Bouwkunde / Civil Engineering

De opleiding in een notendop

Situering

BK foto 1

Ben je gefascineerd door wolkenkrabbers, complexe gebouwen, gestroomlijnde bruggen, lange tunnels, verkeersknooppunten,… ?  Vraag je je af hoe het komt dat slanke of hoge constructies in beton, staal of glas mogelijk zijn ? Zou je het wel zien zitten om het land te helpen beschermen tegen stormvloeden en de zeespiegelrijzing door het ontwerpen en bouwen van kustverdediging ? Zie je jezelf wel actief in de constructieve kant van offshore windparken ? Of in de bouw van havens en sluizen, wereldwijd ? Dan is de studie van burgerlijk bouwkundig ingenieur (Master of Science in Civil Engineering) iets voor jou.

 

 

Jobprofielen

De bachelor- en masteropleiding bouwkunde hebben als hoofddoelstelling ingenieurs op te leiden die op basis van een brede fundamentele kennis van het vakgebied bouwkunde internationaal en op topniveau kunnen functioneren (zelfstandig alsook in teamverband) in een breed industrieel en maatschappelijk kader en leidinggevende functies kunnen vervullen.

Dankzij de brede opleiding biedt de arbeidsmarkt een groot aantal mogelijkheden aan de pas afgestudeerde bouwkundig ingenieur:

•    studiebureaus (o.a. gebouwen, infrastructuurwerken,…)
•    aannemers (o.a. gebouwen, bruggen, wegen, tunnels, waterwegen, havens, baggerwereld, kustverdediging, offshore windparken,…)
•    openbare besturen (o.a. Vlaamse overheid, provincie,…), havenbedrijven, spoorwegbedrijven
•    producenten van bouwkundige materialen (o.a. betoncentrales, prefab-bedrijven,…)
•    controle-organismen (o.a. SECO)
•    onderzoek en ontwikkeling
•    banken en verzekeringen
•    consultancy
BK foto 2

De jobs vallen zowel onder de noemers “technisch” als “niet-technisch”. Hieronder enkele voorbeelden:

•    ontwerpingenieur van constructies in beton, staal, glas,…: de ingenieur modelleert een complexe constructie in een wiskundig model, kwantificeert alle krachten die op de constructie werken en dimensioneert de balken, kolommen, plaatelementen,… waaruit de constructie moet bestaan om aan alle gesteld gebruikseisen en functies te voldoen
•    projectingenieur: de bouwkundig ingenieur volgt bouwkundige projecten op van de eerste graafwerken tot de oplevering van het gebouw of de infrastructuur
•    studiebureau schadediagnose: de bouwkundig ingenieur onderzoekt schadegevallen en zoekt naar oorzaken en herstelmogelijkheden
•    waterbouwkundig ingenieur: staat in voor het ontwerp, de constructie, het onderhoud van constructies die belast worden door stromingen en/of golven (dijken, golfbrekers, kaaimuren, sluizen, stuwen, windparken op zee,…)
•    baggeringenieur: de bouwkundig ingenieur actief bij een aannemer gespecialiseerd in baggerwerken (nat grondverzet voor landwinning, uitdiepen van vaargeulen naar havens, aanleg van offshore windparken, pijpleidingen en kabels,…), staat in voor de voorbereiding, de coördinatie en het opvolgen van de werken, het contact tussen wal en schip
•    geotechnisch ingenieur: de bouwkundig ingenieur ontwerpt funderingen, keermuren, stabiele taluds,… of is betrokken bij doorpersingen van buizen, leidingen, tunnels

Vaak groeit de burgerlijk bouwkundig ingenieur door naar leidinggevende of managementfuncties.

