Euclid-ruimtetelescoop gaat op zoek naar donkere materie

(20-06-2023) UGent-sterrenkundigen Sven De Rijcke en Maarten Baes willen met Euclid-foto's de leeftijd van sterrenstelsels bepalen

Op 1 juli wordt de Euclid-ruimtetelescoop van ESA gelanceerd. Dit gebeurt met een Falcon-9-raket vanuit de ruimtehaven Cape Canaveral. Euclid zal de komende zes jaar de eigenschappen, posities en snelheden van miljarden sterrenstelsels meten. Op basis van deze gegevens willen astronomen de voorbije 10 miljard jaar aan uitdijing van het heelal reconstrueren. Daarnaast willen ze ook meer te weten komen over hoe donkere materie en donkere energie het kosmische web van sterrenstelsels hebben vormgegeven.

UGent-sterrenkundigen Sven De Rijcke en Maarten Baes zijn experten op het gebied van de evolutie van sterrenstelsels. Zij ontwikkelden technieken om op basis van de Euclid-foto's, de eigenschappen van sterrenstelsels - zoals hun leeftijd - te bepalen. 

Een test van Einsteins algemene relativiteitstheorie

De Euclid-missie, een op-en-top Europees project, is enorm belangrijk voor de Europese sterrenkunde. 1200 astronomen uit meer dan 100 instituten uit dertien Europese landen, met inbreng van Canada en de Verenigde Staten, dragen er aan bij. In België zijn naast de UGent ook ULB, UNamur, UCL en ULiège betrokken. Het verzamelen, modelleren en interpreteren van de gegevens is een taak die de Europese sterrenkundigen nog jaren zoet zal houden. De unieke Euclid-dataset zal sterrenkundigen in staat stellen om de voorspellingen van Einsteins algemene relativiteitstheorie over de uitdijing van het heelal kwantitatief te testen.

Daarnaast hopen wetenschappers ook om meer te weten te komen over de 'kaas-met-gaatjes-structuur' van sterrenstelsels. In het vroege heelal heeft de steeds aantrekkende zwaartekracht er namelijk voor gezorgd dat gebieden met een hogere dichtheid de omringende, ijlere gebieden bijna helemaal leeggezogen hebben. Dat heeft geleid tot een 'kaas-met-gaatjes-structuur': enorme bellen van lege ruimte met clusters van sterrenstelsels eromheen. De eigenschappen van deze 'kaas-met-gaatjes-structuur' hangen af van hoe zwaartekracht precies werkt. Dankzij de Euclid-foto's zullen wetenschappers ook verschillende zwaartekrachttheorieën kunnen testen.

Contact

  • Sven De Rijcke, sven.derijcke@UGent.be, 09 264 47 91 
  • Maarten Baes, maarten.baes@UGent.be, 09 264 47 93