ERC Starting Grants voor vijf UGent’ersVijf UGent-onderzoekers ontvangen een ERC Starting Grant. Met deze beurs kunnen zij hun onderzoeksgroep uitbouwen en grensverleggend onderzoek doen.
(05-09-2023)
Vijf UGent-onderzoekers ontvangen een ERC Starting Grant. Met deze beurs kunnen zij hun onderzoeksgroep uitbouwen en grensverleggend onderzoek doen.
De Europese Onderzoeksraad (European Research Council, ERC) gaf 400 beginnende onderzoekers een Starting Grant, waaronder vijf UGent-onderzoekers: Sven Rogge met het project STRAINSWITCH, Sara Pacchiarotti met het project CONGUBANGI, Charles DiSimone met het project Gandhāra Corpora, Tom Bultreys met het project FLOWSCOPY en Marijn Bauters met het project FORECAT. Daarmee zijn we opnieuw koploper bij de Belgische universiteiten.
De nieuwe Starting Grant projecten
STRAINSWITCH – Sven Rogge
Diamanten transformeren na verloop van tijd in grafiet. Op dezelfde manier kunnen veel vastestofmaterialen rondom ons schakelen tussen verschillende fasen en daarbij hun kleur, geleidbaarheid of andere functionele eigenschappen veranderen. De specifieke atomaire structuur van een materiaal bepaalt de omstandigheden – temperatuur, druk, adsorptie – waaronder het polymorfisme vertoont. Sven en zijn onderzoeksteam streven in het project STRAINSWITCH ernaar om computermodellen te ontwikkelen die voorspellen hoe zowel atomaire aanpassingen als polymorfisme het materiaal vervormen en zodoende strain fields induceren. Deze strain fields –gebieden waar het materiaal wordt uitgerekt of samengedrukt – vormen de sleutel om te begrijpen hoe atomaire wijzigingen en polymorfisme interageren. Dit zou de weg kunnen vrijmaken voor een rationeel ontwerp van nanogestructureerde materialen vanaf de atoomschaal, met duurzame toepassingen in onder meer fotovoltaïsche apparaten en water harvesters.
CONGUBANGI – Sara Pacchiarotti
De Congo-Ubangi waterscheiding in de noordelijke randen van het Congo-regenwoud is de thuisbasis van een complex mozaïek van genealogisch en structureel verschillende talen gesproken door kleine gemeenschappen met verschillende materiële culturen en levensonderhoud specialisaties. Het ligt op de grens van drie moderne landen in Centraal-Afrika, namelijk Congo-Kinshasa, Congo-Brazzaville en de Centraal-Afrikaanse Republiek, en is een belangrijk broeinest van linguïstische, culturele en genetische diversiteit met een lange geschiedenis van menselijke bezetting. Ondanks de ontelbare inzichten die het zou kunnen opleveren over de taalevolutie en het diepe verleden van de mens, is het gebied slecht gekend omdat het moeilijk toegankelijk is en een verbazingwekkend ingewikkelde configuratie heeft. CONGUBANGI zal een doorbraak bewerkstelligen in ons begrip van hoe taalkundige diversiteit correleert met culturele en genetische diversiteit en waarom deze is ontstaan en duizenden jaren lang heeft standgehouden in deze specifieke ‘ecoregio’ door middel van een interdisciplinaire aanpak waarbij linguïstiek, archeologie en genetica worden betrokken. Het begrijpen van de ontstaansgeschiedenis van een centraal gebied in het continent waar de mensheid is ontstaan, biedt een unieke kans om meer te leren over onze gezamenlijke menselijke geschiedenis van evolutie, migratie en diversificatie en de invloed daarvan op de menselijke taal, een unieke eigenschap onder alle vormen van dierlijke communicatie. Naast onderzoek zal CONGUBANGI wereldwijd pogingen repliceren om lokale taalkundige diversiteit te behouden in een regio waar deze met uitsterven wordt bedreigd door meervoudige uniformiserende druk, zodat deze permanent beschikbaar kan worden gemaakt voor het nageslacht.
GANDHĀRA CORPORA – Charles DiSimone
De laatste jaren zijn er fantastische vondsten van manuscripten opgedoken die nieuwe perspectieven openen voor de wetenschappelijke studie van de ontwikkeling van de boeddhistische literatuur. Gandhāra Corpora vertegenwoordigt een veelzijdige, holistische benadering van de studie van een belangrijk en omvangrijk genre manuscripten uit een vroeg tijdperk van boeddhistische tekstoverdracht, voornamelijk in het Sanskriet in de Gilgit/Bamiyan-typescripten uit de historische regio Groot Gandhāra, die het huidige Afghanistan, Pakistan en delen van Noord-India omvat. Dit project richt zich op het bestuderen van grote, recent ontdekte vondsten van zeer significante vroege boeddhistische manuscripten en hun plaats in het corpus van werken uit Groot Gandhāra. Het filologische, paleografische, codicologische en kritische onderzoek dat in het kader van dit project wordt uitgevoerd, zal tekstuele en materiële productie-, transmissie- en relatienetwerken in de boeddhistische handschriftculturen van Groot-Gandhāra en daarbuiten in het eerste millennium van de Nieuwe Tijd onderzoeken.