 

Opbouw van de opleiding

De vorming tot burgerlijk bouwkundig ingenieur bestaat uit een aantal leerlijnen, die doorlopen van het begin van de bacheloropleiding tot het einde van de masteropleiding:

  • de berekeningslijn (geavanceerde analytische en numerieke technieken voor de omzetting van externe krachten op constructies naar interne krachten en vervormingen)
  • de materiaallijn (gespecialiseerde kennis omtrent het gedrag van de voornaamste constructiematerialen)
  • de constructielijn (praktisch hoogtechnologisch ontwerp van constructies zoals gebouwen, bruggen, wegen, tunnels)
  • de projectlijn (project-gebaseerd onderwijs, o.a. Ingenieursproject II en Vakoverschrijdend project)
  • de leerlijn water (wiskundige beschrijving van waterstromingen en golven en state-of-the-art ontwerp van waterbouwkundige toepassingen) en grond (studie van grondmechanica, geotechniek en funderingen)
  • een leerlijn met verbredende vakken met toegevoegde waarde voor de bouwkundige ingenieursopleiding. Hieronder een opdeling van de verplichte opleidingsonderdelen per leerlijn (al hebben sommige raakpunten met meerdere leerlijnen).

De leerlijnen hebben een basis in state-of-the-art internationale ontwerprichtlijnen, aangevuld met internationaal erkend wetenschappelijk onderzoek dat eveneens aan bod komt. Verder wordt in vele opleidingsonderdelen bijzondere aandacht besteed aan duurzaamheidsaspecten.

Hieronder een opdeling van de verplichte opleidingsonderdelen per leerlijn (al hebben sommige raakpunten met meerdere leerlijnen).

BK_opbouw bachelor & master

Op het einde van de bacheloropleiding (180 studiepunten) heeft de student een algemene en onderbouwende kennis en hij/zij dient deze toe te passen in het Vakoverschrijdend project (VOP, zie verder) het studieprogramma omvat een keuzevak in het tweede bachelorjaar en een keuzevak in het derde bachelorjaar.

In de masteropleiding (120 studiepunten) wordt de kennis in de verschillende leerlijnen verdiept en uitgebreid. De stamvakken in het studieprogramma, die elke student dient te volgen, beslaan 64 studiepunten. Voor de overige 56 studiepunten kan de student eigen accenten leggen:

  • een major of minor naar keuze (20 studiepunten)
  • bouwkundige keuzevakken (6 studiepunten)
  • maatschappelijke keuzevakken of een (internationale) stage (6 studiepunten)
  • een masterproef (24 studiepunten)

De student die zijn of haar kennis wil verdiepen, kiest een major.

In de major “Constructieontwerp” wordt extra kennis aangereikt omtrent geavanceerde ontwerp- en rekenmethodes (ruimtelijke constructies, glas- en gevelconstructies, conceptueel ontwerpen, ontwerpen voor aardbevingsgevoelige streken, niet-lineaire en bezwijkanalyse van constructies).

In de major “Dredging & Offshore Engineering” wordt extra kennis aangereikt met het oog op ontwerpen en bouwen van (kust)waterbouwkundige constructies (offshore constructies en funderingen, hydrodynamica van de kustzone, maritieme techniek, baggertechnieken- en processen).

De student die zijn of haar kennis eerder wil verbreden, kiest de minor “Operationeel beheer”. De student maakt kennis met modelleertechnieken voor optimalisatie van bedrijfs- en productieprocessen, productieplanning, en naar keuze, met een aantal aspecten over economie, bedrijfskunde, kwaliteit en projectmanagement.

Het masterproefonderwerp kan gekozen worden uit een hele brede waaier van goedgekeurde onderwerpen, die al dan niet aansluiten bij de gekozen major of minor. Op deze manier kan de student die dat wil de kennis nog verbreden of verdiepen en zijn of haar talenten maximaal ontwikkelen.

De bacheloropleiding is een Nederlandstalige opleiding, terwijl de masteropleiding volledig Engelstalig is, waardoor de internationale inzetbaarheid van de afgestudeerde bouwkundig ingenieurs nog vergroot.

Wie al een diploma MSc in de industriële wetenschappen: bouwkunde (industrieel ingenieur) heeft, kan het diploma MSc in Civil Engineering (burgerlijk ingenieur) behalen door het volgen van het brugprogramma, bestaande uit een aantal verplichte opleidingsonderdelen (73 studiepunten), een masterproef (24 studiepunten) en een aantal keuzeopleidingsonderdelen. Deze laatste dienen gekozen te worden uit het  studieprogramma van MSc in Civil Engineering, meer bepaald een major of minor (20 studiepunten) en een technisch keuzevak of een stage (3 studiepunten).

