8 op de 10 Belgen willen vaccin, vooral solidariteit speelt een rol

(15-01-2021) De vaccinatiebereidheid bij de Belg neemt toe, blijkt uit de Motivatiebarometer. Maar de redenen om zich al dan niet te laten vaccineren verschillen.

Als alles goed gaat, kan iedereen in ons land tegen september een coronavaccin krijgen. Vaccineren is bij ons niet verplicht, maar om groepsimmuniteit te bereiken, moet 70 procent van de Belgen immuun zijn. Naargelang de effectiviteit van de gebruikte vaccins moet dus meer dan 70 procent van de Belgen zich laten vaccineren.

Dat lijkt te kunnen lukken: maar liefst 77 procent van de Belgen gaven begin januari aan (erg) overtuigd te zijn om zich te laten vaccineren. Dat blijkt uit de Motivatiebarometer van de UGent, samen met een aantal Franstalige partners. Bij dat onderzoek werden meer dan 15.000 mensen bevraagd.
Enkele weken voordien, midden december, antwoordde nog maar 56 procent van de Belgen dat ze een vaccin wilden.

Collectief belang

De onderzoekers gingen na welke factoren de vaccinatiebereidheid versterken. Die is het hoogst wanneer blijkt dat het vaccin erg doeltreffend is, de nevenwerkingen beperkt zijn, je nadien niet meer besmettelijk zou zijn en wanneer vaccineren de norm is. Een andere opvallende motivator blijkt de verantwoordelijkheid naar anderen toe. Als mensen daarop worden aangesproken, stijgt hun vaccinatiebereidheid. Dat werkt beter dan motivatie uit eigenbelang.

Grote verschillen in motivatie

Maar die vaccinatiebereidheid is niet bij iedereen gelijk. Zo blijken 55-plussers over het algemeen meer bereid om zich te laten vaccineren. Ook bij jongvolwassenen is de bereidheid groter dan bij volwassenen van middelbare leeftijd.

Het geslacht speelt ook een rol. Mannen en hoger opgeleiden vertonen vaker een positieve houding tegenover het vaccin. Vrouwen en jongvolwassenen zijn voorzichtiger als zou blijken dat er ongekende nevenwerkingen op lange termijn zijn, of als blijkt dat je nog besmettelijk bent na de vaccinatie.

Verbindende campagne is nodig

Het wantrouwen is dan wel afgenomen, er zijn dus nog verschillende redenen waarom de vaccinatiebereidheid groeit of net daalt. Een verbindende vaccinatiecampagne is dan ook nodig. De onderzoekers achter de barometer wijzen op het belang van een motiverende campagne, die vooral focust op solidariteit. Hoe persoonlijker de boodschap, hoe beter. Zo kan het helpen om mensen te motiveren door hun vaccinatie te verbinden aan een concreet persoon: voor wie zouden ze het doen?

Verder moet het een gedeeld sociaal project worden. Laat mensen vrijwilligerswerk doen in vaccinatiecentra. En deel ook persoonlijke getuigenissen. Burgers moeten bovendien weten waar ze juiste informatie kunnen krijgen. Dat kan een platform zijn waar wetenschappers aan het woord komen en antwoorden op kritische vragen. Transparantie is van groot belang.

Eén of twee prikjes

Uit het onderzoek van de UGent blijkt ook dat het belangrijk is dat mensen geen druk tot vaccinatie voelen. Wie druk voelt, is minder geneigd om maatregelen op te volgen na de vaccinatie. Waar de vaccinatie plaatsvindt, is dan weer van weinig belang. Of dat nu thuis, bij de huisarts of in een ziekenhuis is, speelt geen rol. Ook het aantal dosissen, of dat er nu 1 of 2 zijn, heeft geen invloed op de vaccinatiebereidheid.