Meertaligheid, vertalen, tolken en talige ongelijkheid

Omschrijving: Het project wil een beter inzicht verwerven in de communicatienoden van verzoekers om internationale bescherming in de opvang en deze inzichten aanwenden om een meer gerichte meertalige informatievoorziening te ontwikkelen voor deze doelgroep. Het project richt zich op de intakefase van verzoekers met een kwetsbaar linguïstisch profiel. Op basis van etnografisch veldonderzoek streeft het project ernaar een meertalige website te ontwikkelen (audio en video) om de informatievoorziening beter af te stemmen op de taalnoden van deze doelgroep.
Promotor(en): Katrijn Maryns , July De Wilde
Onderzoek(st)er(s): Aline Guaus
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2019 - 2022

Omschrijving: Het hanteren van een aangepast taalaanbod in een multiculturele klas is een uitdaging voor vele leerkrachten. Aangezien leerkrachten vaak ook het eerste aanspreekpunt zijn voor ouders, hebben ze tevens een niet te onderschatten impact op het taalaanbod dat hun meertalige leerlingen thuis ontvangen en dus ook op de ontwikkeling van de moedertaal. Dit onderzoek tracht bij leerkrachten in Vlaanderen de cognitieve, emotionele en gedragsmatige attitudes en noden in verband met meertaligheid in kaart te brengen om van daaruit concrete logopedische adviezen te kunnen formuleren omtrent taalaanbod in een meertalige klascontext.
Promotor(en): Evelien D'haeseleer , Kristiane Van Lierde
Onderzoek(st)er(s): Julie Daelman , Yana Nys
Faculteit(en): Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen
Periode: 2020 - 2023

Omschrijving: Dit project onderzoekt de discursieve co-constructie van de vluchtelingenidentiteit op de kruising tussen adviesverlening en beoordeling in de Belgische asielprocedure. Gezien de cruciale, maar amper bestudeerde, rol van advocaten doorheen de procedure, vertrekt deze studie vanuit hun perspectief om de circulatie van discours tussen front en backstages te bestuderen. Deze sociolinguïstisch- etnografische studie onderzoekt a) de positie van de advocaat op het kruispunt van structuur (het juridische kader) en “agency” (bijstaan van de cliënt), b) het interactionele management van talige diversiteit en c) de impact van meta-communicatie met betrekking tot de discursieve randvoorwaarden van front en backstage interactie. Zo streeft de studie ernaar om, naast het uitbouwen van kennis over de (meta)discursieve positionering van de advocaat, de linguïstische kwetsbaarheid van verzoekers doorheen de asielprocedure te verminderen.
Promotor(en): Katrijn Maryns
Onderzoek(st)er(s): Marie Jacobs
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2022 - 2025

Omschrijving: Dit doctoraatsproject heeft als doel het in kaart brengen van de vertelvaardigheden van meertalige kinderen met en zonder taalstoornis, om in deze populatie karakteristieke markers te ontdekken die de klinische diagnostiek van taalontwikkelingsstoornissen zouden kunnen verbeteren. Vervolgens wordt het effect van taaltraining op de vertelvaardigheden van meertalige kinderen met en zonder taalstoornis onderzocht.
Promotor(en): Evelien D'haeseleer , Kristiane Van Lierde , Ellen Simon
Onderzoek(st)er(s): Julie Daelman
Faculteit(en): Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen
Periode: 2017 - 2024

Omschrijving: Dit project analyseert tolkpraktijken in Belgische schijnhuwelijkprocedures. Die worden gekenmerkt door een complexe keten aan interviews en verslagen die uitmondt in een beslissing over de oprechtheid van een huwelijksaanvraag ingediend door een koppel. Zowel professionele als niet-professionele tolken worden daarbij ingezet om de verklaringen en antwoorden te tolken gegeven door aanvragers die het Nederlands of het Frans niet voldoende begrijpen tijdens gemeentelijke of politieverhoren. Tijdens de tolkgemedieerde interactie wordt een schriftelijke verklaring of een proces-verbaal opgesteld door de verhoorder. Dit project focust op de rol van de tolk in het entekstualiseringsproces van de mondelinge verklaringen. Het project beoogt ook stakeholders bewust te maken van de cruciale rol die tolkselectie en entekstualisering spelen in een schijnhuwelijkprocedure en hoe complex de mechanismen ervan zijn.
Promotor(en): Mieke Vandenbroucke , Bart Defrancq
Onderzoek(st)er(s): Sari Goukens
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2023 - 2026