Enkele highlights

Projectvoorbeelden

Doorheen de bachelor- en masteropleiding dient de student verschillende projecten uit te voeren, niet alleen binnen de projectleerlijn (Ingenieursproject II en VOP), maar ook in individuele opleidingsonderdelen wordt geregeld van deze activerende werkvorm gebruik gemaakt. Enkele voorbeelden van individuele thema’s die bij deze verschillende projecten aan bod komen (en die meestal de toepassing van vakoverschrijdende kennis beogen):

•    Ingenieursproject II: de studenten worden verantwoordelijk gemaakt voor een virtuele betoncentrale die in een gesimuleerde marktomgeving opereert; er dient een performante betonmix samengesteld te worden aan een zo competitief mogelijke prijs
•    berekenen van de krachtswerking in een gebouw aan de hand van courante eindige elementensoftware zoals in studiebureaus

BK foto 3
•    ontwerp van een grondkerende constructie (kaaimuur, damwand)

BK foto 4
•    ontwerp van een brug

BK foto 5
•    ontwerp van een drinkwaterbevoorradingssysteem
•    practicum in een hydraulisch laboratorium
•    ontwerp van oever/bodembescherming en een sluis in een waterweg
•    ontwerp van een multi-functioneel eiland in zee

BK foto 6
•    ontwerp van een hefeiland voor offshore constructies

BK foto 7
•    studie van golfvoortplanting in een haven

BK foto 8
•    performantie-gericht conceptueel ontwerp van een bouwkundige constructie aan de hand van schaalmodellen

BK foto 9
•    uitvoeren van een schadediagnose van een betonconstructie
•    ontwerp van een ruimtelijke schaal- of vakwerkconstructie
•    ontwerp van een verkeersknooppunt (overbrugging)
•    research papers schrijven over gespecialiseerde onderwerpen in bruggenbouw, wegenbouw en mobiliteit
•    gedetailleerd ontwerp van een bouwkundige constructie aan het einde van de opleiding

 

Vakoverschrijdend project

Om de bacheloropleiding Bouwkunde te vervolledigen pas je de opgedane kennis toe in een eindwerk (bachelor scriptie): het vakoverschrijdend project [VOP Bouw].

Met het VOP (vakoverschrijdend project) wordt een reële situatie, waarbij architecten en ingenieurs bouwkunde gezamenlijk instaan voor een ontwerp, nagebootst. Je gaat in groepen van een 3tal studenten bouwkunde aan de slag om een architecturaal ontwerp bouwkundig uit te werken. Deze ontwerpen zijn gemaakt door studenten ingenieur-architect, waarmee je in interactie gaat. Een boeiende uitdaging waarbij een team van begeleiders, waaronder mensen uit de praktijk, je bijstaat met goede raad.

BK foto 10

Aangezien je kennis op het einde van de bacheloropleiding voor een deel nog vrij algemeen en onderbouwend is, geeft het VOP je de unieke kans om opgebouwde kennis coherent toe te passen over de vakken heen.

Ingenieurs bouwkunde ervaren het VOP Bouw, zo blijkt uit hun feedback, als zeer nuttig in hun latere werkomgeving. Vaardigheden worden gestimuleerd die anders niet of minder aan bod komen. Zo,
•    leer je inzichtelijk te kijken naar de structurele opvatting van een gebouw
•    doorloop je een bouwkundig ontwerp vanuit een projectmatig standpunt en in relatie tot het architecturaal ontwerp
•    leer je samenwerken met anderen
•    verwerf je inzicht in de structuur en algemene stabiliteit van een gebouw: krachtverloop in een constructie, afdracht naar de fundering, belang van zowel horizontale als verticale stabiliteit, enz.

Er wordt ook een bouwplaatsbezoek georganiseerd waar de elementen waar je op werkt, specifiek worden toegelicht en getoond.
BK foto 11

 

Stages

De studenten hebben de mogelijkheid om stages uit te voeren, in binnen- en buitenland, bij toonaangevende Belgische bedrijven, IAESTE en BEST.

