwingt hen in steeds armoediger omstandigheden te leven. In reactie daarop proberen NGO's en grassroots collectieven druk uit te oefenen om de leefomstandigheden van migranten te verbeteren, en het beleid dat deze humanitaire crisissen veroorzaakt te veranderen. Dit project onderzoekt het lobbywerk van deze grassroots collectieven in Brussel en Calais, en Pan-Europese initiatieven. Welke strategieën zijn ingezet sinds 2015 en wat brachten deze teweeg? Het project zal bijdragen aan debatten over de mogelijkheden (en beperkingen) voor grassroots collectieven om bij te dragen aan politieke verandering in het hedendaagse migratiebeleid.
Promotor(en): Robin Vandevoordt , Ellen Desmet
Onderzoek(st)er(s): Marlies Casier , Robin Vandevoordt
Faculteit(en): Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen , Faculteit Recht en Criminologie
Periode: 2023 - 2026

Omschrijving: Dit onderzoeksproject richt zich op de manier waarop advocaten bewijs over push-backs aan de grenzen van Europa aanwenden voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en het Mensenrechtencomité. Het maakt deel uit van het Dissect project. Er is tot nu toe weinig kritische reflectie over de epistemologische basis waarop rechtvaardigheid verondersteld wordt te worden uitgeoefend. Waarom weten rechters wat ze weten? Hoe wordt de reikwijdte van wat zij beweren te weten vormgegeven door het werk van bemiddelaars, vanaf het optreden van een schending van de internationale mensenrechtenwetgeving, tot het verzamelen van bewijs, de toelating en uiteindelijk de beoordeling ervan? Hoe gaan deze ‘bemiddelaars van bewijs’ om met subjectiviteit, onzekerheid en veronderstellingen over waarheidsregimes van rechters?
Website onderzoeksproject: https://hrc.ugent.be/research/lawyers-as-brokers-of-evidence/
Promotor(en): Jill Alpes
Onderzoek(st)er(s): Jll Alpes
Faculteit(en): Faculteit Recht en Criminologie
Periode: 2021 - 2024

Omschrijving: In Europa wordt bloed voor transfusie ingezameld bij vrijwillige, onbezoldigde donoren. In het publieke discours wordt bloeddonatie voorgesteld als een daad van burgerschap en solidariteit bij uitstek. Hoewel de bloedvoorziening voldoende is, geeft slechts een klein percentage van de bevolking bloed, en zijn in het bijzonder etnisch-culturele minderheden ondervertegenwoordigd. Voorgaand onderzoek identificeerde een aantal culturele en structurele barrières die minderheden ervaren. Dit project argumenteert dat er teveel klemtoon ligt op donor-gecentreerde benaderingen, waardoor de basisarchitectuur van het bloedcollectiesysteem, als een Westers baken van burgerschap en solidariteit, onvoldoende in vraag wordt gesteld. Hiertoe wordt een vergelijkende studie tussen België en het Verenigd Koninkrijk (2 verschillende bloedcollectiesystemen), opgezet. Hierbij wordt nagegaan hoe etnische minderheden de organisatie van bloedcollectie uitdagen.
Promotor(en): Lesley Hustinx , Pierre Monforte
Onderzoek(st)er(s): Toyah Van der Poten
Faculteit(en): Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen
Periode: 2022 - 2026

Omschrijving: De structurele uitsluiting van mensen zonder wettig verblijf uit de Belgische samenleving, hun beperkte rechten en beperkte toegang tot sociale diensten maakt het voor sociaal werkers en vrijwilligers moeilijk om meer dan enkel materiële steun te verlenen, gesitueerd in het heden. Dit onderzoeksproject wil juist een dieper inzicht verwerven in structurele sociale ondersteuningspraktijken en specifieke benaderingen van sociaaljuridische en psychosociale steun via etnografische onderzoeksmethodes. Zo focust het project op lokale en gemeentelijke initiatieven die voorwaardelijke welzijnsvoorzieningen, namelijk onderdak, koppelen aan intensieve sociale begeleiding rond bepaalde toekomstperspectieven voor mensen zonder wettig verblijf. Tegelijkertijd tracht het onderzoek te omvatten hoe sociaal werkers, vrijwilligers en mensen zonder wettig verblijf zelf informele vormen van sociale steun construeren.
Promotor(en): Robin Vandevoordt , Ine Lietaert , Ellen Desmet
Onderzoek(st)er(s): Soline Ballet
Faculteit(en): Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen , Faculteit Recht en Criminologie
Periode: 2021 - 2025