Omschrijving: In veel landen zorgt wereldwijde mobiliteit/migratie voor een meer diverse samenleving. Deze verschuiving in bevolking weerspiegelt zich ook in scholen. Leerlingen hebben echter een grote diversiteit op verschillende vlakken waaronder talige diversiteit; Vlaamse scholen hanteren nog steeds een eentalig taalbeleid, waarbij het Nederlands wordt beschouwd als de standaard onderwijstaal. Veel Vlaamse scholen verbieden de thuistaal van leerlingen volledig. Deze studie wil kijken naar de dynamiek van het taalbeleid van de school en hoe ze elkaar beïnvloeden. Tijdens dit etnografisch onderzoek vindt een interventie plaats, 2 klassen van een Vlaamse secundaire school worden geobserveerd. Er worden interviews afgenomen met leerkrachten, leerlingen, directie, taaldocenten doorheen de onderzoeksfasen. Dit onderzoek wil nagaan hoe de percepties, attitudes, gedragingen van leerkrachten t.o.v. van meertaligheid in de klas veranderen nadat ze FML in hun eigen klas hebben geïmplementeerd.
Website onderzoeksproject: https://research.flw.ugent.be/en/projects/multilingualism-secondary-education-flanders-dynamics-language-policy
Promotor(en): Wendelien Vantieghem , Piet Van Avermaet
Onderzoek(st)er(s): Maxime Van Raemdonck
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2019 - 2023

Omschrijving: EUWEBPSI wil een innovatief EU WEB-portaal ontwikkelen en testen voor informatie-uitwisseling en online samenwerking tussen stakeholders die betrokken zijn bij het aanleveren en gebruiken van sociaal tolken die op afstand (video) werken. EU-WEBPSI wil inzetten op: (1) het ontwikkelen van een uniform kader voor videotolken in de sociale dienstverlening en hoe dit kan bijdragen tot een meer gelijke toegang tot de basisdienstverlening in de EU; (2) het aanreiken van meer flexibele oplossingen om de tolkcapaciteit te vergroten, in het bijzonder voor zeldzame talen waarvoor minder opgeleide tolken voorhanden zijn. EU-WEBPSI is een EU-AMIF project met partners uit België (PI), UK, Oostenrijk, Griekenland en Frankrijk.
Promotor(en): Katrijn Maryns , July De Wilde
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2022 - 2025

Omschrijving: Hoewel taaldiversiteit op korte termijn een uitdaging vormt, bieden vroege meertaligheid en multi-geletterdheid grote voordelen, althans wanneer ze op de juiste manier worden ondersteund. Momenteel zijn veel gezinnen met een taalminderheid (LM) bezorgd over taalkwesties en veel professionals in de vroege kinderjaren (zoals opvoedingsadviseurs en kinderopvangmedewerkers) voelen zich onzeker in hun benadering van LM-gezinnen. Dit project wil dit maatschappelijk probleem ombuigen door meertaligheid en multi-geletterdheid in de vroege kindertijd en kinderopvang in Vlaanderen te promoten. In de eerste fase van het project zullen grootschalige en kleinschalige gegevens worden verzameld. Dit zal kritische inzichten opleveren over de behoeften van LM-gezinnen en de competenties van EC-professionals. In de tweede fase zal deze kennis geïntegreerd worden in vijf valorisatietoepassingen die het brede veld van EC-professionals zullen aanspreken.
Website onderzoeksproject: https://research.flw.ugent.be/en/projects/pro-m-promoting-early-multilingualism-childhood-and-childcare
Promotor(en): Wendelien Vantieghem , Piet Van Avermaet
Onderzoek(st)er(s): Victoria Van Oss
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2018 - 2022

Omschrijving: Dit project behelst een linguïstisch-etnografische studie van meertalige praktijken in juridische consultaties met asielzoekers in België. Het onderzoekt hoe het meertalig potentieel en de meertalige strategieën van advocaten en hun anderstalige cliënten worden beoordeeld, aangestuurd en gelegitimeerd in deze consultaties met als doel meer genuanceerde inzichten te verwerven in de organisatie van taalondersteuning in de dienstverlening voor migranten.
Promotor(en): Katrijn Maryns
Onderzoek(st)er(s): Marie Jacobs
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2018 - 2022