Enkele voorbeelden:

•    Assistent projectingenieur bouw van een stuw in België (Artes Depret)
•    Berekeningen van constructies en Technische installaties in België (BM Engineering)
•    Bouw van een kaaimuur in België (Herbosch-Kiere)
•    Assistent projectleider ontwerp kaaimuur in België (Besix)
•    Werftoezichter baggerwerken in Ecuador (Jan de Nul)
•    Assistent projectingenieur ontwerp verkeersknooppunt in België (Arcadis)
•    Assistent stabiliteitsingenieur in België (SBE)
•    Studie golfklimaat en morfodynamica voor offshore windpark in België (IMDC)
•    Project ingenieur winning granulaten in Nederland (DEME)
•    Werfopvolging bouw van een hotel in België (Furnibo)
•    Stabiliteitsstudie van een industrieel gebouw in België (Willy Naessens Group)
•    Stage wegenbouw en aanleg riolering in België (Aswebo)
•    Assistent projectleider bouw van een waterbehandelingsinstallatie in Niger (Denys)
•    Werfopvolging renovatie van een kantoorgebouw in België (Van Laere)
•    Adviseur-ontwerper van renovatieprojecten in België (Sweco)
•    Ontwerp en bouw van zonnepomp-systeem voor waterzuivering in Oeganda (Humasol vzw)

Masterproeven

Enkele titels van recente masterproeven:

•    Optimalisatie van printstrategieën voor het 3D printen van beton
•    Vezeloriëntatie in zelfverdichtend beton: effect van het mengselontwerp en het stortproces
•    Forensisch onderzoek van beton: Identificatie en schadediagnose van beton aan de hand van microscopisch onderzoek op slijpplaatjes
•    Discrete elementenanalyse van het scheurgedrag van gewapend betonelementen tijdens trekproeven
•    Duurzaamheidsanalyse van betonconstructies: literatuurstudie en vergelijking van probabilistische modellen gebaseerd op in-situ data van een bestaande constructie
•    Experimentele validatie van een numeriek model voor het simuleren van membraanwerking in gewapend gelamineerde glazen liggersystemen
•    Effect van sprinklersystemen op de brandweerstand van beglazing
•    Toepassing van BIM bij schadediagnose van bestaande constructies
•    Toekomstbestendige beoordeling van BEN-woningen: invloed van klimaatverandering op oververhitting en koeling
•    Verwarmingsgedrag in duurzame sociale woningen: bepaling van thermostaatinstellingen aan de hand van gemeten binnentemperaturen
•    Optimalisatie van multi-modale trillingsabsorptie elementen voor trillingreductie
•    Vermoeiingsanalyse van een vakwerkbrug gebaseerd op meerdimensionale eindige elementen modellering
•    Impact van de saturatie van de onderfundering/fundering op de ontwerpdikte van wegstructuren
•    Invloed van ballast stabilisatie op de dwarse stabiliteit van het spoor
•    Ondergrondse infrastructuur voor Hyperloop concepten
•    Concepten voor begaanbare overkappingen van historische sites
•    Experimentele modellering van erosiebescherming rond monopaal funderingen van windturbines met behulp van een aangepaste ondiep water golfgoot
•    Fysieke proeven in de golfgoot op de stabiliteit van de voor- en achterzijde van laagkruinige golfbrekers onderhevig aan lange golven
•    Analyse van de impact van zeespiegelstijging op het ontwerp van de Belgische kuststructuren
•    Studie van door scheepsschroef geïnduceerde bodemsnelheden rond meerpalen voor het ontwerp van erosiebescherming
•    Optimalisatie van technologie voor implementatie van opblaasbare rivierstuwen met stalen klep
•    Experimentele en numerieke studie van stromingskarakteristieken in een samenvloeiing met ongelijke bodempeilen
•    Validatie en toepassing van 3D Particle Tracking Velocimetry
•    2D numerieke studie van waterbeweging en sedimenttransport in het Schelde-estuarium
•    Een eenvoudige methode om de slingerbeweging van grote containerschepen (ULCS) te benaderen op basis van ware grootte metingen
•    Effect van passerende schepen op aangemeerde schepen: analyse resultaten van de schaalmodelproeven
•    Desintegratie en vervorming van gebaggerde kleibrokken tijdens en na hydraulisch transport
•    Zuigkarakteristieken van HYPER-kleien en het hergebruik van afval polymeren in geomilieu toepassingen
•    Gronderosie onder zonnepanelen: labo en in situ onderzoek
•    Haalbaarheidsstudie voor het gebruik van oude steenkoolmijnen voor energieopslag door stroming van zware vloeistoffen