Omschrijving: Europese overheden maken een onderscheid tussen irreguliere en reguliere migranten door gebruik te maken van een breed scala aan wetten, administratieve procedures en politiepraktijken. Dit onderzoeksproject biedt een casestudy naar de productie van (il)legaliteit onder migranten in de specifieke context van Noord-Europese transitzones. Enerzijds onderzoekt het hoe migranten door verschillende actoren, praktijken en narratieven worden geïllegaliseerd. Anderzijds onderzoekt dit project de sociaaljuridische ondersteuning die migranten in transitzones krijgen aangeboden (door overheidsactoren, het maatschappelijk middenveld of onder migranten zelf), aangezien die steun een strategie kan zijn om hun aanwezigheid te legaliseren.
Promotor(en): Robin Vandevoordt , Ellen Desmet
Onderzoek(st)er(s): Maud Martens
Faculteit(en): Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen , Faculteit Recht en Criminologie
Periode: 2022 - 2026

Omschrijving: In Europa zijn talloze burgerinitiatieven ontstaan uit solidariteit met migranten die geïllegaliseerd worden door verschillende overheden. Sommige van deze burgerinitiatieven koppelen humanitaire hulpverlening (bvb. materiële hulp) aan een strategie om bredere sociale en politieke verandering teweeg te brengen (bv. protesten). Op basis in etnografisch veldwerk bij burgerinitiatieven die actief zijn in Brussel, Vlaanderen, Duinkerke en over heel Europa, onderzoekt dit project wat deze burgerinitiatieven onderscheidt van zowel professionele NGOs als radicale sociale bewegingen, met welke dilemma’s zij geconfronteerd worden, en hoe zij daarmee omgaan.
Promotor(en): Robin Vandevoordt
Onderzoek(st)er(s): Robin Vandevoordt
Faculteit(en): Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen
Periode: 2019 - 2022

Omschrijving: Dit project onderzoekt convivialiteit vanuit het perspectief van moslimminderheden in België als een alledaagse praktijk waarbij religieus en cultureel verschil wordt overbrugd. Het poogt de Islamitische referentiekaders en ethiek in beeld te brengen die individuen mobiliseren bij het streven naar harmonieus samenleven langsheen religieus verschil. Het project onderzoekt het begrip 'tolerantie' in Islamitische theologische en filosofische teksten met betrekking tot Westerse stedelijke contexten. Deze inzichten worden aangevuld door antropologisch veldwerk. Het project doet empirisch onderzoek naar hoe Belgische moslims ethisch denken en ethische beslissingen nemen bij het streven naar convivialiteit en het zich positioneren op vlak van identiteit. De analyse identificeert onder meer categoriën van ervaringen van succes, falen en obstakels. Op deze manier biedt het onderzoek solide empirisch ondersteunde resultaten over aspecten van moslimleven in Europa die sterk onderbelicht zijn.
Promotor(en): Chia Longman
Onderzoek(st)er(s): An Van Raemdonck
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2022 - 2025

Omschrijving: Hoewel de zogenaamde Europese migratiecrisis weergalmt in een steeds vijandiger wordend grensbeleid van de EU en in een antimigrantenretoriek, heeft het ook aanzet gegeven tot allerlei solidariteitsinitiatieven van burgers met migranten over het hele continent. In deze context kwam het thuis opvangen van migranten tot stand als een nieuw, raadselachtig en fascinerend fenomeen. Dit onderzoeksproject beoogt om als een van de eersten een systematische analyse uit te voeren van de gastvrijheidspraktijken - het bieden van onderdak aan huis - en de sterk affectieve familie-achtige relaties (fictieve verwantschapspraktijken) die ontstaan tussen migranten die illegaal zijn gemaakt door de staat en hun gastheren en -vrouwen in de stad in Brussel en Rome.
Promotor(en): Robin Vandevoordt , Lesley Hustinx
Onderzoek(st)er(s): Julija Kekstaite
Faculteit(en): Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen , Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen
Periode: 2021 - 2025