FLOWSCOPY - Tom Bultreys
Vloeistofstroming doorheen poreuze materialen is een wijdverspreid fenomeen, denk maar aan grondwaterstroming in de ondergrond. Het gedrag van de stroming op grote schaal, bijvoorbeeld hoe een vervuilende vloeistof zich in een bodem verspreidt na een milieuramp, wordt gecontroleerd door de interacties die vloeistoffen ondergaan op de microscopische schaal. De vloeistoffen moet zich namelijk een weg banen door een doolhof van minuscule, met elkaar verbonden poriën. Dit gaat gepaard met complexe stromingsfysica die momenteel slechts deels begrepen wordt. Er is echter een grote uitdaging om dit te bestuderen: hoe meet je vloeistofstroming in minuscule poriën binnen in een materiaal? De meeste poreuze materialen zijn immers ondoorzichtig voor zichtbaar licht, en traditionele microscopen bieden daarom weinig soelaas. Om dit op te lossen, zullen in FLOWSCOPY nieuwe technieken ontwikkeld worden met behulp van hoge-resolutie X-stralen CT, steunend op principes die in ziekenhuizen worden gebruikt om patiënten in beeld te brengen, maar dan aan honderd keer hogere resolutie. Door speciaal ontworpen micro- en nanopartikels in de stroming te brengen en te volgen met nieuwe computeralgoritmes, zullen we vloeistofstromingen kunnen meten die representatief zijn voor realistische processen in de ondergrond. Dit moet leiden tot betere modellen van grondwaterstromingen, en van hoe CO2 en waterstof kunnen opgeslagen worden in poreuze gesteentelagen in de ondergrond.
FORECAT – Marijn Bauters
Rond de evenaar groeien de weelderigste bossen op Aarde. Ondanks dat ze hier ook groeien op de armste bodems, weten tropische bomen toch de nodige voedingsstoffen te mobiliseren en slaan ze die op in hun eigen biomassa tijdens een lang groeiproces. Al eeuwen worden de nutriënten uit die biomassa gebruikt om toch aan landbouw te kunnen doen op de arme bodems via zwerflandbouw. Het bos wordt gekapt en verbrand, een deel van de voedingsstoffen gaat verloren, maar een ander deel blijft liggen onder de vorm van as, als ‘natuurlijk’ bemestingsmiddel. Als dit maar sporadisch gebeurt in een gigantische boslandschap, zijn de verliezen te verwaarlozen en is het proces vrij duurzaam. Echter, in Afrika, waar de bevolking de volgende decennia gaat verviervoudigen, zal die zwerflandbouw op steeds grotere schaal, alsook herhaaldelijk, plaatsvinden. De netto verliezen aan voedingsstoffen die hierbij gaan optreden zullen veel belangrijker worden. Hierdoor wordt het niet alleen moeilijker om goede opbrengsten te behouden in de landbouw, ook het bosherstel zal meer en meer ondermijnd worden door het steeds kleinere restje voedingsstoffen.
In FORECAT streven Marijn Bauters en zijn team ernaar te begrijpen wat de toekomst is van bossen in centraal Afrika onder druk van de verwachte populatiegroei. De grote vraag die FORECAT zal beantwoorden is hoe landgebruik zo duurzaam mogelijk kan georganiseerd worden vanuit een biogeochemisch perspectief, vooral onder de groeiende druk om de voedselzekerheid in de regio te garanderen.
Over ERC
Het ERC werd in 2007 door de Europese Unie werd opgericht, en is de belangrijkste Europese financieringsorganisatie voor grensverleggend onderzoek van topniveau. Het financiert creatieve onderzoekers van alle nationaliteiten en leeftijden om projecten uit te voeren in heel Europa. Het ERC biedt vier kernsubsidieregelingen: Starting Grants, Consolidator Grants, Advanced Grants en Synergy Grants. Het ERC wordt geleid door een onafhankelijk bestuursorgaan, de Wetenschappelijke Raad, waarin ook VIB-UGent professor Dirk Inzé zetelt. Sinds 1 november 2021 is Maria Leptin voorzitter van het ERC. Het totale ERC-budget van 2021 tot 2027 bedraagt meer dan 16 miljard euro, als onderdeel van het 'Horizon Europa' programma, onder de verantwoordelijkheid van de Europese commissaris voor innovatie, onderzoek, cultuur, onderwijs en jeugdzaken, Mariya Gabriel.
Onderzoekers binnen en buiten UGent die een ERC Grant willen aanvragen met onze universiteit als gastinstelling, kunnen contact opnemen met het EU-team voor advies en ondersteuning.