Onderzoeksomkadering van de opleiding

BK foto 12De opleiding wordt omkaderd door het onderzoek binnen de vakgroep Bouwkundige Constructies en Bouwmaterialen en de vakgroep Civiele Techniek. Deze vakgroepen beschikken over goed uitgeruste laboratoria, waarvan sommige op een hoog internationaal niveau staan. Hieronder volgen aan aantal illustraties van dit onderzoek.

Wist je dat je in het laboratorium Magnel-Vandepitte beton kan printen in 3D met behulp van een robotarm? Bijvoorbeeld om een optimale brug te maken.

Er wordt ook onderzoek gedaan naar geavanceerde en duurzame materialen, zoals bijvoorbeeld zelfverdichtend beton (een betonmengeling die optimaal kan stromen in een bekisting en geen manuele trilling meer vergt), zelfhelend beton (beton met een speciale toevoeging waardoor ontstane scheurtjes vanzelf afgesloten worden voordat ze schade aan de constructie kunnen veroorzaken), volledig recycleerbaar beton en gelamineerd glas voor gevelelementen en structurele toepassingen.

Voor wat betreft het structureel gedrag van bouwkundige constructies, beschikt het laboratorium Magnel-Vandepitte over een unieke proefvloer van 1000 m² die de uitvoering van grootschalige proeven toelaat. Daarnaast wordt aan de hand van gespecialiseerde eindige-elementen berekeningen het structureel gedrag vervolgens gemodelleerd, zoals bijvoorbeeld voor het bestuderen en optimaliseren van het statisch, dynamisch en tijdsafhankelijk gedrag van constructies uit beton, staal of gelamineerd glas, het gedrag van constructies onder extreme belastingen zoals brand of terroristische aanslagen en het beoordelen van bestaande constructies.

BK foto 13

BK foto 14

De onderzoeksgroep Kustwaterbouwkunde beschikt over golfgoten & numerieke modellen en is ook partner in en coördinator van de uitbouw van een nieuwe golftank in Oostende (Coastal and Ocean Basin, 30 m x 30 m x 1,4 m diep). Het onderzoek betreft interactie tussen golven en constructies (zeedijken, golfbrekers, offshore structuren en golfenergie-conversiesystemen).

Ook in de andere onderzoeksgroepen (Labo voor Geotechniek, Labo voor Hydraulica, Bruggen-Wegen-Tunnels) wordt experimenteel en numeriek onderzoek uitgevoerd dat een duidelijke meerwaarde geeft aan de opleiding tot bouwkundig ingenieur.

Studentenvereniging

BK foto 15

Poutrix is de technische studentenvereniging van de burgerlijk ingenieurs bouwkunde aan de Universiteit Gent. Hun doel is een brug te vormen tussen de abstracte, theoretische bouwkunde en de échte bouwwereld. Hiervoor worden werfbezoeken, bedrijfsbezoeken, lezingen en deelnames aan congressen en studiedagen georganiseerd. Via de Poutrix website vindt u onder meer ledenbladen met verslagen van activiteiten, de jaarreis, industriële stages van studenten en testimonials van afgestudeerden. U kan er ook catalogi vinden met een voorstelling van de bedrijven die deelnemen aan de jaarlijkse jobbeurs.

Contact

Nog vragen? Aarzel dan niet een e-mail te sturen naar de voorzitter van de opleidingscommissie, prof. Tom De Mulder.

Wil je liever een student aanspreken om zijn/haar ervaringen te horen? Neem dan contact op met:

Mochten er specifieke vragen zijn over het brugprogramma voor industrieel ingenieurs (Ma industriële wetenschappen: bouwkunde) dan kan je die stellen aan volgende alumni: