Onderzoek in de Gentse Wijk Ekkergem onthult de koelende kracht van bomen
(19-10-2023) Een onderzoek in de Gentse wijk Ekkergem onthult dat bomen cruciaal zijn in de strijd tegen hittestress en effectiever zijn dan grasvelden en gebouwenschaduw. Tegelijkertijd bevorderen ze ook de biodiversiteit en het welzijn van stadsbewoners.
Door de toenemende zorgen over klimaatverandering en de impact ervan op stedelijke gebieden, worden studies die de gevolgen van hitte en hittestress onderzoeken steeds relevanter. In een recent onderzoek uitgevoerd in de Gentse wijk Ekkergem, heeft een team van specialisten van de Universiteit Gent de effecten van verschillende vegetatietypes op hittestress en gevoelstemperatuur in kaart gebracht. Het onderzoek, aangevraagd door een betrokken buurtcomité, heeft waardevolle inzichten opgeleverd die van cruciaal belang zijn voor stadsplanners en beleidsmakers.
Het onderzoek, uitgevoerd gedurende de zomer van 2022, concentreerde zich op het stedelijk hitte-eiland effect, waarbij stedelijke gebieden warmer zijn dan hun landelijke tegenhangers als gevolg van de absorptie van zonlicht door donkere materialen en het toevoegen van warmte door menselijke activiteiten (airco, verbranden van fossiele brandstoffen,…). In Ekkergem werden 17 meetstations geplaatst op uiteenlopende locaties, variërend van intensief verharde gebieden tot weelderig groene bossen. Door de gegevens van deze stations te analyseren, ontdekten de onderzoekers dat bomen de meest krachtige rol speelden bij het verminderen van hittestress. Het verschil in gevoelstemperatuur tussen gebieden met hoge en lage kroonbedekking was opvallend:
De bevindingen van het onderzoek wezen ook uit dat het planten van extra bomen en kleine bosjes een grote en onmiskenbare invloed heeft op het verminderen van hittestress.
Deze effectiviteit was meerdere malen sterker dan andere groenvoorzieningen, zoals grasvelden. Ook beschaduwing door gebouwen bereikte hetzelfde effect niet, en zorgen zelf voor het extra opwarmen van het microklimaat ’s nachts. Daarnaast bleek dat de locatie van de bomen van groot belang was: bomen die schaduw werpen op veel bezochte plekken, zoals parken en straten, hebben het grootste effect.
De resultaten van dit onderzoek zijn niet alleen waardevol voor de Gentse wijk Ekkergem, maar dragen ook bij aan het grotere debat over stedelijke planning wereldwijd. Steden kunnen aanzienlijk profiteren van grootschalige aanplant van bomen en het creëren van groene ruimtes. Deze groene initiatieven zijn niet alleen essentieel voor het verminderen van hittestress, maar bieden ook andere voordelen, zoals het bevorderen van biodiversiteit, het verbeteren van de waterhuishouding en het ondersteunen van het mentale welzijn van stadsbewoners.
Hoewel het planten van bomen een krachtige strategie blijkt te zijn in de strijd tegen hittestress, kunnen steden ook andere groenvoorzieningen overwegen, zoals groendaken, urbane graslanden en groenwanden. Stedelijk groen draagt bij aan verschillende aspecten van ons welzijn en kan een belangrijke rol spelen in het creëren van leefbare steden voor de toekomst. Het Gentse onderzoek in Ekkergem benadrukt echter dat in deze groene strijd, bomen de koelste keuze zijn.