Meren onthullen verborgen patronen van verwoestende aardbevingen
(04-11-2025) De beroemde aardbeving van 1964, met een magnitude van 9,2, was een uitzonderlijke gebeurtenis die verschillende breuksecties tegelijk deed scheuren.
Uit een nieuwe studie geleid door geologen van de Universiteit Gent blijkt dat zulke mega-aardbevingen zeldzaam zijn. In de afgelopen tweeduizend jaar vonden meestal kleinere aardbevingen plaats die één of enkele secties omvatten.
De manier waarop afzonderlijke breuksecties samen of los van elkaar actief worden varieert sterk doorheen de tijd. Dat betekent dat de omvang van toekomstige aardbevingen kan verschillen: breuksecties die in het verleden aparte aardbevingen veroorzaakten kunnen ook samen breken in een zeldzame, maar zeer destructieve mega-aardbeving. En vice versa, na zo’n mega-aardbeving kan ook een periode volgen die gedomineerd wordt door relatief kleine bevingen.
De sleutel tot deze nieuwe inzichten ligt op de bodem van Alaskaanse meren. De fijn gelaagde afzettingen in deze meren – natuurlijke seismografen die jaar na jaar nieuwe lagen vastleggen – maken het mogelijk om aardbevingssporen uitzonderlijk precies te dateren. Dankzij deze uitzonderlijke chronologische nauwkeurigheid konden wetenschappers aardbevingen die kort na elkaar plaatsvonden van elkaar onderscheiden en veranderingen in breukpatronen door de tijd heen identificeren. Door deze gegevens te combineren met kustarchieven konden onderzoekers voor het eerst nauwkeurig onderscheiden welke aardbevingen afzonderlijke secties troen, en wanneer
verschillende secties samen actief waren.
Meersedimenten blijken dus te onthullen hoe onvoorspelbaar de krachtigste aardbevingen op aarde werkelijk zijn. De inzichten uit deze studie gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Earth-Science Reviews reiken verder dan Alaska en werpen nieuw licht op aardbevingen wereldwijd. In subductiezones en breuksystemen overal ter wereld kan dezelfde variatie in breukgedrag voorkomen – een cruciale factor voor het inschatten van toekomstige aardbevings- en tsunamirisico’s.
Lees het originele wetenschappelijk artikel
Meer info
Vakgroep Geologie
katleen.wils@ugent.be