Van Fysica naar Toegepaste Taalkunde, een meer dan geslaagde overstap

Michiel Kusé

    Wetenschappen of talen?

    De eerste vier jaar van het secundair onderwijs volgde ik Latijn. Toen ik voor de keuze van de derde graad kwam te staan, dacht ik al na over een richting met talen. Een studierichting kiezen is best een belangrijke beslissing en zoals gewoonlijk twijfelde ik, mede doordat ik voor de meeste vakken wel goede punten had en alle opties dus open bleven. Mijn leerkracht uit het vierde middelbaar raadde me aan om voor een richting te kiezen met zes uur wiskunde. Volgens hem was het nadien altijd mogelijk om je talen bij te schaven, maar met wiskunde ging dat moeilijker. Zo belandde ik in de richting Latijn met zes uur wiskunde.

    Het plan was om na mijn middelbaar talen te gaan studeren, maar eerlijk gezegd had ik het op het einde van het zesde jaar wat gehad met taal. Ik moest voor de taalvakken weinig doen, werd te weinig uitgedaagd in de lessen, en voelde er weinig voor mijn jaren aan de universiteit zo te spenderen. Op dat moment werd ik wel voldoende uitgedaagd door de wetenschappen en het vak fysica, dus besloot ik die richting uit te gaan. Mijn titularis van het laatste jaar, leerkracht Nederlands, moedigde me nog aan om talen te studeren en benadrukte ook dat die keuze zeker niet minderwaardig was aan een richting in de wetenschappen, een gedachte die hier en daar toch nog leeft. Mijn ouders hielden zich eerder afzijdig in het keuzeproces; ze hebben zelf geen achtergrond in hoger onderwijs en vonden dat ik de beslissing zelfstandig moest maken.

    In 2015 trok ik dus naar mijn eerste jaar Fysica aan de UGent, op campus De Sterre. We hadden per semester vijf vakken en na de eerste examenperiode had ik twee herexamens. Al bij al vond ik dat best meevallen en van eentje had ik het ook wel verwacht, dus ik begon met goede moed aan het tweede semester. In juni kwamen er echter nog drie herexamens bij, waardoor ik wel best teleurgesteld was. Ik wilde wel verder doen, maar besefte ook dat het zwaar zou worden. Na een hele zomer piekeren heb ik uiteindelijk besloten om niet meer mee te doen aan de herexamens, en achteraf bekeken was dat zeker geen slechte keuze.

    (scroll naar boven)

    “Mijn overstap naar VTC is zeer goed verlopen, ik had snel het gevoel dat dit helemaal mijn ding was.”

    De overstap van Fysica naar Toegepaste Taalkunde

    De heroriëntering naar Toegepaste Taalkunde is goed verlopen. Aanvankelijk was het wat zoeken naar informatie over de praktische zaken zoals je credits, maar eenmaal bij VTC is alles heel vlot verlopen. Het leuke aan VTC is dat we echt een eigen gemeenschap vormen binnen de unief. Iedereen hangt goed samen, er wordt veel initiatief genomen door zowel studenten als lesgevers, en als student kan je ook makkelijk bij de lesgevers terecht met je vragen.

    Ik had na de overstap snel het gevoel dat Toegepaste Taalkunde helemaal mijn ding was, en ik had ook wel mijn lessen getrokken uit mijn eerste jaar in de Fysica. Ik heb mijn studiemethode helemaal omgegooid en ben vroeger en grondiger begonnen met mijn voorbereiding voor de examens, wat zeker ook zijn vruchten heeft afgeworpen. In het secundair moest ik nooit veel inspanningen voor mijn talen leveren, maar nu bleek dat wel anders te zijn. Naar die uitdaging was ik anderzijds ook net op zoek, en ik heb zelfs mijn mening over de zogenaamd ‘droge’ grammaticavakken moeten bijstellen. Waar de lessen grammatica in het secundair me altijd vreselijk tegenstonden, vond ik ze in het hoger net uitdagend en boeiend, onder andere dankzij het hogere tempo, maar ook en vooral omdat we meteen met die nieuwe kennis aan de slag gingen in andere vakken. Hoewel die toegepaste zijde van de opleiding terecht veel aandacht krijgt (ze heet niet voor niks Toegepaste Taalkunde), is er ook veel ruimte voor cultuur en bredere vorming. Mijn favoriete vakken waren dan ook English Literature en ook het vak in BA2 over de cultuurgeschiedenis van het Spaanse taalgebied, best een zwaar maar ook een erg boeiend vak.

    “Ik ben door de opleiding communicatiever geworden en heb door de algemene vakken ook een open kijk gekregen op uiteenlopende onderwerpen.”

    Na mijn avontuur in de Fysica, lag de keuze voor de opleiding Toegepaste Taalkunde en de vreemde talen Engels en Spaans wel voor de hand. Ik las op dat moment al veel in het Engels en in het secundair onderwijs volgde ik over de middag Spaans, uit pure interesse voor de cultuur. Taal- en Letterkunde is nooit echt een optie geweest, omdat het historische aspect van taal me minder aansprak en ik echt actief met mijn talen bezig wilde zijn. Voor de Master trok ik naar Leuven, omdat daar een traject Literair Vertalen in het aanbod zat, zodat ik toch ook mijn passie voor de literatuur kon botvieren, waar dat in de Toegepaste Taalkunde toch iets minder het geval was. Ik heb er geen spijt van, maar kan wel zeggen dat je misschien beter de Master Vertalen bij VTC volgt als je echt als professioneel vertaler aan de slag wil gaan. Ik persoonlijk deed het niet, omdat ik literair vertalen interessanter vond en het aanbod in Leuven hierin groter was, maar de keerzijde van die medaille is dat een baan als literair vertaler minder toegankelijk is en minder zekerheden biedt.