Omschrijving: Meertaligheid speelt een cruciale rol in de contacten met asielzoekers en vluchtelingen. Vaak hebben zij moeite hun stem te laten horen omdat ze niet de juiste taalondersteuning krijgen. Onderzoek heeft zich tot nu gericht op de meertalige uitdagingen van volwassen migranten en vluchtelingen, zonder te kijken naar de communicatie met niet-begeleide buitenlandse minderjarigen (NBBM). Dit onderzoek wil die leemte opvullen met een sociolinguïstische etnografie van hoe met taaldiversiteit wordt omgegaan in het begeleidingstraject, met een specifieke focus op de interactie tussen NBBM en voogden. Meer bepaald zal het project de meertalige strategieën onderzoeken gebruikt door NBBM en hun voogden, en de impact ervan op het (a) naar buiten brengen van persoonlijke ervaringen, (b) communiceren van complexe procedurele kennis en (c) opbouwen van een vertrouwensrelatie, met het oog op meer kennis van hoe deze gesprekken interactioneel worden gemanaged en een betere begeleiding en zorg van NBBM.
Promotor(en): Katrijn Maryns , Ilse Derluyn , Floor Verhaeghe
Onderzoek(st)er(s): Lotte Remue
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2022 - 2026

Omschrijving: Dit onderzoeksproject biedt een sociolinguïstisch-etnografische studie van de meertalige noden en uitdagingen van niet-begeleide minderjarige verzoekers om internationale bescherming (NBMV) in relatie tot hun recht op advies, begeleiding en zorg. De centrale hypothese is dat hun meervoudig kwetsbare positie bij aankomst in de nieuwe samenleving wordt uitvergroot door taalkundige kwetsbaarheden en onzekerheden. Het project wil de impact van taal en meertaligheid op het zorgtraject onderzoeken, met een specifieke focus op de vertrouwensrelatie tussen voogden en hun pupillen, met als doel de kwaliteit van de zorgrelatie te verbeteren. Op basis van kwalitatieve en participatieve onderzoeksmethoden beoogt het project een combinatie van nieuwe fundamentele inzichten in de impact van meertaligheid en tolken op de mediëring van complexe en soms gevoelige informatie, het creëren van vertrouwen en het bieden van steun in de relatie tussen voogd en NBMV.
Promotor(en): Katrijn Maryns
Onderzoek(st)er(s): Lotte Remue
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2022 - 2026

Omschrijving: Dit doctoraatsproject behelst een linguïstisch-etnografische studie van een abortuskliniek in Vlaanderen. Het doel is om inzicht te verwerven in de verschillende manieren waarop meertaligheid en taalbarrières een rol spelen in deze specifieke setting. Daarbij wordt gekeken naar het gebruik van (niet-professionele) tolken en hun prestaties tijdens abortusconsultaties, en naar het gebruik van andere strategieën (zoals Google Translate, meertalige websites, lingua francae), terwijl ook rekening wordt gehouden met institutione(e)l(e) taalbeleid, discoursen, vertaalpraktijken en visies op talige diversiteit. Met het project willen we de discursieve en interactionele aard van meertalige abortusconsulten begrijpen, en willen we de verschillende manieren onderzoeken waarop taal in de kliniek samenhangt met toegang tot informatie en diensten.
Promotor(en): July De Wilde
Onderzoek(st)er(s): Ella van Hest
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2019 - 2023

Omschrijving: De COVID-19-crisis heeft de vraag naar afstandstolken in de opvangstructuur bijzonder acuut gemaakt. Om in te spelen op deze vraag analyseert dit actie-onderzoeksproject de institutionele en organisatorische uitdagingen van het afstandstolken, en dan meer bepaald het webcamtolken, in het opvangnetwerk. Op basis van een grondige contextanalyse wordt een pilootproject uitgevoerd in een selectie van opvangcentra, met het oog op het ontwikkelen en testen van een innovatieve methode voor webcamtolken in de opvang. De implementatie van dit pilootproject gaat gepaard met de uitwerking van een (online) trainingsmodule en draaiboek webcamtolken voor dienstverleners in het opvangnetwerk.
Promotor(en): Katrijn Maryns , July De Wilde
Onderzoek(st)er(s): Marie Gijsels
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2021 - 2022