Ontmanteling illegale cannabiskweek niet zonder risico

Meer info: info.crelanleerstoel@ugent.be

Tot 60% van het interventiepersoneel dat betrokken is bij de ontruiming van illegale cannabisplantages heeft last van hoofdpijn, irritatie of jeuk van de huid, neus en ogen. Om de mogelijke oorzaken te achterhalen onderzocht een team onder leiding van professor Patrick Van Damme van de Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen van de UGent en de KUL de mogelijke risico’s bij ontruiming. Zij brachten niet alleen de gevaren in kaart, maar formuleerden ook concrete aanbevelingen om de veiligheid bij interventie te bevorderen.

In 2003 nam de Belgische politie maar 35 illegale indoor cannabisplantages in beslag. Jaar na jaar nam dit aantal toe en meer dan tien jaar later waren dat er al 1241. Dat is enerzijds het resultaat van de verhoogde inspanningen door de Belgische politiediensten, maar ook door de algemene toename van de illegale binnenteelt van cannabis in België.

Van het interventiepersoneel dat de cannabisplantages ontruimt, heeft tot 60% last van hoofdpijn of irritatie van de huid, neus en ogen. Het is dus zeker niet onbelangrijk om de risico’s en gevaren die bij de interventies komen kijken te onderzoeken. Dit werd dan ook gedaan door literatuurstudies, veldonderzoek bij 43 indoor plantages (toxicologische analyses, plaatsbeschrijvingen …)  en enquêtes bij interventiepersoneel. Professor Patrick Van Damme van de Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen van de Universiteit Gent (UGent) werkte hiervoor samen met professor Jan Tytgat en Eva Cuypers van de KU Leuven (KUL) en verschillende overheidsinstellingen, waaronder politie en civiele bescherming.

Illegale cannabiskweek kan voor overlast en mogelijke milieu- en gezondheidsrisico’s zorgen voor de omgeving. Maar voor het interventiepersoneel dat voor de ontruiming ervan instaat zijn de risico’s het grootst.

Verschillende risico's

“Allereerst brachten we de fysische risico’s in kaart”, vertelt professor Van Damme. “We vonden dat bijna de helft van de telers elektriciteit aftapt voor de meter. Bij 42% van de plantages vonden we elektrische pompen in mengvaten voor gietwater en bemesting. En op een derde van de plantages gebruikte men elektrische warmtestralers. Dit alles brengt een aanzienlijk risico op brand en elektrocutie met zich mee. Daarnaast is er uitzonderlijk ook nog het opmerkelijke gevaar van boobytraps. Dat zijn zelfgemaakte vallen of wapens die de telers inzetten om potentiële dieven buiten te houden.”

“Verder zijn er ook nog chemische gevaren”, aldus de Gentse prof. “Bij een klein aantal plantages stelden we zeer gevaarlijke toxische gassen, zoals chloor, ammonium en waterstofsulfide vast, al was dat wel in heel lage concentraties. Pesticides vonden we wel bijna overal. Bij correct gebruik met adequate doses, spuitwijze en beschermingsmaatregelen zijn er weinig gezondheidsrisico’s. In de illegale teelt is dit echter meestal niet het geval. Ook de pH-regulatoren die de telers inzetten, zoals salpeter-, fosfor- en zwavelzuur, zijn gevaarlijk. Die zijn namelijk corrosief en bijgevolg schadelijk bij contact met de huid of inname via de mond.”

“Als laatste keken we ook naar de biologische risico’s”, gaat prof. Van Damme verder. Bij meer dan een derde van de plantages troffen we schimmels aan. Meestal ging het om Penicillium, maar bij 30% van de schimmelstalen vonden we ook Aspergillus, wat bij inademen van de sporen kanker en aspergillose kan verwekken!”.

Prof. Van Damme: “Tot op vandaag hanteren interventiediensten zoals politie, civiele bescherming en ontmantelingsfirma’s geen eenduidige of ondermaatse beschermingsmaatregelen met betrekking tot de fysische, chemische en biologische risico’s die optreden bij het ontmantelen van Belgische indoor cannabisplantages.”

Nood aan procedures en beschermingsmaatregelen

Er is dan ook een hoge nood aan concrete richtlijnen voor procedures en beschermingsmaatregelen tijdens de verschillende interventiefases. “Daarom hebben we in dit project met heel wat politiediensten en overheidsinstellingen samengewerkt om een lijst op te stellen met onder andere aanbevelingen voor persoonlijk beschermingsmateriaal voor elk van die interventiefases”, besluit professor Patrick Van Damme.

Tot slot nog een boodschap aan alle illegale cannabiskwekers: “Sta naast de gezondheid van het interventiepersoneel ook eens stil bij uw eigen gezondheid! Door dagen tot weken in de plantages te opereren lopen jullie nog veel meer kans op gevaar. Als jullie per se cannabis willen telen, doe het dan ten minste veilig. Op die manier lopen de betrokken diensten ook minder risico’s bij ontruiming.”

AANVULLENDE VERSLAGGEVING

/