QR - Paaltje 8

De grote diversiteit aan vegetaties, van schrale graslanden tot kleine bosfragmentjes met zeer uiteenlopende boom- en struiksoorten, biedt ook een ideaal leefgebied aan tal van nachtvlinders. Zoals hun naam al doet vermoeden, zijn de meeste nachtvlinders weinig opvallend want enkel ’s nachts actief; zelfs fraaigekleurde soorten weten zich overdag uitstekend te verstoppen. Toch zijn er ook een aantal nachtvlinders die vooral overdag actief zijn. Bij de meest opvallende horen de ‘bloeddrupjes’. Wereldwijd zijn er ruim 1000 soorten van deze vaak fraai gekleurde vlinders, verdeeld over twee onderfamilies: de metaalvlinders en de echte bloeddrupjes (Zygaeninae). Van deze laatste komen er in Vlaanderen slechts twee soorten voor, Sint-jansvlinder (Zygaena filipendulae) en Vijfvlek-sint-jansvlinder (Zygaena trifolii). De tweede is veel minder algemeen dan de eerste. Toch komen beide soorten voor op campus Sterre. Typerend voor deze nachtvlinders is dat ze dicht bij elkaar in kleine populaties leven; op zonnige zomerdagen (juni-augustus) vliegen ze vaak met enkele tientallen door de bloemrijke graslandjes hier. Hun voorvleugels hebben een donkergroene metaalglans met 5 of 6 opvallende, donkerrode vlekken, de ‘bloeddrupjes’, en worden in rust dakvormig over het lichaam gehouden. Hun achtervleugels zijn vrijwel volledig felrood. De felle kleuren zijn een waarschuwing voor potentiële predatoren, want deze vlinders zijn niet eetbaar voor de meeste vogels. Er is nog een derde nachtvlinder die vaak overdag actief is en een vergelijkbaar kleurpatroon heeft: Sint-jacobsvlinder (Tyria jacobaeae). De ‘zijrand’ van de voorvleugel is afgeboord met een rozerode streep, en aan de achterzijde zitten verschillende roodgekleurde stippen. Ook de achtervleugel is vrijwel volledig rozerood gekleurd. Deze soort is verwant met de beervlinders, niet met de bloeddrupjes, en behoort tot de familie van de spinneruilen. Haar rupsen zijn gekend als de zebrarupsen, met een opvallende afwisseling van gele en zwarte ringen, een kleurencombinatie die eveneens potentiële predatoren afschrikt. Deze rupsen vind je specifiek op Jacobskruiskruid (Jacobaea vulgaris); aangetaste planten worden volledig kaalgevreten.

Vijfvlek-sint-jansvlinder

Vijfvlek-sint-jansvlinder
Deze fraaie Zygaena trifolii, is het zeldzamere ‘broertje’ van de Sint-jansvlinder, Zygaena filipendulae, en vliegt in de maanden juni - juli in kleine aantallen tussen vele tientallen Sint-jansvlinders rond in de bloemrijke hooilandjes in het centrale gedeelte van de campus. Het is een dagactieve nachtvlinder. (Foto: Pieter Vantieghem)