    Mijn buitenlandsemester bracht ik door in Montevideo, Uruguay. Niet de meest gekozen bestemming - ik was er dan ook alleen - maar dat kwam mijn taalvaardigheid echt wel ten goede. Ik deelde een woonst met alleen maar Zuid-Amerikanen, ideaal dus om mijn Spaans te oefenen en verbeteren. Zoals elke student vond ik het een fantastische ervaring, je leert zoveel nieuwe mensen kennen en doet heel wat nieuwe ervaringen op. Ik zou heel graag eens naar Zuid-Amerika teruggaan, wie weet mij daar wel vestigen? Al zou ik dan misschien toch voor Argentinië kiezen. Hoewel Montevideo een grootstad is, voelt het toch ergens aan als een dorp. De sfeer is heel gezapig en dan is het levendigere Buenos Aires misschien wel boeiender om te wonen.

    (scroll naar boven)

    Doctoreren én psychologie studeren

    Momenteel doctoreer ik bij onderzoeksgroep EQTIS, waar ik onderzoek doe naar de cognitieve processen bij het vertalen en tolken. Het is een beetje buiten mijn comfortzone, want procesgericht onderzoek is complex en vergt veel tijd, waardoor het ook niet zo uitvoerig aan bod kwam in mijn opleiding. Anderzijds leer ik heel veel bij, wat het doctoreren ook zo boeiend maakt. Ik studeer mede in het kader van mijn doctoraat ook nog psychologie bij als werkstudent. In het eerste semester volgde ik twee vakken en een jaarvak en in het tweede semester worden dat er drie en het jaarvak, zodat ik in totaal 31 studiepunten opneem dit jaar, best wel pittig.

    Eigenlijk was ik nooit echt doelbewust van plan om onderzoek te gaan doen, maar binnen het literair vertalen liggen de opdrachten niet voor het rapen en ik wilde liever geen algemene of professionele vertaling doen. Ik had ook weinig interesse om binnen de communicatie te werken of iets te doen in bijvoorbeeld sociale media. Zo verkende ik andere opties en kwam ik bij onderzoek uit. Ik vind het fijn dat ik mijn uren zelf flexibel kan invullen en zo ook tijd heb om nog bij te studeren. In de toekomst zou ik misschien nog les willen geven in het hoger onderwijs, liefst van al een cultuur- of literatuurvak of een vertaalatelier.  Daarnaast hoop ik zeker ook mettertijd wat literaire vertaalopdrachten op te strijken, die een mooie praktische aanvulling zouden vormen op mijn werk als onderzoeker.

    (scroll naar boven)

    “Ik studeer, mede in het kader van mijn doctoraat, ook nog psychologie bij als werkstudent.”

    Hoe de opleiding mij als persoon ook vormde

    De opleiding Toegepaste Taalkunde en de Master Vertalen daarna hebben me als persoon zeker mee gevormd en veranderd. Zo ben ik alleszins communicatiever geworden: voor groepen spreken, of zelfs gewoon één op één, waren dingen die ik in mijn eerste jaar Fysica weinig of niet deed. Door mijn buitenlandverblijf ben ik ook veel vlotter geworden, niet alleen in mijn moedertaal maar daarnaast dus ook nog in mijn twee vreemde talen. Het is zeker een troef van onze opleiding dat iedereen de kans krijgt om in het buitenland te gaan studeren. Door de algemene vakken binnen de opleiding heb ik ook een open kijk gekregen en heb ik kennis over verschillende onderwerpen, een grote troef voor iedereen die professioneel met taal bezig wil zijn. Zoals zoveel studenten zullen zeggen ben ik daarnaast uiteraard ook wat volwassener en veel zelfstandiger geworden tijdens mijn jaren aan de universiteit.

    Wat ik een student zou aanraden die nog twijfelt over een talenstudie? Ik denk dat het belangrijk is in te zien dat niet alle richtingen voor iedereen zijn weggelegd, en dat een STEM-richting zeker niet inherent beter is dan een talenrichting of een studierichting in de humane wetenschappen. Ongetwijfeld zijn er ook studenten in de exacte wetenschappen die in de talen niet op hun plaats zouden zitten, net zoals dat omgekeerd het geval is.

    “Hoewel die toegepaste zijde van de opleiding terecht veel aandacht krijgt (ze heet niet voor niks Toegepaste Taalkunde), is er ook veel ruimte voor cultuur en bredere vorming.”

    Bovendien is een talenrichting vaak veel meer dan alleen maar dat, en krijg je ook heel wat meer te verwerken dan enkel woordenschat en grammatica; er zijn uiteraard cultuur- en literatuurvakken, maar daarnaast is er ook aandacht voor onderzoek en maatschappelijke ontwikkelingen, en wordt er voortdurend aan de opleiding gewerkt om die zo relevant en interessant mogelijk te maken. In de Toegepaste Taalkunde leer je dan ook in de eerste plaats je talen in allerlei contexten en situaties te hanteren, maar daarnaast krijg je ook een veel bredere vorming. Studenten die afstuderen aan VTC komen dan ook in heel diverse carrièrepaden terecht, te meer nu er in het werkveld steeds meer belang gehecht wordt aan de soft skills die in onze opleiding zo sterk in de verf gezet worden.

    (scroll naar boven)