Prof. Em. Frank Ödberg
Prof. Em. Frank Ödberg (1947 – 2024)
Een deel van zijn jeugd bracht Frank door in De Pinte, waar hij zijn liefde voor paarden kon ontwikkelen in de toen nog landelijke omgeving. Hij bracht veel tijd door in de manège van Jacques Minne, waar hij zijn passie voor paardrijden verder ontwikkelde. Intussen volgde hij Grieks-Latijn aan het Atheneum van Gent. Tijdens de lessen waarin hij zich vaak verveelde, verdiepte hij zich in de gedichten van Baudelaire en andere klassieke werken. Zijn honger naar kennis was groot, en na zijn middelbare school besloot hij psychologie te studeren aan de Universiteit Gent. Toch vond hij niet helemaal wat hij zocht in deze opleiding.
Na zijn studies psychologie bekwam hij via de Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde te Antwerpen, de KMDA, een beurs en trok hij naar Schotland. In het labo van Prof. Aubrey Manning aan de Universiteit van Edinburgh legde hij zich toe op de Ethologie, ook wel gekend als de biologische studie van het gedrag van dieren.
Na het behalen van het diploma van Master of Science in Zoology in 1972, keerde hij terug naar Gent waar hij werkte aan zijn doctoraat in de Experimentele Psychologie bij Prof. Elisabeth Pennoit-De Cooman. In 1974 organiseerde hij het eerste Symposium van de Society for Veterinary Ethology (het latere International Society for Applied Ethology) op het Europese vasteland.
Zoekend naar een onderzoeksomgeving waar zijn visie op het belang van diergedrag in diergezondheid gedeeld werd, vond Frank in de vroege jaren 1980 aansluiting bij de dienst Dierlijke Productie van Prof. Yves Bouquet, waar hij het eerste ethologische onderzoek aan de Faculteit Diergeneeskunde uitvoerde.
In deze periode maakte hij kennis met zijn toekomstige Spaanse vrouw, Carmen Ferragut. Ze trouwden op 1 augustus 1981, na negen maanden, en kregen in 1982 hun eerste dochter, Myriam. Nog geen twee jaar later werd hun tweede dochter, Diane, geboren.
Eind jaren 1980 werd Frank aangesteld als docent. Hij richtte meteen het Laboratorium voor Ethologie op en ontwikkelde zijn eerste vak binnen de opleiding diergeneeskunde dat volledig gewijd was aan de ethologie. Hij doceerde datzelfde vak ook aan de Vrije Universiteit Brussel gedurende meerdere jaren en gaf gastlessen aan tal van andere academische instellingen in binnen- en buitenland (o.a. Tunis en Padua). Omdat Frank ook de klinische ethologie genegen was, zette hij in 1996 de eerste stappen voor de oprichting van een gedragskliniek voor hond en kat aan de Faculteit Diergeneeskunde, die gerund werd door respectievelijk dierenartsen Rudy De Meester (†), Isabelle De Cock en Prof. Em. Tiny De Keuster, en nu onder de verantwoordelijkheid van Prof. dr. Anouck Haverbeke valt. Daarnaast ondersteunde hij de oprichting van de Vlaamse Diergeneeskundige Werkgroep Ethologie via een aantal lessen.
In 1986 werd hij de eerste voorzitter van de federale Raad voor Dierenwelzijn, een orgaan dat vandaag nog steeds bestaat, zij het dan op gewestelijk niveau. Deze rol nam hij erg ter harte, waarbij hij er steeds over waakte dat er een evenwicht gehanteerd werd in de samenhang tussen welzijn van dieren en welzijn van mensen, een concept dat pas veel later “One Welfare” zou gaan heten.
Frank ging met emeritaat in 2011, maar bleef zich nadien nog actief inzetten voor onderzoek, onderwijs en dienstverlening. Hij werd trotse grootvader van 2 kleindochters, Marie en Nora, en 2 kleinzonen, Raphaël en Loïc. Hij was lid van verschillende wetenschappelijke verenigingen, waaronder erelid van de International Society for Equitation Science (ISES).
Frank overleed aan een complicatie tijdens zijn CAR-T-celtherapie na een terugval van zijn mantelcellymfoom in het UZ Gent. Hij werd bij zijn heengaan liefdevol omringd door zijn vrouw en twee dochters.
Een aantal ISES-leden lieten weten zich Frank te herinneren als een gentleman, een man van de wetenschap, een ruiter en een goeie vriend met een unieke zin voor humor. Nu enkel zijn nagedachtenis rest, heeft het ISES-bestuur laten weten dat ze één van hun jaarlijkse awards naar hem zullen vernoemen.
Frank was één van de pioniers van het onderzoek binnen de fundamentele ethologie, de toegepaste ethologie en de dierenwelzijnwetenschap. Zijn onderzoek naar stereotypieën, bij verschillende diersoorten maar vooral bij de modelsoort van de rosse woelmuis, was baanbrekend. En dankzij zijn inzet en niet-aflatende inspanningen, hebben velen van zijn collega’s het nu makkelijker om gehoord te worden over dierenwelzijn. Bedankt daarvoor, Frank. Bedankt om de voorvechter te zijn die je was.